Thông cáo "ngã ngựa" đặc biệt
Website của Ủy ban kiểm tra kỷ luật trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI) và Ủy ban giám sát nhà nước Trung Quốc (NSC) tối 19/5 thông báo, "Phó bí thư tổ đảng, Chủ tịch Liên đoàn Hợp tác xã Cung ứng và Tiếp thị toàn Trung Quốc (ACFSMC) - đồng chí Lưu Sĩ Dư - dính líu vi phạm pháp luật kỷ luật, chủ động đầu thú, hiện đang phối hợp Ủy ban kiểm tra kỷ luật trung ương và Ủy ban giám sát nhà nước thẩm tra, điều tra".
Ông Lưu "ngã ngựa" 113 ngày sau khi bất ngờ rời cương vị chủ tịch tại Ủy ban quản lý chứng khoán nhà nước (CSRC) hồi tháng 1.
Sina bình luận, thông báo của nhà nước về vụ "ngã ngựa" của Lưu Sĩ Dư là khá đặc biệt trong chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc. Có thể thấy, thông báo thể hiện nhiều diễn đạt giảm nhẹ, như ông Lưu "chủ động đầu thú". Đặc biệt, tính chất vi phạm kỷ luật của ông này không bị xác định là "nghiêm trọng" như trong các thông cáo thường thấy khi những quan chức cấp cao bị điều tra. Lưu cũng được giữ xưng hô "đồng chí" - cho thấy ông chưa bị khai trừ khỏi đảng", và quan trọng hơn là Ủy ban giám sát cho biết Lưu "phối hợp thẩm tra điều tra", thay vì "tiếp nhận điều tra".
Ông Lưu là quan chức cấp cao thứ hai của Trung Quốc được nhà chức trách thông báo tự đầu thú trong tháng này, bên cạnh cựu Bí thư tỉnh ủy Vân Nam Tần Quang Vinh. Thông báo của CCDI và NSC nêu rõ, ông Tần "dính líu vi phạm kỷ luật pháp luật nghiêm trọng, chủ động đầu thú, hiện đang tiếp nhận thẩm tra kỷ luật và điều tra, giám sát của CCDI và NSC".
Ông Lưu Sĩ Dư (Ảnh: SCMP/Simon Song)
Người tiết lộ ông Tập Cận Bình phá âm mưu chiếm quyền trong đảng
ACFSMC, cơ quan mà ông Lưu lãnh đạo trước khi ra đầu thú, là một tổ chức quan trọng hình thành từ năm 1950 để vận hành nền kinh tế kế hoạch của Trung Quốc, nắm vai trò quản lý và điều hành mạng lưới hơn 30.000 hợp tác xã.
Lưu Sĩ Dư là quan chức thăng tiến chủ yếu trong hệ thống ngân hàng nhà nước Trung Quốc, và trải qua phần lớn sự nghiệm tại ngân hàng trung ương. Từ cuối năm 2014, Lưu trở thành chủ tịch Ngân hàng nông nghiệp Trung Quốc.
Ngay sau khi lên lãnh đạo CSRC năm 2016, một loạt cuộc điều tra đã được ông Lưu phát động nhằm vào các nhóm đầu tư thao túng thị trường tài chính để tư túi nhiều tỉ tệ. Các cuộc điều tra này được xem là một phần trong cuộc chỉnh đốn khu vực tài chính của chủ tịch Tập Cận Bình.
Lần cuối cùng Lưu Sĩ Dư xuất hiện công khai trên truyền thông là vào hôm 13/5, khi ông hội kiến chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo.
Theo báo cáo của Ủy ban giám sát nhà nước hồi tháng 2, có hơn 5.000 quan chức đã đầu thú trước cơ quan chống tham nhũng kể từ nhiệm kỳ lãnh đạo thứ hai của ông Tập (cuối năm 2017).
Lưu Sĩ Dư nổi tiếng với phát biểu bên lề Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 19 của đảng Cộng sản Trung Quốc tháng 10/2017, khi còn lãnh đạo CSRC và là ủy viên Ủy ban chính sách tiền tệ Trung Quốc. Tại đây, ông cáo buộc một số quan chức cấp cao có ý đồ thâu tóm quyền lực trong đảng, và ca ngợi chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình.
"[Chủ tịch Tập Cận Bình ] đã xử lý các trường hợp của Bạc Hy Lai, Chu Vĩnh Khang, Lệnh Kế Hoạch, Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng và Tôn Chính Tài," ông Lưu nói. "Các quan chức này từng có vị thế cao và quyền lực lớn trong đảng, nhưng họ lại suy đồi nghiêm trọng và âm mưu chiếm quyền lãnh đạo trong đảng và giành quyền lực của nhà nước."
Theo Lưu Sĩ Dư, ông Tập đã nỗ lực lớn trong nhiệm kỳ 5 năm đầu để chống lại tình trạng tham nhũng, vốn bị đánh giá là "gây nguy hại nghiêm trọng đến nền tảng lãnh đạo và khả năng quản lý của đảng".
"Đồng chí Tập Cận Bình, với sứ mệnh lịch sử của một nhà cách mạng vô sản... đã loại bỏ rủi ro to lớn đối với ĐCSTQ và đất nước," ông Lưu ca ngợi. "Ban lãnh đạo trung ương của đảng, với Tổng bí thư Tập Cận Bình làm hạt nhân, đã giải cứu quân đội và giải cứu đất nước trong 5 năm qua."