Quan hệ đặc biệt giữa tỷ phú Musk và ông Trump
Siêu tỷ phú công nghệ Elon Musk đã tham gia cuộc điện đàm giữa Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và đương kim Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 6/11, ngay sau Ngày Bầu cử tổng thống Mỹ 2024, theo một nguồn tin.
Tỷ phú Elon Musk và ứng viên tổng thống Mỹ Donald Trump. Đồ họa: Mạng X.
Một nguồn tin khác cho biết, ông Trump đã ở bên ông Musk tại dinh thự Mar-a-Lago của ông Trump khi Tổng thống Zelenksy gọi điện chúc mừng Tổng thống đắc cử Mỹ. Một nguồn tin cho biết, không khí cuộc nói chuyện được đánh giá là tích cực và thân thiện.
Ông Trump đã bật loa ngoài của điện thoại rồi đưa cho ông Musk. Ông Zelensky cảm ơn ông Musk về việc đã giúp Ukraine duy tì liên lạc thông qua mạng Starlink trong cuộc xung đột vũ trang với Nga . Nguồn tin cho hay, cuộc gọi dài khoảng 7 phút và không có thảo luận chính sách nào cả.
Thông tin về cuộc gọi Trump - Zelensky với sự tham gia của tỷ phú Musk đã được mạng Axios phản ánh đầu tiên.
Việc tỷ phú Musk tham gia cuộc gọi giữa Tổng thống Zelensky và cựu Tổng thống Trump cho thấy sự gần gũi giữa ông Trump và ông Musk, cũng như đặt ra câu hỏi về mức độ ảnh hưởng của ông Musk đối với chính quyền Mỹ sắp tới dưới thời Tổng thống Trump nhiệm kỳ 2.
Ông Musk đã có những nỗ lực nhất định nhằm đưa nhân viên mình vào bộ máy chính quyền Mỹ khi ông Trump nhậm chức. Về phần mình, ông Trump đã tuyên bố muốn ông Musk đảm nhận vai trò cố vấn về việc cắt giảm chi tiêu của chính phủ.
Ông Musk - một tỷ phú với tầm ảnh hưởng ngày càng tăng, trở nên thân thiết với ông Trump trong những tháng gần đây. Ông Musk đã cung cấp hỗ trợ về tài chính và hậu cần cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump. Ông Musk cũng hậu thuẫn truyền thông toàn diện cho ông Trump trên mạng xã hội X (trước đây gọi là Twitter).
Nhóm Super PAC thuộc ông Musk và thân ông Trump đã chi hơn 118 triệu USD cho chiến dịch tranh cử của ông Trump trong năm 2024. Bản thân ông Musk đã tỏ rõ sẵn sàng dẫn dắt chương trình lớn về cắt giảm chi tiêu của chính phủ liên bang Mỹ.
Tỷ phú Musk là nhà thầu chính cho chính phủ Mỹ, đặc biệt là Lầu Năm Góc (tức Bộ Quốc phòng Mỹ). Ông Musk đã hưởng lợi từ các hợp đồng liên bang trị giá hàng tỷ USD, bao gồm của cả NASA, quân đội Mỹ và các cơ quan chính phủ khác của nước này.
Vai trò của Elon Musk trong xung đột Nga - Ukraine
Mạng internet Starlink của tỷ phú Musk đã cung cấp lợi thế đáng kể cho quân đội Ukraine trên ngoài mặt trận kể từ khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine vào đầu năm 2022. Nhờ có hệ thống Starlink này mà các đơn vị Ukraine có thể chia sẻ thông tin về máy bay không người lái (UAV) theo thời gian thực. Công ty SpaceX của ông Musk tài trợ cho dịch vụ này.
Nhưng mối quan hệ giữa đôi bên xấu đi khi ông Musk phàn nàn về chi phí cung cấp dịch vụ Starlink. Đã xuất hiện những báo cáo cho thấy truy cập Starlink bị hạn chế ở những khu vực như bán đảo Crimea hiện do Nga kiểm soát. Sau đó, vào tháng 6/2023, Lầu Năm Góc thông báo họ sẽ thanh toán cho Starlink ở Ukraine.
Nghi vấn về ảnh hưởng của tỷ phú Musk trong xung đột Nga - Ukraine cũng bắt đầu nổi lên trong bối cảnh nhiều người Ukraine phát hiện phía Nga cũng sử dụng dịch vụ internet vệ tinh của ông Musk.
Một tài liệu tiểu sử 2023 về Musk do Walter Isaacson viết cho biết, tỷ phú này đã bí mật ra lệnh cho kỹ sư của mình tắt mạng liên lạc vệ tinh Starlink của công ty ông này gần bờ biển Crimea năm 2022 để cản trở một cuộc tấn công bí mật của Ukraine vào hạm đội Nga. Giới chức Ukraine đã phải khẩn khoản xin ông Musk bật hệ thống này trở lại.
Quyết định của tỷ phú Musk về việc tắt Starlink ở đây là do ông lo ngại Nga có thể đáp trả cuộc tấn công của Ukraine bằng một đòn đánh hạt nhân, theo Isaacson.
Sau khi ông Trump được tuyên bố trúng cử tổng thống Mỹ vào sáng 6/11, Tổng thống Zelensky đã hối thúc ông Trump giúp củng cố Ukraine trước cuộc tiến công của Nga.
Trong khi đó, trong giai đoạn tranh cử, ông Trump liên tục tuyên bố nếu đắc cử, ông sẽ sớm chấm dứt xung đột Ukraine, thậm chí trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Tuy nhiên, tuyên bố trên được cho là ngôn từ tranh cử và khó hiện thực hóa sớm. Xung đột Nga - Ukraine là một vấn đề rất phức tạp, không thể giải quyết trong ngày một ngày hai.
Hơn nữa, ông Trump mới chỉ đắc cử chứ chưa trở thành tổng thống chính thức của nước Mỹ vào lúc này. Phải đến khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1/2025 rồi thành lập nội các riêng, ông mới có phương tiện để thực hiện cam kết về xử lý vấn đề Ukraine. Từ giờ đến lúc đó, ông Biden vẫn là đương kim tổng thống của nước Mỹ.
Một khi lên nắm quyền, Tổng thống tương lai Donald Trump có thể sử dụng 2 công cụ chính của siêu cường Mỹ là sức mạnh kinh tế và sức mạnh quân sự để giải quyết các vấn đề thuộc về đối ngoại, buộc hai bên trong xung đột Nga - Ukraine phải hạ nhiệt căng thẳng.. Đối với Nga, Mỹ có thể gia tăng lệnh trừng phạt kinh tế. Đối với Ukraine, Mỹ có thể cắt giảm viện trợ vũ khí. Tỷ phú Musk có thể là một trợ thủ đắc lực của ông Trump trong quá trình này.