Chiều 13/1, ông Nguyễn Văn Tiến, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT chính thức cung cấp danh tính 3 công ty sản xuất, kinh doanh và chế biến nước mắm không đúng quy định.
Đó là: Công ty TNHH MTV Điều Hương (Địa chỉ: Ấp Hòa Phú 1, thị trấn An Châu, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang); Công ty TNHH chế biến thực phẩm Hòa Hiệp (Địa chỉ: Số 47 Trần Phú, Phường 4, Thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long); Công ty TTHH thực phẩm Tấn Phát (Địa chỉ: Tổ 1, ấp Tân Đông, xã Tân Quới, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long).
Các đơn vị này đã vi phạm vào 2 hành vi: Sản xuất chế biến không có vật che chắn để côn trùng và các động vật đi qua; sản xuất nguyên liệu nước mắm dùng phụ gia không đúng quy định - soda công nghiệp (Na2CO3) là loại không được phép sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.
Một mẫu nước mắm được Thanh tra Bộ NNPTNT phát hiện vi phạm vệ sinh ATTP.
Mẫu kết quả kiểm nghiệm nước mắm có chứa chất tẩy rửa bồn cầu.
Vụ việc được Thanh tra Bộ NN&PTNT phối hợp cùng Bộ Công an, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Thanh tra Sở NN&PTNT tại 3 địa phương Vĩnh Long, An Giang, TP. Hồ Chí Minh thực hiện từ giữa năm 2019.
Theo đó, nhận được thông tin từ cơ sở báo về, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã ra quyết định thành lập đoàn thanh tra liên ngành gồm: Thanh tra Bộ NN&PTNT, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Bộ Công an và Thanh tra các Sở NN&PTNT tại Vĩnh Long, An Giang, TP. Hồ Chí Minh.
"Khi chúng tôi đồng loạt ra quân tại các cơ sở này, tất cả các hành vi vi phạm đã được ghi nhận, lập văn bản và công nhận" – ông Nguyễn Văn Tiến cho biết.
Khi có kết quả, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã chuyển hồ sơ để các cơ quan chức năng của Bộ Công an xem xét, xử lý theo quy định.
Ông Nguyễn Văn Tiến - Chánh Thanh tra Bộ Nông nghiệp và PTNT.
Cơ quan Công an đã yêu cầu Thanh tra Bộ tiếp tục phối hợp để xác minh thêm, lấy mẫu thêm trên thị trường. Trên cơ sở mẫu, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã chuyển đến Viện kiểm nghiệm an toàn thực phẩm quốc gia để kiểm nghiệm. Kết quả, toàn bộ chất cấm, kim loại nặng đều dưới ngưỡng cho phép. Trên cơ sở đó, cơ quan công an đã yêu cầu Thanh tra Bộ xử lý nghiêm khắc về mặt hành chính.
"Cuộc thanh tra này chúng tôi làm hết sức quyết liệt trên cơ sở phối hợp với các lực lượng, lần đầu tiên chúng tôi thành lập một đoàn thanh tra trên 30 người cùng một lúc đồng loạt kiểm tra 9 điểm. Trên cơ sở đó, những hoạt động của các cơ sở sản xuất này họ không trao đổi với nhau. Đặc biệt, về việc xử phạt hành chính cũng là lần đầu tiên chúng tôi ra quyết định xử phạt tới 782 triệu đồng" – ông Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh.
Cùng với phạt tiền ở mức kỷ lục, Thanh tra Bộ buộc 3 doanh nghiệp phải chuyển đổi mục đích sử dụng đối với nguyên liệu đã chế biến ra còn nằm lại tại xưởng. Các đơn vị này đã nghiêm túc cam kết thực hiện nộp tiền vào ngân sách nhà nước và đã chuyển đổi mục đích sản phẩm đã làm ra chuyển chế biến thành thức ăn chăn nuôi dưới sự giám sát của Thanh tra Bộ NN&PTNT và của Thanh tra các Sở NN&PTNT.
Trước đó, ngày 10/1, Thanh tra Bộ NN&PTNT họp tổng kết năm và thông tin vụ việc đã được nêu ra.
Tuy nhiên, tên công ty hoặc thương hiệu nước mắm vi phạm không được nêu cụ thể. Điều này đã gây lo lắng cho người tiêu dùng cả nước và ảnh hưởng đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính, nhất là trong thời điểm mua sắm lớn chuẩn bị đón Tết Nguyên đán Canh Tý 2020.
Theo ông Nguyễn Văn Tiến, Chánh thanh tra Bộ NN&PTNT, trong năm 2019, Thanh tra Bộ NN&PTNT đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện vi phạm nghiêm trọng về an toàn thực phẩm tại 3 công ty trên địa bàn tỉnh An Giang, Vĩnh Long và TP. Hồ Chí Minh sử dụng 48 tấn Soda công nghiệp (chuyên dùng để sản xuất xà phòng và chất tẩy rửa vệ sinh) để sản xuất nước mắm và nước mắm bán thành phẩm. Các công ty này đã sử dụng dịch bột ngọt của Công ty CP hữu hạn Vedan Việt Nam hoặc dịch nước tôm, dịch bổi cá (nước đầu của việc ủ cá với muối) và soda công nghiệp (Na2CO3) để sản xuất và chế biến nước mắm.
Dịch bột ngọt là phụ phẩm của quá trình sản xuất bột ngọt, có tính axit (pH từ 3-4) với giá thành rất rẻ, tính cả chi phí vận chuyển cũng chỉ có 500 đồng/lít.
Theo quy trình khử chua, doanh nghiệp đưa khoảng 17.000 lít hỗn hợp gồm 95% dịch bột ngọt, 5% dịch nước tôm và 120 kg Na2CO3 để trung hòa axit trong dịch bột ngọt. Đun hỗn hợp này bằng hơi nước trong thời gian 40-50 giờ, sau đó thu được dung dịch 800 lít nồng độ đạm đạt 25-350N. Dung dịch này sau đó được cho chạy qua xác cá ủ chượp - thành phần loại thải sau khi thu hoạch nước mắm truyền thống và cho ra các sản phẩm dịch nước mắm.
Dịch nước mắm này còn gọi là nước hoa cà và được bán với giá 7.000-9.000 đồng/lít cho cơ sở sản xuất nước mắm hoặc tiếp tục được cô đặc và cho thêm phụ gia chế biến (có mùi vị của nước mắm) để tạo thành các thành phẩm có độ đạm khác nhau.
Nước mắm bán thành phẩm được bán cho các cơ sở sản xuất nước mắm có quy mô lớn, nhỏ khác nhau để tiếp tục sử dụng các chất điều vị, mùi, màu hoặc tiếp tục xử lý, cô đặc thành các sản phẩm nước mắm có giá trị khác nhau đưa ra thị trường tiêu thụ.