Thử tưởng tượng, khi tặng một món quà được chuẩn bị kỹ càng cho người thân nhưng lại bị đối phương trách mắng, bạn sẽ cảm thấy thế nào? Mới đây, một nam sinh ở tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) đã gặp phải tình huống trớ trêu như vậy.
Chuyện là, khi thấy điện thoại di động của mẹ rất cũ nát nhưng vẫn không muốn đổi, cậu rất xót xa và quyết định dùng số tiền lì xì dành dụm được để mua cho mẹ một chiếc điện thoại mới. Cậu giấu điện thoại trong người, dự định tạo bất ngờ cho mẹ và quay clip làm kỷ niệm.
Không ngờ người mẹ nhìn thấy lại không vui chút nào, ngược lại còn trách móc con không thương tiếc: "Thật là lãng phí tiền! Mau trả điện thoại đi...". Bà tức giận trước việc con trai sử dụng "trái phép" tiền lì xì Tết mà không hề quan tâm đến việc con đã dày công chuẩn bị món quà này như thế nào.
Để mua được một chiếc điện thoại di động tiết kiệm chi phí, người con đã đến cửa hàng nhiều lần để so sánh và dùng thử, cuối cùng chọn một chiếc hàng trưng bày. Thậm chí cậu còn bỏ thể diện và mặc cả với nhân viên bán hàng. Đứa con vốn mong nhận được sự khẳng định và khen ngợi của mẹ nhưng không ngờ lại nhận về một trận mắng mỏ.
Người cha thương con, giải thích cho vợ hiểu, nhưng người phụ nữ vẫn không thay đổi ý định, một mực bắt con trả lại. Một khung cảnh đáng lẽ phải ấm áp thì nay trở nên vô cùng đáng buồn.
Cuối cùng, trước sự kiên quyết của mẹ mình, cậu đành đem chiếc điện thoại mới tinh quay trở lại cửa hàng rồi hỏi liệu mình có thể trả lại hay không. Sau khi biết được toàn bộ câu chuyện và xem clip mà cậu bé đưa ra, người chủ cửa hàng đã đồng ý lấy lại hàng và hoàn lại toàn bộ tiền.
Nhiều người theo dõi câu chuyện thở dài: Từ đây đến cuối đời, có lẽ người mẹ này sẽ không bao giờ nhận được món quà yêu thương như vậy từ đứa con của mình nữa…
Cha mẹ bác bỏ tình cảm của con cái sẽ làm con tổn thương sâu sắc
Nhà tâm lý học Li Xue (Trung Quốc) từng nói: "Phản ứng của cha mẹ trước những tình huống phản ánh sự lựa chọn phương pháp giáo dục của họ và quan trọng hơn là chất lượng của mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái". Lúc đầu, đứa trẻ nào cũng thích tạo bất ngờ cho bố mẹ, nhưng dần dần một số trẻ không còn muốn bận tâm đến việc này nữa. Lý do nằm ở cách cha mẹ phản ứng khi đứa trẻ trao đi tình yêu thương.
Một phụ huynh kể: "Có hôm sau bữa tối, tôi và con gái đang rửa dâu tây trong bếp. Tôi lấy quả to nhất, đỏ nhất đưa vào miệng con, nhưng con bé cầm trên tay, chạy đến bên bố và hét: "Bố ăn dâu đi!". Trong lòng tôi thầm ghen tị với sự "ưu ái" của chồng mình, nhưng lại nghe anh nói với con gái: "Con ăn đi, bố không thích". Con gái lập tức như quả bóng xì hơi, lúng túng bước lại đưa dâu cho tôi.
Lúc đó tôi cảm thấy có lỗi với con, cố ý ăn dâu tây, còn không quên khen: "Cảm ơn cưng, dâu tây con cho ngọt quá". Thấy tôi ăn một cách vui vẻ, con gái nở một nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt. Sau đó, tôi đã bàn chuyện này với chồng mình, anh nói: "Mọi người đều thích ăn dâu tây. Anh nghĩ, nếu mình ăn bớt một quả, con gái có thể ăn thêm, nhưng không ngờ cách phản ứng làm con buồn".
Người cha từ chối vì muốn nhường con, nhưng anh ta không biết rằng ý định tốt của mình đã phụ tấm chân tình của đứa trẻ.
Tình yêu của con cái rất đơn giản và trong sáng, chúng vui vẻ dành cho cha mẹ những điều tốt đẹp nhất, mong rằng sẽ được chấp nhận. Sự từ chối của cha mẹ sẽ lập tức dập tắt toàn bộ nhiệt huyết của chúng, khiến trẻ rất tổn thương, thậm chí sau này chúng có thể không biết cách thể hiện tình yêu thương.
Một cư dân mạng cũng đã trải qua điều tương tự.
Cô đã tiết kiệm một khoản tiền tiêu vặt ở trường trung học, và trong năm đầu tiên vào đại học, vui vẻ mua một chiếc quần dài cho mẹ và một chiếc áo khoác ngoài cho bố.
Mắt người mẹ đỏ hoe vì phấn khích khi nhìn thấy, bà thử ngay tại chỗ, và không ngừng khen ngợi con có khiếu thẩm mỹ lại biết quan tâm. Nhưng người bố chỉ cười khẩy: "Con không phải đang dùng tiền để lấy lòng bố sao, chắc con đang cần nhiều tiền hơn đúng không?". Những lời lạnh lùng này như một nhát dao sắc bén đâm vào tim cô. Kể từ đó, mỗi dịp lễ Tết, hễ nghĩ đến việc mua gì cho bố, cô lại cảm thấy e ngại, sợ lại bị mắng nên không bao giờ mua nữa.
Một số cha mẹ từ chối lòng tốt của con cái một cách thô lỗ, lúc này tín hiệu mà trẻ nhận được không phải là "Cha mẹ yêu con lắm", mà là "Cha mẹ không đón nhận tình yêu của con"; "Con không đủ tốt, và "Tôi không xứng đáng với tình yêu của họ". Phản ứng dây chuyền tiêu cực này sẽ cản trở nghiêm trọng dòng chảy yêu thương giữa cha mẹ và con cái.
Mối quan hệ gắn bó đúng đắn và lành mạnh giữa con cái và cha mẹ phải là sự tuần hoàn của tình yêu thương. Nghĩa là, nếu trẻ thể hiện tình yêu thương thì tình yêu thương đó được đáp lại, quá trình này diễn ra suôn sẻ, trôi chảy thì nhân cách của trẻ sẽ dễ dàng phát triển lành mạnh.
Ngược lại, nếu luôn nhận được sự từ chối và phủ định lạnh lùng, ý thức về giá trị bản thân sẽ dần giảm sút, trẻ sẽ ngày càng ít sẵn sàng bộc lộ cảm xúc, thậm chí không thể giao tiếp tình cảm với người khác.
Từ chối con ra sao?
Từ chối là một loại khả năng và là một nghệ thuật. Trong quá trình nuôi dạy con cái, cha mẹ sẽ không tránh khỏi những lúc cần từ chối, lúc này nhất định phải thực hiện 3 điểm sau để bảo vệ con không bị tổn thương:
1. Khẳng định mình quan tâm đến con và tìm ra điểm nổi bật riêng của trẻ
Có lần một người mẹ đi công tác, con gái đòi đi cùng. Cô cúi xuống hỏi nguyên nhân, con bé đau khổ nói: "Con sẽ ở bên mẹ, để mẹ không gặp ác mộng". Hóa ra lần trước đi công tác về, bà mẹ nhắc đến việc mình ngủ không ngon, gặp ác mộng, nhưng con lại ghi nhớ trong lòng.
Cô ôm con vào lòng, dịu dàng nói: "Cám ơn con đã nghĩ đến mẹ, nhưng mẹ đi công tác không thể mang con theo, con có thể nghĩ ra biện pháp nào hay hơn không?". Cô bé chạy đi đâu đó, rồi chạy lại đưa cho mẹ con búp bê yêu thích của mình, nói: "Hãy cầm lấy Tutu, mẹ sẽ không sợ nếu có nó". Cô vội vỗ tay khen ngợi: "Ý tưởng của con rất hay, chúng ta hãy làm như thế này nhé!". Biểu cảm của cô bé lập tức thoải mái hơn rất nhiều.
Sự khẳng định và khuyến khích của cha mẹ theo những cách tinh tế có thể kích thích sự tự tin và động lực bên trong của trẻ, khiến trẻ không sợ bị từ chối và sẽ ngày càng làm tốt hơn.
2. Hãy cởi mở và trung thực về lý do tại sao điều đó là không thể chấp nhận được: Thể hiện tấm lòng của mình với người mình yêu thương là điều cao đẹp nhưng không phải món quà nào cũng có thể phù hợp. Nếu cha mẹ có thể nhân cơ hội này để nói ra lý do từ chối một cách chân thành, điều đó không chỉ có thể hoàn thiện mối quan hệ tương tác yêu thương giữa cha mẹ và con cái mà còn hướng dẫn trẻ suy nghĩ sâu sắc về cách chọn quà.
Chúng ta cần cho trẻ hiểu rằng chỉ khi hiểu được nhu cầu của người khác thông qua giao tiếp và quan sát, quà tặng mới có thể phát huy tối đa giá trị của chúng.
3. Đề xuất các giải pháp thay thế để bảo vệ động lực của trẻ
Cha mẹ tốt không chỉ nói "Không" mà còn phải vạch ra con đường để trẻ đi sau khi nói "Không". Cũng giống như người mẹ ở đầu bài, nếu thực sự không muốn giữ điện thoại thì phải đưa ra một số giải pháp thay thế khi từ chối con:
Nếu bạn cảm thấy rằng điện thoại di động là quá đắt, bạn có thể chọn một mức giá thấp hơn; Nếu bạn không cần điện thoại di động, hãy yêu cầu con trai chọn một món quà khác. Làm như vậy không chỉ có thể cứu được thể diện của đứa trẻ mà còn khiến nó nhận ra rằng mình không hoàn toàn bị từ chối và hành động của mình là có giá trị và được chấp nhận.
Trên thực tế, mỗi khi trẻ thể hiện tình cảm, chia sẻ điều mình thích với bạn, đó là một biểu hiện yêu thương thầm lặng. Nếu cha mẹ có thể hiểu được tình yêu này và chấp nhận tấm lòng của con, họ sẽ gửi đến con một thông điệp: con có khả năng mang lại niềm vui và hạnh phúc cho người khác. Cảm giác được người khác đánh giá cao này sẽ giúp trẻ học cách đối xử tử tế và học cách đền đáp người khác.