Không ít người cho rằng vật thể nhân tạo duy nhất trên Mặt Trăng là quốc kỳ Mỹ do các phi hành gia Apollo 11 cắm năm 1969. Thực tế, ngoài biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần thám hiểm này, hơn 1,8 tấn vật liệu nhân tạo bị để lại ở vùng Biển An Bình của Mặt Trăng.
Ảnh: Getty Images, NASA
Điều này xuất phát từ khá nhiều nguyên nhân. Thông thường, việc thu hồi các vật thể sót lại trên bề mặt tốn quá nhiều thời gian, trong khi mục đích chính của các phi hành gia là thu thập mẫu đất đá và quặng. Họ đã mang về Trái Đất gần 400 kg mẫu vật.
Mo-đun để thoát khỏi Mặt Trăng khá nhỏ và chỉ mang được một khối lượng có hạn. Do đó, cần phải đổi những thứ không cần đến nữa để lấy đá mặt trăng giá trị. Điều này đồng nghĩa, cùng với nhiều thứ bị để lại Mặt Trăng, có 96 túi chất thải của con người.
Ảnh: Getty Images, NASA
Các loại khác bao gồm: 4 lá cờ Mỹ, 2 quả bóng golf, 12 đôi ủng, một số máy quay phim, tạp chí điện ảnh, một vài máy ảnh Hasselblad mạ vàng, những cái búa để kiểm tra lực hấp dẫn, kẹp, bồ cào, xẻng và các công cụ khác được sử dụng để lấy mẫu vật.
Ngoài ra còn có các tấm chăn giữ nhiệt của phi hành gia, khăn ướt đã qua sử dụng, các gói đồ ăn không gian trống rỗng, cũng như một số xe thám hiểm mặt trăng quá nặng để mang trở về.
Chưa kể những mảnh vỡ của các nhiệm vụ thất bại bao gồm tất cả các tên lửa và mô-đun rơi xuống và bị bỏ lại bề mặt Mặt Trăng.
Ví dụ, năm 2012, hai tàu thăm dò sứ mệnh GRAIL của NASA sau một năm bay quanh quỹ đạo Mặt Trăng đã đâm xuống vệ tinh này. Chúng bị phá hủy và liên lạc với Trái Đất lập tức bị cắt đứt.
Ảnh: Getty Images, NASA
Nhưng cũng có những vật kỷ niệm mang ý nghĩa được để lại Mặt Trăng. Trong sứ mệnh Apollo 15, một bức tượng phi hành gia cao chưa đầy 8 cm bằng nhôm đã được đưa lên, để tưởng niệm tất cả các phi hành gia hy sinh trong cuộc đua vũ trụ.
Phi hành đoàn của Apollo 11 để lại một đĩa nhôm ghi những lời chúc tốt đẹp từ 73 nhà lãnh đạo của thế giới, cùng một tấm bảng có nội dung sau:
"Đây là những người đầu tiên từ hành tinh Trái Đất đặt chân lên Mặt Trăng, tháng 7 năm 1969 sau Công Nguyên. Chúng tôi đến trong hòa bình của toàn nhân loại."
Khi tàu Apollo 16 đổ bộ lên Mặt Trăng năm 1972, phi hành gia Charles Duke đã để lại một bức ảnh gia đình mình bọc trong giấy bóng kính. Ngoài ra còn một chiếc lông lấy từ con chim ưng tên Baggin thuộc Không quân Mỹ, biểu tượng của NASA trong nhiều năm.
Nhưng có lẽ thứ gây xúc động nhất trên bề mặt Mặt Trăng được dành cho nhà địa chất học Eugene Shoemaker.
Tro cốt của ông được đưa lên Mặt Trăng trong một cái hũ bằng polycarbonate vỏ nhôm. Suốt cuộc đời, Shoemaker đã mơ thấy mình lên mặt trăng và trên hũ tro của ông còn ghi một đoạn trong vở Romeo và Juliet.
Các nhà khoa học vẫn còn tranh luận liệu những thứ con người để lại trên Mặt Trăng có còn tồn tại không. Hay chúng đã hư hại do bức xạ vũ trụ và biên độ giao động nhiệt lớn. Một số chuyên gia còn hy vọng những chất thải của con người có thể tạo ra đột biến tạo thành dạng sống trong môi trường chân không.