Bắp tím (tên khoa học là Zea mays L.) từ lâu được người dân ở dãy Andes, Peru chiết xuất lấy màu thực phẩm và làm đồ uống. Khác với giống bắp thuần hạt tím, loại bắp tím nếp dẻo hiện trồng ở Việt Nam là giống bắp lai, gồm hai màu tím trắng xen lẫn, có xuất xứ từ Thái Lan, được lai tạo giống nhằm cải thiện năng suất và phù hợp nhiều loại đất trồng.
Cây ngô nếp tím. Ảnh: Internet
Có cùng đặc điểm với dòng bắp nếp dẻo, thơm, ngọt, bắp tím có thành phần và giá trị dinh dưỡng cao: chứa nhiều beta caroten, vitamin A, sinh tố B (thiamin, riboflavin, niacin), C, hợp chất phenolic và nhiều khoáng vi lượng như Ca, P, Fe, Na, K, protein, chất xơ, dầu, đường. Bên cạnh đó, màu tím hạt bắp được quy định bởi sắc tố anthocyanin rất có ích cho sức khỏe.Anthocyanin từ lâu được biết như một hợp chất kháng khuẩn và nấm gây bệnh như Salmonella enteritidis, Staphylococcus aureus, Candida albicans... Hàm lượng anthocyanin trong bắp tím cao gấp năm lần trong bắp cải tím, gấp 10-100 lần so với các loài nho, 30 lần so với các loại đậu đen, cao gấp 20 lần cà tím hay 30 lần hành tím.
Ngừa tiểu đường và béo phì
Theo nghiên cứu của trường Đại học Doshisha, Nhật Bản, một trong những sắc tố anthocyanin ở bắp tím có tên cyanidin 3-O-beta-D-glucoside cũng có tác dụng ngăn ngừa bệnh béo phì và tiểu đường .
Tốt cho bệnh tim mạch
Sắc tố anthocyanin trong bắp tím giúp điều hòa huyết áp, do vậy với những bệnh nhân bị cao huyết áp và những bệnh nhân bị tim mạch ngô tím đem tới nhiều tác dụng hiệu quả.
Làm chậm quá trình lão hóa
Trong ngô tím có "C3G – Cyanidin 3-glucoside, loại anthocyanin chủ yếu trong bắp tím có tác dụng làm giảm hoạt động của các gốc tự do độc, tạo ra khi cơ thể mệt mỏi hay gặp stress, từ đó làm chậm quá trình lão hóa.
Chống viêm, sưng
Tại Hàn Quốc, các nhà nghiên cứu tại trường đại học Hallym đã cho xuất bản nghiên cứu của họ trên tạp chí Nutritional Biochemistry rằng sắc tố tố anthocyanin trong bắp tím có tác dụng giảm viêm, sưng.
Ngăn ngừa ung thư
Viện nghiên cứu ung th ư Quốc gia Mỹ đã chứng minh rằng thành phần anthocyanin trong ngô tím có chức năng chống oxy hóa do đó có tác dụng trị ung thư hiệu quả. Các chất chống oxy hóa có chức năng bảo vệ các tế bào khỏi các tác nhân gây hại bởi gốc tự do. Khi các gốc tự do gây hại cho tế bào, thể thể dẫn đến bệnh ung thư không mong muốn.
Bắp tím được chế biến thành: bắp luộc, xôi bắp, sữa bắp... Do tính bền, ổn định nhiệt trong biên độ rộng, anthocyanin vẫn giữ nguyên các hoạt tính sau khi chế biến. Thân cây ngô tím có thể phơi khô để đun nước uống, nước có vị ngọt mát, tốt cho thận và sức khỏe.