Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel CyberSpace Center) vừa thử nghiệm thành công Trợ lý ảo Pháp luật phục vụ Tòa án. Trải qua hơn 1 năm thử nghiệm, đây là trợ lý ảo duy nhất tại Việt Nam sở hữu hệ thống tri thức pháp luật lớn và đáng tin cậy. Ứng dụng giúp giảm 30% lượng công việc so với thao tác truyền thống, tối ưu thời gian vận hành của toàn bộ hệ thống tòa án.
Viettel CyberSpace Center cho hay, nhờ được tích hợp từ các mô hình học sâu (Deep learning) cũng như các thuật toán tìm kiếm nội dung theo ngữ nghĩa (Semantic Search), công cụ này cho phép người dùng dễ dàng tra cứu nhanh và chính xác các văn bản pháp luật. Trợ lý ảo Pháp luật cũng có thể giới thiệu luật, pháp lệnh, thông tư, nghị định chính xác đến từng điều, khoản của văn bản pháp quy và thời điểm có hiệu lực, phù hợp với thời gian xảy ra vụ việc hay giới thiệu các tình huống tương tự dựa trên kho dữ liệu được lưu trữ.
Ứng dụng cũng có thể hỗ trợ lập kế hoạch giải quyết án, tạo lập và quản lý hồ sơ án điện tử, thậm chí chỉ dẫn chi tiết các bước, biểu mẫu thực hiện theo đúng quy định về tố tụng như một sổ tay điện tử cho từng vụ án. Công cụ này còn tự động tạo các tài liệu pháp lý mẫu như giấy triệu tập, quyết định tạm giam, hỗ trợ viết một phần nội dung bản án, tiếp nhận đơn, chuẩn bị trước, trong và sau phiên tòa...
Nền tảng Trợ lý ảo Pháp luật phục vụ hệ thống Tòa án.
Theo Trung tâm Không gian mạng Viettel, trợ lý ảo pháp luật sở hữu hệ thống cơ sở tri thức ngành với hơn 160.000 văn bản pháp luật, 63 án lệ và hơn 1 triệu bản án. Trong đó, hơn 1.200 quyết định giám đốc thẩm và hơn 80.000 bản án phúc thẩm do Tòa án Nhân dân Tối cao cung cấp.
Tính đến nay, sản phẩm có hơn 3 triệu lượt sử dụng, trung bình có 5.000 - 6.000 lượt hỏi đáp, tra cứu mỗi ngày. Thông qua kết quả khảo sát với 1.031 lượt đánh giá, 99% người sử dụng đánh giá cao độ hữu ích của sản phẩm. Tỷ lệ người sử dụng chưa hài lòng chỉ chiếm 5,22%.
Nhờ được thiết kế riêng dựa trên dữ liệu của người Việt, sản phẩm có thể xử lý tốt ngôn ngữ tiếng Việt ngay cả khi ngôn ngữ sử dụng thay đổi theo cách phát âm riêng của từng vùng, miền.
Bên cạnh tài nguyên số, đội ngũ kỹ sư Viettel cũng phối hợp chặt chẽ với tòa án các cấp, xin tham vấn từ lãnh đạo, nguyên lãnh đạo ngành tòa án trong suốt quá trình sản phẩm. Ngay cả nhóm phát triển cũng được đào tạo hàng tuần về các kiến thức pháp luật cũng như quy trình tố tụng.
Trợ lý đắc lực phục vụ Tòa án
Từ khi Tòa án Nhân dân Tối cao triển khai phần mềm trợ lý ảo đến tất cả tòa án trên cả nước, các Thẩm phán đều được cấp tài khoản và mật khẩu sử dụng phần mềm này. Thay vì phải đi hỏi, lật giở hàng đống chồng tài liệu, các Chánh án, Thẩm phán đã có sẵn công cụ rồi, trợ lý ảo để hỗ trợ.
Ông Trần Mạnh Quân - Phó Giám đốc Khối Nền tảng Trợ lý ảo (Trung tâm Không gian mạng Viettel), cho biết các tình huống thực tế sẽ rất chi tiết, đa chiều, việc thường xuyên trao đổi thông tin nghiệp vụ và bổ sung thêm tình huống pháp lý mới giúp cho trợ lý ảo sẽ có thêm các thông tin là có tình huống đó. Khi có thông tin trả lời hoặc xác nhận của phía Vụ Giám đốc ở Tòa án Nhân dân tối cao, lập tức các tình huống đó được áp dụng và được học thêm ở trợ lý ảo. Sau đó, tất cả các thẩm phán có thể áp dụng tình huống mới đó.
Ứng dụng thực tế, Thẩm phán Lê Thị Khanh, Tòa án Nhân dân Quận Cầu Giấy, Hà Nội cho biết, bà đã giảm được khá nhiều thời gian cho nhiều công việc từ khi có thêm sự Trợ lý ảo.
"Theo nhiệm vụ, Thẩm phán phải công khai bản án trên trang web cổng thông tin công bố bản án của Tòa án Nhân dân Tối cao. Khi chưa có phần mềm trợ lý ảo, các Thẩm phán sẽ phải mã hóa dữ liệu trong bản án theo cách thủ công, bằng tay. Khi có phần mềm trợ lý ảo, việc mã hóa diễn ra rất nhanh, thậm chí chỉ mất 30-40 phút là đã có thể mã hóa và đăng 10-15 bản án có hiệu lực pháp luật, trong khi trước đó, tùy theo độ dài, thông thường một buổi chỉ mã hóa được 4-5 bản án," Thẩm phán Khanh cho biết.
Phần mềm đã chứng minh được hiệu quả khi giúp giảm 30% lượng công việc so với thao tác truyền thống, tối ưu thời gian vận hành của toàn bộ hệ thống tòa án.
Nguyên Phó Chánh án, Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao Tống Anh Hào, cho rằng : "Việc mở rộng đối tượng sử dụng phần mềm trợ lý ảo đối với nội dung giải đáp tình huống pháp lý, giới thiệu bản án, quyết định của Tòa án, đặc biệt là đoán định tư pháp sẽ giúp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện tốt các quyền, nghĩa vụ của mình khi tham gia tố tụng".
Theo đó, dựa vào những dữ liệu trên hệ thống, người dùng sẽ có cơ sở để quyết định có khởi kiện hay không khởi kiện, hòa giải hay không hòa giải đối với những nội dung tranh chấp cụ thể. Từ những tư vấn đó, các chủ thể sẽ điều chỉnh hành vi, xác lập các quan hệ xã hội ngày càng tốt hơn, ông Hào chia sẻ thêm.
Để sử dụng trợ lý ảo Pháp luật, người dùng chỉ cần nạp dữ liệu về hành vi, tình huống pháp lý… để hệ thống đoán định các tội danh hình sự hoặc tranh chấp dân sự phù hợp. Kết quả này được sử dụng để tham khảo trước khi đưa ra quyết định khởi kiện hoặc lựa chọn hòa giải, nhờ trọng tài.