Thời gian gần đây, trên mạng xã hội rộ lên xu hướng các bạn trẻ đi tô tượng. Đây được đánh giá là hoạt động thú vị, giúp giải trí sau những giờ học tập và làm việc, thoát ra khỏi chiếc màn hình máy tính hay điện thoại thông minh.
Tuy nhiên, bên cạnh tô tượng, có một hoạt động khác tương tự cũng thú vị không kém mà không phải ai cũng biết, đó chính là nặn tò he.
Tò he - Nét văn hóa dân gian Việt
Tò he, trước kia thường được gọi là con giống bột, hay chim cò, là một món đồ chơi dân gian của trẻ em Việt Nam từ xa xưa.
Ban đầu, chúng thường được dùng trong việc cúng lễ, bởi thường có hình thù các con vật như công, gà, trâu, bò, lợn, cá... Một số vùng tại miền Bắc, người ta còn gọi là "con bánh" vì bên cạnh hình thù các con vật, người ta còn nặn bột thành nải chuối, quả cau, chân giò, đĩa xôi... tạo thành mâm cỗ để đi chùa dâng cúng.
Tò he được làm từ bột nếp, ban đầu thường được dùng trong các dịp cúng lễ. (Ảnh Internet)
Cũng ít ai biết rằng, tò he còn có thể ăn được. Chúng được làm chủ yếu từ bột nếp, màu sắc bột được nhuộm bằng những nguyên liệu tự nhiên như gấc (màu đỏ), lá trầu (màu xanh lá), cây cỏ mực (màu đen), củ nghệ (màu vàng)...
Qua thời gian, tò he trở thành món đồ chơi được trẻ em yêu thích bởi màu sắc, hình dạng phong phú, đặc biệt là trong các dịp lễ tết. Nó còn được coi là một nét văn hóa dân gian đẹp của người Việt, cần được bảo tồn và lưu giữ.
Đã có một thời gian, tò he tưởng chừng như bị mai một, lãng quên do không cạnh tranh được với nhưng món đồ chơi nước ngoài vừa hiện đại, bền đẹp lại đa dạng về mẫu mã, màu sắc.
Tuy nhiên giờ đây, chúng như được sống lại bởi những hoạt động đến gần hơn với du khách, đặc biệt là những người trẻ.
Hóa thân thành nghệ nhân nặn tò he chỉ với 20.000 đồng
Mỗi khi tới phố đi bộ Hồ Gươm, Hà Nội, không khó khăn để tìm thấy những sạp hàng tò he, tập trung ở khu vực đối diện đền Ngọc Sơn. Những chiếc tò he rực rỡ màu sắc, với đủ hình dáng, được làm thành đủ nhân vật, thu hút ánh nhìn của đông đảo du khách, đặc biệt là trẻ em và du khách nước ngoài.
Những sạp hàng tò he với đủ màu sắc, hình dáng thu hút tập trung ở khu vực đối diện đền Ngọc Sơn, phố đi bộ Hồ Gươm, Hà Nội thu hút sự chú ý của du khách, đặc biệt là trẻ em và du khách nước ngoài. (Ảnh Internet)
Thân thuộc là thế, nhưng không phải ai cũng biết, bên cạnh việc có thể mua tò he từ những sạp hàng như thế này, bạn cũng có thể tự mình trải nghiệm, hóa thân thành người nghệ nhân nặn tò he.
Cứ mỗi cuối tuần, các nghệ nhân từ làng nghề tò he truyền thống - làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội lại tới đây, mở những sạp hàng bán và cho du khách trải nghiệm nặn tò he tại chỗ.
Nghệ nhân Đặng Văn Tiên, người có kinh nghiệm nặn tò he hơn 20 năm ở làng Xuân La chia sẻ: “Dù di chuyển 30km, có hôm còn không bán được con tò he nào nhưng chỉ cần nhìn những miếng bột nặn đầy màu sắc và mọi người vui vẻ ngồi nặn thì tôi cũng vui theo, yêu nghề và muốn quảng bá văn hoá này đến nhiều người.”
Nghệ nhân nặn tò he Đặng Văn Tiên (áo nâu) và sạp hàng của mình trên phố đi bộ Hồ Gươm. (Ảnh Internet)
Chỉ cần bỏ ra số tiền 20.000 đồng, bạn đã có được trải nghiệm hóa thân thành người nghệ nhân, tự tay nặn ra chiếc tò he. Những người nghệ nhân sẽ đưa cho bạn những khay bột với đủ màu sắc: trắng, đen, xanh, đỏ, tím, vàng…
Trong quá trình làm, họ cũng sẽ hướng dẫn bạn các bước cơ bản, từ việc cho tay vào sáp ong để tránh bị dính, cho đến cách uốn, nắn bột để tạo hình cho tò he.
Hoạt động tự nặn hè thu hút nhiều người tham gia, đặc biệt là trẻ em hay những người trẻ. (Ảnh Internet)
Trên thực tế, hoạt động tự nặn tò he đã xuất hiện ngay từ khi phố đi bộ Hồ Gươm được khai trương. Nó là một trong những hoạt động, nằm trong chuỗi các trò chơi dân gian bên cạnh ô ăn quan, nhảy lò cò,... được triển khai tại phố đi bộ, nhằm quảng bá và lưu giữ những văn hóa Việt.
Nhiều bạn trẻ tham gia trải nghiêm tự nặn tò he đều cảm thấy rất thú vị và yêu thích hoạt động này. Nó không chỉ giúp bạn được thư giãn, giải trí, tự tay làm nên những sản phẩm dành tặng bạn bè, gia đình, mà còn giúp hiểu thêm về những giá trị của món đồ chơi truyền thống xưa.
Nếu cuối tuần này bạn và gia đình có dự định tới phố đi bộ Hồ Gươm, hãy ghé những sạp tò he và trải nghiệm ngay nhé.