Con mắt của sa mạc Sahara là một vòng tròn có đường kính gần 50km có thể nhìn thấy từ không gian và cũng là một trong những nơi kỳ lạ nhất trên Trái Đất.
Con mắt của sa mạc Sahara, còn được gọi là "Cấu trúc Richat", là một cấu tạo địa chất hình tròn, lớn ở sa mạc Sahara. Nó có đường gần 50 km và được cho là hình thành do xói mòn và nâng lên của lớp vỏ Trái Đất.
Mặc dù nó trông giống như một miệng hố va chạm, nhưng nó thực sự là một ví dụ về cấu trúc địa chất được gọi là nếp lồi đối xứng - một dạng nếp gấp trong các lớp đá lộ ra do các quá trình vận chuyển địa chất và xói mòn.
Ngoài việc là một địa điểm ngoạn mục để xem bằng hình ảnh vệ tinh hoặc thậm chí để tham quan tại địa phương, nó còn được các nhà địa chất nghiên cứu để hiểu về địa chất của khu vực và nói chung, đây là một trong những thành tạo địa chất ngoạn mục nhất trên hành tinh.
"Cấu trúc Richat", còn được gọi là "Con mắt của Sahara" hay "Con mắt xanh của Châu Phi", là một kết cấu địa chất hình elip nổi lên giữa sa mạc Sahara ở trung tâm phía Tây nước Mauritania, gần khu vực Ouadane. Điều độc đáo là cấu trúc có hình dáng giống mắt người hoặc mắt động vật. Khi nhìn từ trên cao nhìn xuống, “con mắt” khổng lồ giữa sa mạc Sahara là kết cấu địa chất khổng lồ nhiều vòng elip đồng tâm.
Con mắt của sa mạc Sahara nằm ở một khu vực khá hẻo lánh ở Sahara, tuy nhiên không nhận được nhiều người chú ý cho đến khi một số phi hành gia đưa ra báo cáo về địa điểm kỳ dị này. Kiến trúc độc lạ này được phát hiện khi các nhà khoa học thực hiện sứ mệnh bay vào vũ trụ và chụp ảnh lại bề mặt Trái Đất vào năm 1965.
Cấu trúc này là một mái vòm địa chất bị xói mòn của đá trầm tích và đá lửa lộ ra trên bề mặt xuất hiện dưới dạng các vòng đồng tâm. Đá lửa lộ ra bên trong, nổi bật với một dãy đá rhyolit và đá gabbro ngoạn mục đã trải qua quá trình biến đổi thủy nhiệt, cũng như một megabreccia trung tâm - một loại đá chứa các mảnh vỡ lớn, đôi khi dài tới hàng trăm mét.
Như đã đề cập, con mắt của sa mạc Sahara là một nếp gấp địa chất trong đó các lớp đá bị uốn cong lên trên, giống như cấu trúc mái vòm.
Điều này trái ngược với đường đồng bộ - một nếp gấp trong đó các lớp đá bị uốn cong xuống dưới. Các nếp lồi có thể được hình thành bởi các quá trình kiến tạo, tạo ra các lực nén đẩy đá lên trên hoặc do xói mòn loại bỏ các lớp đá mềm hơn, để lại những tảng đá hình vòm thô hơn.
Công trình tự nhiên này là kết quả của sự xói mòn đất từ cuối thời kỳ Nguyên sinh cho đến giữa thời kỳ Sa thạch Ordovicia. "Con mắt của Sahara" là một vòng tròn có đường kính gần 50km và có thể nhìn thấy từ không gian.
Con mắt của sa mạc Sahara là đặc điểm nổi bật nhưng trong một thời gian dài, người ta lầm tưởng nó là một miệng núi lửa. Nó nằm ở Cao nguyên Adrar của Sahara, gần thành phố Ouadane, ở phía tây-trung Mauritania, Tây Bắc Châu Phi.
Nó còn được gọi là Cấu trúc Richat, theo tiếng địa phương, trong đó Richat có nghĩa là 'lông vũ'; trong tiếng Ả Rập, nó còn được gọi là 'tagense' - một thuật ngữ được sử dụng để chỉ lỗ tròn của túi da dùng để lấy nước từ các giếng địa phương.
Tuy nhiên việc tìm ra nguồn gốc của nó không thực sự dễ dàng; cấu trúc Richat đã được nhiều nhà địa chất nghiên cứu nhưng cho tới thời điểm hiện tại, nó vẫn còn ẩn chứa rất nhiều bí mật chưa được giải đáp.
Theo các nhà khoa học, con mắt của sa mạc Sahara có đường kính hơn 40 km. Cấu trúc đặc biệt giống mắt người này có thể nhìn thấy rõ từ không gian. Bạn cũng có thể xem nó trên Google Maps với tọa độ là 21.124217, -11.395569.
Các khối đá trầm tích tạo nên một lớp vỏ bên ngoài. Phía trong, sự xói mòn thể hiện mạnh hơn ở các lớp đá Quartzite, tạo nên các sườn tròn dễ vỡ. Tại vị trí trung tâm, “Con mắt của Sahara” được bao phủ bởi một lớp đá vụn với tổng bán kính lên đến 3km.
Khi nhìn từ trên cao, con mắt của sa mạc Sahara là kết cấu địa chất khổng lồ nhiều vòng elip đồng tâm, được hình thành khoảng 300 triệu năm trước.
Đây là kết quả của sự xói mòn đất từ cuối thời kỳ nguyên sinh cho tới giữa thời kỳ sa thạch Ordovicia. Tại vị trí trung tâm, con mắt khổng lồ được bao phủ bởi lớp đá vụn, có tổng bán kính lên đến 3 km.
Con mắt của sa mạc Sahara là một trong những đặc điểm địa chất ấn tượng nhất trên toàn thế giới và không khó để hiểu tại sao nó được chọn là một trong 100 di sản địa chất đầu tiên được Liên minh Khoa học Địa chất Quốc tế (IUGS) xác định là nơi có giá trị khoa học cao nhất.
Rất nhiều giả thiết được ra về sự hình thành của cấu trúc tuyệt đẹp này. Một số nhà khoa học suy đoán, Richat là nguyên nhân từ những trầm tích núi lửa phun trào hay một vụ va chạm thiên thạch từ hàng triệu năm trước. Số khác lại cho rằng đây chính là tàn tích của lục địa Atlantics bí ẩn đã biến mất từ nhiều năm. Tuy nhiên cho đến nay, chưa có một câu trả lời chính xác nào về sự xuất hiện của cấu trúc kỳ lạ này.
Nguồn: Earthlymission; Nature; NASA; Rarehistoricalphotos
