Theo kết luận điều tra ngày 6/7 của Bộ Công an, giữa năm 2012, Ngân hàng Đại Tín (tiền thân của VNCB) do nhóm tập đoàn Thiên Thanh mà Phạm Công Danh – nguyên chủ tịch VNCB là người dại diện. Phạm Công Danh nắm giữ hơn 80% cổ phần của Đại Tín vào thời điểm đó.
Sau khi mua lại quyền kiểm soát Đại Tín từ nhóm Phú Mỹ, Phạm Công Danh đề xuất được tái thiết ngân hàng này và đổi tên thành VNCB.
Đến 23/5/2013, khi được Ngân hàng Nhà nước chấp nhận nhân sự và quá trình bổ nhiệm, Đại Tín chính thức đổi tên thành VNCB. Thời điểm đổi tên, VNCB đã lỗ lũy kế, vốn chủ sở hữu hàng ngàn tỷ đồng.
Tiếp quản VNCB trong giai đoạn khó khăn, Phạm Công Danh cùng đồng phạm càng khiến ngân hàng lún sâu hơn với những khoản tiền lãi ngoài, chăm sóc khách hàng cực lớn.
Trong thời điểm này VNCB cần tất toán khoản vay lên đến 1.700 tỷ đồng cho một chi nhánh của ngân hàng BIDV.
Lúc này, Phạm Công Danh chỉ đạo tạo khống biên bản họp Hội đồng quản trị VNCB với nội dung việc thống nhất chủ trương dùng tiền của VNCB đang gửi liên ngân hàng là tài sản thế chấp cho khoản vay.
Ngày 19/4/2013, Phạm Công Danh cùng các thành viên HĐQT VNCB tới Sacombank để vay tiền. Tại đây, nguyên chủ tịch VNCB đã làm việc với ông Trầm Bê (thời điểm này giữ chức Chủ tịch HĐQT Sacombank).
Tại đây, ông Trầm Bê đồng ý cho Phạm Công Danh mượn 1.800 tỷ đồng khi thế chấp khoản tiền gửi hơn 1.850 tỷ đồng.
Sau đó, Phạm Công Danh chỉ đạo lập khống 6 hồ sơ để vay 1.800 tỷ đồng. Cụ thể Công ty TNHH MTV TMDV Nhất Nhất Vinh vay 250 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD và KD nhà Quốc Thắng vay 350 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD – ĐT – PT Địa ốc Bảo Gia vay 340 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV XD&KD Nhà Đại Long vay 310 tỷ đồng, Công ty TNHH MTV TMDVXD Hương Việt vay 300 tỷ đồng và Công ty TNHH MTV TMDV Thành Thành Công vay 250 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo kết luận điều tra, các công ty này không hề phát sinh giao dịch kể từ thời điểm thành lập cho đến lúc làm hồ sơ vay.
Thực hiện chỉ đạo của ông Trầm Bê, ông Phan Huy Khang (lúc này là Tổng giám đốc Sacombank) và Phan Đình Tuệ làm việc và thống nhất với ông Bùi Văn Thành - Giám đốc Sacombank chi nhánh Hưng Đạo và bà Trần Thị Hải Triều - giám đốc Samcombank chi nhánh quận 8 thực hiện việc cho vay 1.800 tỷ đồng.
Mai Hữu Khương - nguyên thành viên HĐQT VNCB được chỉ đạo lập báo cáo tài chính năm 2012 và nửa năm 2013 khống để hoàn thiện hồ sơ vay.
Ngày 25/4/2013, ông Trầm Bê ký phê duyệt cấp tín dụng 600 tỷ đồng trong gói vay 1.800 tỷ đồng của Phạm Công Danh. Chứng từ về việc sử dụng vốn sẽ bổ sung sau khi giải ngân.
Cơ quan điều tra khẳng định, 2 tờ trình này của Sacombank chi nhánh Hưng Đạo hợp thức hóa bằng 2 tờ trình ngày 24/4/2013.
Để hợp thức hóa giấy tờ của 6 công ty kể trên, nhân viên Sacombank chi nhánh Hưng Đạo và quận 8 vừa lấy tài liệu do Khương cung cấp, vừa lập hồ sơ tín dụng như Hợp đồng tiền gửi thanh toán không kỳ hạn, Hợp đồng bảo lãnh cầm cố giấy tờ có giá cho Sacombank phát hành...
Sau khi toàn bộ 1.800 tỷ đồng được giải ngân, Phạm Công Danh đã chi trả khoản vay cho ngân hàng BIDV.
Số tiền dư hơn 160 tỷ đồng được Phạm Công Danh chuyển về tài khoản của mình tại VNCB.
Sau một năm, các công ty trên không thể tất toán nên Sacombank tự động thu nợ gốc 1.800 tỷ đồng và lãi vay 35 tỷ đồng.
Kết luận giám định về sai phạm của cơ quan điều tra số 3912/KLGĐ-NHNN ngày 27/5/2016 về việc Sacombank cho 6 công ty trên vay 1.800 tỷ đồng là sai phạm.
Cơ quan điều tra kết luận rằng, Sacombank xem xét quyết định cho vay khi chưa thẩm định nguồn vốn tự có của các công ty vay.
Cùng với đó là nguồn trả nợ vay để xác định tính khả thi, hiệu quả phương án vay và khả năng tất toán của khách hàng là chưa đủ điều kiện cho vay theo quy định.
Tuy nhiên, Sacombank không thiệt hại trong việc cho vay 1.800 tỷ đồng. Ngược lại, theo bản kết luận này đánh giá, VNCB thiệt hại số tiền 1.835 tỷ đồng.
Tại cơ quan điều tra, ông Trầm Bê thừa nhận, đồng ý cho Phạm Công Danh vay tiền. Tuy nhiên, nguyên chủ tịch Sacombank khẳng đinh, phải có tài sản bảo đảm hoặc tiền gửi mới cho vay.
Theo cơ quan điều tra, 15 cá nhân tại Sacombank như ông Trầm Bê, ông Phan Huy Khang - Tổng giám đốc, Phan Đình Tuệ - thành viên HĐQT... có hành vi sai phạm nghiêm trọng trong việc cho vay.