Bạn còn nhớ không, hồi đầu tháng 9/2018, khoa học đã chính thức xác nhận có một loài cá mập biết ăn chay mà vẫn sống khỏe mạnh .
Cụ thể thì đó là những con cá mập miệng bản lề - Bonnethead shark, với tên khoa học là Sphyrna tiburo thuộc họ cá mập đầu búa. Chúng là một trong những loài cá mập có khả năng săn mồi thượng đẳng, nhưng khi cần, chúng vẫn ăn và lấy chất dinh dưỡng từ rong tảo. Thậm chí kể cả khi thực vật chiếm 90% chế độ ăn, chúng vẫn có thể sống khỏe mạnh.
Đó là một phát hiện hết sức thú vị đối với các nhà khoa học, bởi nó chứng minh rằng thế giới tự nhiên không hề giống như chúng ta tưởng tượng.
Thế giới tự nhiên cho đến giờ phút này vẫn còn nhiều bí ẩn. Phát hiện mới được tìm ra, nhưng tốc độ môi trường bị phá hủy lại là quá nhanh, dẫn đến việc còn nhiều bí ẩn chưa kịp khai phá đã biến mất.
Trong chuỗi thức ăn nói chung, có nhiều trường hợp các loài vật phá bỏ quan niệm thông thường mà chúng ta đặt ra. Và giờ thì câu hỏi là nếu cá mập có thể ăn rau, thì liệu các loài vật ăn cỏ cũng ăn được thịt không?
Chuỗi thức ăn kỳ dị của các loài động vật
Hãy lấy ví dụ về hà mã trước. Loài vật biểu tượng của châu Phi này từ trước đến nay vẫn luôn được xếp vào các loài ăn cỏ, bất chấp việc chúng có một bộ hàm cực khủng để giải quyết được bất kỳ kẻ thù nào.
Nhưng thực tế thì không giống sách vở. Người ta đã từng ghi nhận rất các trường hợp hà mã ăn xác thối, thậm chí là xác của chính đồng loại. Và hiện tượng ấy diễn ra thường xuyên đến mức các nhà khoa học tin rằng đây có thể là nguyên nhân khiến bệnh dịch lan tỏa trong cả quần thể hà mã nói chung.
Một ví dụ khác là thỏ - loài vật nổi tiếng hiền hòa và chỉ ăn cỏ. Vậy mà trong một số trường hợp, chúng sẽ chọn ăn thịt thay vì mớ rau khô khan khó nuốt. Theo các ghi nhận trong vườn thú, có nhiều trường hợp gà và chuột bị nhốt chung chuồng với thỏ và rồi bị thỏ... thịt luôn.
Ngay các các loài như cừu và hươu nai cũng có thể ăn thịt. Vào cuối thập niên 80 của thế kỷ 20, đã có các trường hợp tại châu Âu ghi nhận về việc cừu và hươu nai gặm thịt chim chóc, mà các dấu hiệu đều cho thấy rằng chúng đã thực sự săn chim để ăn.
Hươu nai cũng có thể ăn thịt
Tại New Zealand thậm chí còn có một sinh vật vượt ra ngoài mọi khuôn khổ. Đó là chim Kea - một loài vẹt bản địa của quốc gia này.
Chứng thường xuyên đậu lên người gia súc để giúp chúng giải quyết các loài vật ký sinh như bọ chét.
Nhưng đó là người ta tưởng như vậy thôi. Đầu năm 1895, khoa học bắt đầu chú ý đến chim Kea, và họ nhận thấy một sự thật đáng lo ngại: đây là những con chim hết sức khát máu.
Khi gia súc bị thương, Kea sẽ mò đến, xé rộng vết thương ra và uống máu từ đó.
Thói quen kỳ dị hay vì chúng ta chưa biết?
Các ví dụ trên đã khiến khoa học buộc phải suy nghĩ lại về quan niệm ăn uống được áp lên các loài động vật. Thói quen ấy không chỉ để phản ánh cấu tạo ruột của chúng, mà phụ thuộc vào việc cơ hội của các loài vật này là đến đâu.
Về mặt cấu tạo thì thỏ, hà mã và chim Kea đều không đủ tốt để đi săn, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng không thể săn hoặc ăn thịt khi có cơ hội. Và ngược lại, không phải loài ăn thịt nào cũng chỉ chăm chăm ăn thịt như chúng ta vẫn tưởng.
Thậm chí cả sóc cũng sẽ ăn thịt khi có cơ hội
Các loài vật trong tự nhiên phụ thuộc rất nhiều vào những cơ hội xuất hiện trong đời. Nếu phải chọn giữa ăn rau hoặc ăn thịt rồi chết, chúng sẽ thay đổi thói quen ăn uống của mình sao cho phù hợp hơn để sinh tồn.
Theo Ellen Dierenfield, các thuật ngữ "ăn cỏ" và "ăn thịt" chỉ là do con người đặt ra, trong khi sự thực thì chúng có tính linh hoạt hơn. Cá mập ăn chay và hươu nai ăn thịt chỉ là phần nổi của câu chuyện mà thôi.
Tham khảo: The Conversation