Tăng cân không kiểm soát
Bé gái L.M.T (11 tuổi, ở Tây Hồ, Hà Nội) đến bệnh viện khám trong tình trạng mặt phù, đau đầu. Sau khi, khám cho bệnh nhân bác sĩ phát hiện bé bị hội chứng Cushing do lạm dụng dùng Corticoid.
Để điều trị viêm mũi dị ứng cho bé T, gia đình bé có sử dụng thuốc dạng xịt 1 năm nay (thuốc có thành phần chính là Corticoid).
Trường hợp bé trai N.Đ.M (13 tuổi, ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cũng bị mắc hội chứng Cushing như bệnh nhân T. Gia đình đưa bé M đi khám vì lý do tăng cân không kiểm soát. Trong vòng 4 năm trở lại đây bé M tăng cân nhiều và xuất hiện nốt bầm tím trên da không rõ nguyên nhân.
Bé T bị hội chứng Cushing, ảnh BSCC.
Bác sĩ Trần Thị Kim Ngọc, Chuyên khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Medlatec người trực tiếp khám cho hai bé cho hay, 2 bệnh nhi có những dấu hiệu điển hình của hội chứng Cushing.
Với đặc trưng phân bố mỡ ở mặt, ở thân người nhiều hơn tứ chi: mặt tròn, u mỡ ở gáy, mỡ dày ở ngực, bụng, nhưng không nhiều ở mông và chân tay.
Da mỏng, mặt đỏ, bầm máu sau va chạm gặp khoảng 45% vết nứt da gặp 50-70% thường có màu đỏ tím lún sâu dưới da. Các vết nứt thường nằm ở: bụng, ngực, háng, mông, đùi.
Ngoài ra, bệnh nhân còn có những biểu hiện khác như: Lông mày rậm, nhiều lông tơ ở mặt, ở thân mình, có thể mọc râu, ria mép, lông nách; Rối loạn sinh dục do tăng androgen ở nữ và tăng cortisol ở nam; tắc kinh ở nữ hoặc mọc lông sớm ở trẻ chưa dậy thì.
Trong một số trường hợp bệnh nhân có thể đau đầu, giảm trí nhớ, kém tập trung, nặng hơn có thể có các rối loạn tâm thần.
Thuốc là nguyên nhân gây ra hội chứng
Theo bác sĩ Ngọc nguyên nhân mắc hội chứng Cushing là do thuốc. Các nguyên nhân khác là rối loạn ở tuyến yên thượng thận hoặc do tiết ACTH lạc chỗ. Bệnh Cushing là dùng để chỉ hội chứng Cushing do u tuyến yên tăng tiết ACTH gây ra.
Các loại thuốc có chứ corticoid là nguyên nhân chính gây ra hội chứng. Corticoid sẽ có lợi nếu dùng đúng cách, đúng liều lượng. Tuy nhiên, thuốc sẽ phản tác dụng nếu dùng quá liều và sẽ gây ra các biến chứng.
Một số biến chứng có thể kể tới như: tăng đường huyết, tăng cân, loãng xương, tăng cortisol máu, thoái hóa cơ, yếu cơ, mỏng da, vết rạn da, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, suy thượng thận, suy giảm miễn dịch, giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, rối loạn kinh nguyệt, chậm dậy thì…
Bác sĩ Ngọc khuyến cáo: "Không tự ý mua các thuốc kháng viêm giảm đau không có đơn của bác sĩ, thuốc không có nguồn gốc rõ ràng (ví dụ: một số bệnh nhân thường hay ra cửa hàng thuốc tự mua thuốc giảm đau nhức xương khớp, hoặc thuốc trị cảm ho, sổ mũi, viêm xoang...)
Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dùng quá nhiều thuốc chứa steroid trong thời gian dài".
Người dân cũng cần thận trọng với một số loại thuốc nam, thuốc y học cổ truyền vì có thể bị trộn cortisol.