Trong thực tế sự xuất hiện của công nghệ đã mang đến một lớp nghĩa mới cho rất nhiều từ ngữ tưởng chừng như chẳng liên quan một chút nào.
Đã bao giờ bạn cảm thấy tò mò về nguồn gốc tại sao con chuột máy tính lại được gọi là con chuột, những chiếc bánh quy thì liên quan gì đến kết nối internet... chưa? Khuôn khổ bài viết này sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn rất mới mẻ về nguồn gốc của các khái niệm công nghệ vô cùng quen thuộc trong cuộc sống hôm nay.
1. Chuột máy tính
Tất cả chúng ta đều biết chuột là một thiết bị ngoại vi phổ biến dùng để điều khiển và tương tác với máy tính, tuy nhiên, lí do tại sao nó lại được gọi là chuột mà không phải là... mèo, chó, lợn hay bất cứ con vật nào khác thì không ai thực sự có câu trả lời, kể cả “cha đẻ” của chuột máy tính, Douglas Engelbart.
“Tôi cũng không biết tại sao chúng tôi lại gọi nó là chuột. Đôi khi tôi cảm thấy mình cần phải xin lỗi. Mọi thứ cứ bắt đầu như vậy và tôi không có ý định sửa đổi gì.”, Douglas chia sẻ trong một buổi hội thảo năm 1968 nơi ông giới thiệu về phát minh của mình. Trong một bài phỏng vấn khác, ông cũng nói thêm “không ai nhớ tại sao chuột máy tính lại được gọi là chuột, nhưng có lẽ là do nó khá giống một con chuột thật với đuôi dài.
Trong khi đó, Roger Bates, một nhà thiết kế phần cứng cùng thực hiện dự án chuột máy tính đầu tiên lại nhớ về vấn đề này với một chút khác biệt. Theo đó, ông cho biết trỏ chuột trên màn hình từng được biết đến với một biệt danh là “mèo” và để mọi thứ tự nhiên chuột máy tính cần được gọi là... chuột.
2. Blog
Blog vốn được hiểu là một website cá nhân để chia sẻ các bài đăng hoặc đường link. Khái niệm này thực ra là một cách gọi rút ngắn của weblog. Cụ thể từ weblog được nghĩ đến lần đầu tiên trong năm 1997 bởi John Barger. Trong đó weblog chính là tên trang web cá nhân mà John dùng để ghi chép (log) những gì ông gặp được trên Internet. Về sau, weblog đã được rút ngắn lại thành blog đồng thời hình thức “chơi blog” cũng trở thành thú vui của nhiều người trên thế giới mạng.
3. Cookies
Trong trường hợp bạn chưa biết, cookies có thể hiểu đơn giản là một lượng nhỏ thông tin được lưu lại mỗi khi bạn ghé thăm một website nào đó. Nó bắt nguồn từ cụm từ “magic cookies”, một thuật ngữ máy tính cũ cũng có ý nghĩa tương tự. Lou Montulli, người phát minh ra web cookies đã từng giải thích về cái tên này trong một bài blog:
“Tôi đã từng nghe về thuật ngữ “magic cookies” đâu đó trong khóa học về hệ điều hành hồi còn học đại học... Cá nhân tôi thấy thích từ “cookies” vì một lý do thẩm mỹ nào đó và đây là từ đầu tiên hiện ra trong đầu tôi khi tôi cần một cái tên”.
Mặc dù không có một định nghĩa rõ ràng nào về “magic cookies” tuy nhiên có nhiều người cho rằng thuật ngữ này liên quan đến những trò chơi điện tử ngày trước khi người chơi phải cố gắng kiếm thật nhiều những “chiếc bánh quy ma thuật” để có thể qua màn.
4. Spam
Thuật ngữ Spam thực ra lại đến từ một vở kịch của nhóm Monty Python, một nhóm hài kịch với những ảnh hưởng lớn được ví như những gì The Beatles để lại cho âm nhạc thế giới. Trong phân cảnh thuộc một show diễn hài kịch của mình với hình ảnh bữa tối chỉ có một món ăn mang tên Spam trên tất cả các đĩa, một số nhân vật đã liên tục kêu và hát lên “spam” nhiều lần. Từ này sau đó được xuất hiện và sử dụng nhiều trên các chat room công cộng và còn tồn tại cho đến ngày nay, ám chỉ những thứ lặp đi lặp lại khiến bạn khó chịu.
5. Meme
Trên thế giới mạng, meme là thuật ngữ để chỉ một ý tưởng hay hành động lan truyền mạnh trong cộng đồng.
Trong cuốn sách The Selfish Gene xuất bản năm 1976, nhà khoa học Richard Dawskins từng viết ông muốn một tìm từ ngữ để diễn tả hành động bắt chước, sao chép giữa các nền văn hóa. Cuối cùng ông chọn một từ có nguồn gốc Hy Lạp là “mimeme” (tạm dịch “thứ được bắt chước”) và làm gọn nó thành “meme”. Trong tiếng Pháp cũng có một từ tương tự như thế là “même” với ý nghĩa là “giống nhau”.
6. Hacker
Hack không phải lúc nào cũng xấu và trong những ngày đầu tiên của thế giới công nghệ, hack là một từ ngữ để chỉ sự tài năng, khéo léo với các món đồ điện tử, không chỉ đối với máy tính. Dần dần, văn hóa “hack” bắt đầu nở rộ và nó được hiểu như một hoạt động liên quan đến công nghệ hoàn toàn tích cực.
Trong cuốn sách Piracy Cultures, nguồn gốc của khái niệm “hack” đến từ cụm nghĩa “người làm việc như một người làm thuê (hack) với nhiệm vụ viết và thử nghiệm phần mềm”.
7. Tường lửa
Thuật ngữ tường lửa đã có mặt từ hàng trăm năm để diễn tả ý nghĩa: một bức tường được xây để bảo vệ các tòa nhà khỏi việc dễ dàng bị bén lửa. Trong máy tính, tường lửa cũng có ý nghĩa tương tự nhưng là để bảo vệ máy tính khỏi những phần mềm độc hại.
