Cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine đã tiêu tốn nhiều nguồn lực và những ưu tiên của Moskva, Su-75 phải đối mặt với những thách thức về tài chính vì vậy mà quá trình phát triển chiếc máy bay này diễn ra rất chậm.
Su-75 Checkmate là một trong những dự án quốc phòng đầy tham vọng mới nhất của Nga, nhưng tương lai của nó vẫn còn chưa chắc chắn. Được trình làng vào năm 2021, chiếc máy bay chiến đấu này đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều về khả năng tàng hình của nó.
Truyền thông phương Tây cho rằng, Nga và Liên Xô trước đây thường có truyền thống cường điệu hóa và khuếch trương những dự án quân sự của mình, nhưng thực tế lại không đạt được như mong muốn, ví dụ tiêu biểu như chương trình xe tăng T-14 Armata và máy bay chiến đấu Su-57 Felon. Với những tiền lệ này, Su-75 Checkmate có thể cũng sẽ khó đáp ứng được kỳ vọng cao của giới lãnh đạo Nga.
Su-75 Checkmate liệu có đáp ứng được kỳ vọng?
Ngay cả khi Moskva đang phải đối mặt với nhiều khó khăn ở Ukraine, thì ngành công nghiệp quốc phòng và hàng không vũ trụ của nước này vẫn đang tiếp tục triển khai nhiều dự án mới.
Máy bay chiến đấu Su-75 Checkmate là một trong những dự án tham vọng nhất của Nga hiện đang được tiến hành. Và còn quá sớm để đánh giá liệu dự án này có thể thực hiện được những lời hứa cao cả mà họ đã tuyên bố hay không.
Trước hết, vẫn chưa rõ liệu Su-75 Checkmate có phải là máy bay chiến đấu tàng hình hay không. Trong khi đó, khả năng tàng hình được xem là yếu tố cạnh tranh quan trọng cho bất kỳ chiếc máy bay chiến đấu nào trong tương lai.
Tập đoàn Rostec và Bộ Quốc phòng Nga vẫn chưa thống nhất về khả năng và vai trò của máy bay. Tại nhiều thời điểm khác nhau, các quan chức Nga đã nói rằng, chiếc máy bay này sẽ phải hoạt động bên ngoài hệ thống phòng không của đối phương - nghĩa là nó sẽ không có khả năng tàng hình, trong khi một số chuyên gia khác khẳng định Su-75 Checkmate sẽ có khả năng tàng hình.
Hiện tại, chương trình Su-75 Checkmate dường như đang mắc kẹt trong "vũng lầy" chi phí cao và thiếu vốn. Quay trở lại tháng 11/2023, Rostec đã thông báo rằng, họ sẽ sớm bắt đầu sản xuất Su-75 Checkmate. Nhưng cuộc xung đột ở Ukraine khiến Moskva phải tập trung phần lớn ngân sách quốc phòng của họ và chi phí liên quan đến Su-75 lại đang tăng lên.
Chiếc máy bay này được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2021 trong một cuộc triển lãm hàng không. Điện Kremlin đã tìm kiếm các đối tác nước ngoài để tham gia chương trình, đặc biệt là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ấn Độ, nhưng không mấy thành công.
Từ năm 2014 đến năm 2018, Nga là nước xuất khẩu hệ thống vũ khí lớn thứ hai thế giới, sau Mỹ. Hiện tại, Nga đã tụt xuống vị trí thứ ba và để mất vị trí vào tay nước Pháp. Cuộc xung đột ở Ukraine đã gây tổn hại rất nhiều đến mọi mặt của Nga, nhưng Điện Kremlin hy vọng điều này sẽ thay đổi trong tương lai và Moskva sẽ có thể bán máy bay chiến đấu và các loại vũ khí khác ra nước ngoài.
Những lần cường điệu và thất bại
Theo truyền thông phương Tây, Nga đã từng một số lần đưa ra những tuyên bố lớn về các dự án quốc phòng. Thông thường, bất chấp sự phô trương và hứa hẹn, các dự án này vẫn kém hiệu quả. Xe tăng chiến đấu chủ lực T-14 Armata, máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 Su-57 Felon và tên lửa siêu thanh Kh-47M Kinzhal là những ví dụ gần đây nhất về sự thất bại của ngành công nghiệp quốc phòng Nga.
Sau nhiều năm phát triển và thử nghiệm, T-14 Armata vẫn chưa được tham gia bất kỳ hoạt động chiến đấu nào ở Ukraine, thường xuyên gặp sự cố và vấn đề về hiệu suất. Su-57 Felon được cho là máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm, nhưng vẫn là một ẩn số và vẫn đang hoàn thiện. Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga có số lượng máy bay này rất hạn chế, hầu hết là những chiếc đang hoạt động là các nguyên mẫu. Giống như T-14 Armata, Su-57 Felon đã vắng mặt trong cuộc xung đột ở Ukraine.
Cuối cùng, tên lửa Kh-47M được giới thiệu là vũ khí siêu thanh, tuy nhiên Kh-47M lại đang bị phòng không Ukraine bắn hạ với số lượng đáng kể.
Su-75 Checkmate vẫn còn phải mất nhiều năm nữa mới ra mắt và nếu nhìn vào lịch sử gần đây thì chiếc máy bay chiến đấu này cũng sẽ khó có thể đạt được kỳ vọng, như những lời giới thiệu đầy hấp dẫn của Điện Kremlin.