NSND Bùi Bài Bình sinh năm 1956, trưởng thành từ lớp Diễn viên khoá 2 của trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội. Năm 1977, ông về công tác tại Hãng phim truyện Việt Nam và nhận ngay tác phẩm đầu tay của đạo diễn Phạm Văn Khoa.
Ông được khán giả yêu mến qua hình tượng ông bố “quốc dân”, ghi dấu ấn với khán giả qua những bộ phim Lối nhỏ vào đời, Lặng yên dưới vực sâu, Hương vị tình thân, Gió làng Kình, Ma làng....
Thời trẻ, nam nghệ sĩ từng theo học khóa sửa ôtô trước khi bén duyên với nghề diễn. Ở tuổi U70, NSND Bùi Bài Bình dường như vẫn sung sức với nghệ thuật.
Trẻ trung nhờ đóng phim
NSND Bùi Bài Bình chia sẻ với Tiền Phong nhiều kỷ niệm về vai ông Toại, sau khi bộ phim Gia đình mình vui bất thình lình trên sóng giờ vàng vừa kết thúc. Sau Lối nhỏ vào đời năm 2022, ông trở lại với dự án truyền hình dài hơi.
Nhân vật ông Toại trong Gia đình mình vui bất thình lình không có nhiều đất diễn, song NSND Bùi Bài Bình vẫn thành công ghi dấu ấn trong lòng khán giả.
NSND Bùi Bài Bình là ông bố quốc dân trong Gia đình mình vui bất thình lình.
"Khi phim chuẩn bị lên sóng tôi đã nói vai này làm giống như chơi. Hai vợ chồng già trong phim vừa làm nền, vừa là cán cân dung hoà các con. Tôi thích nhân vật ông Toại. Đúng là vai này trong kịch bản không có nhiều đất, lại có vẻ khô khan, khó thể hiện. Nhưng trong quá trình làm phim, tôi nghiên cứu xem đoạn nào vui, đoạn nào buồn để tạo điểm nhấn", nghệ sĩ bày tỏ.
Ông nói rất thích nhân vật ông Toại nhờ có nhiều sắc thái, chất liệu để khai thác. Ở ông Toại, bên ngoài vẻ nghiêm khắc của sĩ quan quân đội về hưu là tấm lòng bao dung với gia đình, xã hội. Ông Toại khi là nhân vật chính, lúc lại thuộc tuyến phụ.
NSND Bùi Bài Bình dành nhiều lời khen cho ê-kíp trẻ trung từ đạo diễn, biên kịch tới diễn viên của Gia đình mình vui bất thình lình. Ông nhận thấy sự sáng tạo, nhiệt tình ở lứa nghệ sĩ trẻ.
Tên tuổi nghệ sĩ gắn với nhiều nhân vật có số phận khắc khổ trên màn ảnh.
Nhiều người nghĩ NSND Bùi Bài Bình và NSND Lan Hương (vai bà Cúc) là "cây đa cây đề", có nhiều kinh nghiệm nên thường hướng dẫn cho các diễn viên trẻ trong đoàn phim. Tuy nhiên, NSND Bùi Bài Bình tiết lộ ông và NSND Lan Hương không góp ý nhiều.
"Thậm chí, có những cảnh các bạn trẻ muốn mình diễn thế này, thế kia cho hợp, tôi cũng nghe theo. Tôi đóng cùng Doãn Quốc Đam vài phim thấy cậu ấy là người rất chịu khó, lặn lội cho vai diễn. Thanh Sơn hào hoa, công tử nhưng có trách nhiệm với nghề. Ba đứa con trai của tôi trong phim đều đáng yêu cả", NSND Bùi Bài Bình nói.
Ông có kỷ niệm với những buổi kết thúc ghi hình sớm, mấy "bố con" lại rủ nhau đi nhậu. Ông nói vui đóng phim này rất "tốn bia".
Với bạn diễn quen thuộc là NSND Lan Hương, ông không đưa ra quá nhiều lời nhận xét. Bởi hai người quá hiểu nhau, từng đóng chung 4-5 phim, cả truyền hình lẫn điện ảnh. Trong tập gần cuối, nhân vật ông Toại có cảnh hôn má vợ. NSND Bùi Bài Bình cho biết đó là cảnh quay nhẹ nhàng, vui vẻ, không có gì ngại ngùng dù hai diễn viên đều ở độ tuổi lên chức ông, bà.
Chưa từng nghĩ đến chuyện nghỉ hưu
Sau Gia đình mình vui bất thình lình , NSND Bùi Bài Bình tiếp tục đóng phim truyền hình giờ vàng Cuộc chiến không giới tuyến, bối cảnh quay ở Lai Châu. Ông tự tin có sức khỏe tốt, ngoài 60 tuổi vẫn "nhậu" khỏe.
"Tôi biết có nhiều người cùng lứa đã nghỉ hưu. Nhưng tôi chưa nghĩ đến chuyện đó. Nghề này khó nói trước, có năm tôi bận rộn với nhiều vai, có năm chẳng có việc gì. Làm phim vất vả nên phải có đam mê mới theo được. Thu nhập không được bao nhiêu nhưng bù lại được gặp gỡ anh em bạn bè. Công việc, đam mê cuốn mình đi. Nếu ở nhà rảnh rỗi có khi lại uống bia rượu, vừa hại sức khỏe lại tốn tiền", NSND Bùi Bài Bình kể.
NSND Bùi Bài Bình từng là chủ quán cà phê. Ảnh: Ngọc Ánh.
Nghệ sĩ trò chuyện với PV Tiền Phong trong quán cà phê trên phố Đoàn Trần Nghiệp (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Trước đây, ông và bà xã - NSƯT Ngọc Thu - cũng là chủ một hàng cà phê có tiếng tại con phố này. Hai vợ chồng vừa đi diễn, vừa bán hàng suốt cả chục năm.
NSND Bùi Bài Bình và bà xã bằng tuổi, quen nhau khi là sinh viên khóa 2 Trường Sân khấu - Điện ảnh (nay là Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội). Cặp nghệ sĩ quyết định về chung một nhà năm 1981.
NSND Bùi Bài Bình có hai con trai. Con cả làm việc tại một ngân hàng, con trai thứ tốt nghiệp chuyên ngành đạo diễn. Ông vui, tự hào khi con nối nghiệp bố mẹ.
Ngoài 60 tuổi ông vẫn hăng say đóng phim.
So với chồng, bà xã Ngọc Thu vài năm gần đây ít xuất hiện trên truyền hình. Tuy nhiên, NSND Bùi Bài Bình khẳng định ông tôn trọng và ủng hộ người bạn đời hết mình trong nghệ thuật.
"Người ta hay nói đằng sau thành công của đàn ông là người phụ nữ thầm lặng, lùi về sau để hy sinh cho gia đình. Nhưng vợ chồng tôi không quan trọng ai đi làm, ai ở nhà. Những năm trước, bà xã nhận nhiều vai diễn, vẫn thường xuyên đóng phim ở xa. Tôi ở nhà lo cơm nước cho con. Hai người đều có tuổi rồi nên khi hợp chuyện thì bàn tán rôm rả, không hợp ai vào phòng ấy. Như câu thoại của ông Toại trong phim, chúng tôi sắp đến tuổi chẳng giận nhau được nữa ", NSND Bùi Bài Bình kể.
NSND Bùi Bài Bình và NSƯT Ngọc Thu.
Ngoài đam mê nghệ thuật, ông thường dành thời gian lên phố gặp gỡ bạn bè, hoặc chăm cây cối ở nhà. Ở tuổi này, NSND Bùi Bài Bình nói rằng không còn đặt nặng thu nhập từ nghề diễn.