Thực phẩm mặn không bảo đảm, thực phẩm chay cũng chẳng kém
Các thực phẩm chay đều được gọi bằng tên của đồ ăn mặn, ví dụ như bò lát, gà ướp xả, tôm, cá thu, sườn non, heo quay, sườn khúc chay, chà bông gà. Hầu hết, những đồ ăn chay đều có tên gọi bắt tai, màu sắc bắt mắt, hình thức chế biến và hương vị gần giống với đồ ăn mặn.
Đồ ăn chay ngày càng được ưa chuộng trong văn hóa ẩm thực của người Việt. Nó cũng được xem là cứu cánh với người tiêu dùng khi thực phẩm bẩn xuất hiện tràn lan và khó kiểm soát.
Gần đây, hàng loạt vụ thực phẩm chay được phù phép, ngâm tẩm hóa chất bị phanh phủi. Ví dụ như sườn non giả mặn có dòi, đậu sử dụng thạch cao. Tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan, thật giả lẫn lộn như hiện nay đã khiến người tiêu dùng phải nghi ngờ đặt câu hỏi về sự an toàn của những món ăn chay đang được bày bán ở cửa hàng.
Một bà nội trợ băn khoăn cho biết: "Hiện nay, thực phẩm mặn không bảo đảm, thực phẩm chay cũng vậy, tôi không biết nên chọn món ăn gì trong bữa ăn gia đình".
Một bạn nam cũng đồng quan điểm: "Đọc nhiều thông tin về thực phẩm bẩn qua báo đài, tôi thật sự rất lo lắng về tình trạng thực phẩm hiện nay".
Muốn làm chay giả mặn phải cho phụ gia - tạo màu, tạo độ dai, tạo mùi
Để tìm hiểu về sự an toàn của đồ ăn chay, phóng viên đã tìm đến chợ Bình Tây (tp. Hồ Chí Minh), tại đây bán nhiều mặt hàng chay từ tươi đến khô.
Các thực phẩm như đậu hũ, chả giò, chả cá chay được bày bán đều không nhãn mác, không hạn sử dụng, không nguồn gốc, chỉ được đóng gói, bảo quản sơ sài. Người bán vô tư bán, người mua dù muốn cũng khó biết được hạn sử dụng và nơi sản xuất.
Ảnh cắt từ video của ANTV
Theo quan sát của phóng viên, bên cạnh thực phẩm chay tươi thì nguyên liệu khô như nấm, măng, đậu hũ đều được đựng trong bao ni lông to, không có thông tin về sản phẩm. Các chủ sạp bày hàng ngay ra đất mặc cho nắng gió, bụi bẩn.
Các thực phẩm chay đa dạng về mẫu mã, tên gọi, không khác gì thực phẩm mặn. Tuy vậy, những món ăn chay phải qua quá trình sơ chế phù phép của người bán thì mới có hình dáng và mùi vị giống món ăn mặn.
Tiến sĩ Phan Thế Đồng, trưởng dự án, Đại học Hoa Sen, tp. Hồ Chí Minh cho biết: "Để tạo thịt, tôm, cá giả (đồ chay giả mặn) đều phải sử dụng phụ gia, để tạo mùi phải cho hương liệu, màu đẹp phải cho phẩm màu. Trong các quán, khi chế biến món chay giả mặn, đầu bếp sẽ cho thêm hàn the, phèn chua…".
Món chay giả mặn thường được làm bằng tinh bột, ngũ cốc và đạm thực phẩm. Các cơ sở chế biến cho thêm vào các đồ ăn chay chất phụ gia, đặc biệt là chất tạo màu, tạo mùi, thường là chất carbohydro để tạo độ dai, bảo quản được lâu, có hình thức và mùi vị giống với đồ ăn mặn. Các chất này gây rối loạn về hóc môn giới tính, thậm chí còn tăng nguy cơ ung thư.
Tiến sĩ Phan Thế Đồng cho biết thêm: "Ăn những thực phẩm chay giả mặn không gây ngộ độc cấp tính như đau bụng, buồn nôn mà gây ngộ độc cấp tính – các chất tạo màu, tạo độ dai trong thực phẩm tích lại trong cơ thể. Khi nồng độ các chất này trong người vượt quá giới hạn có thể gây viêm gan, xơ gan, ung thư, rối loạn chuyển hóa".
Theo khoa học, ăn chay để thanh lọc cơ thể. Tuy nhiên, việc lực chọn chay giả mặn không đem lại sự thuần khiết tự nhiên mà ngược lại còn đầu độc cơ thể bởi hóa chất được tẩm ướp và mất vệ sinh an toàn thực phẩm.
Ảnh cắt từ video của ANTV
Cách chọn thực phẩm chay an toàn
Khi được PV hỏi về cách chọn thực phẩm chay an toàn, một bạn nam cho biết: "Chúng ta nên lựa chọn những đồ ăn chay có thương hiệu hoặc có thể tự nấu ở nhà".
Còn Tiến sĩ Phan Thế Đồng nhận định: "Khi nấu món chay không nên cho nhiều gia vị, nấu quá kĩ vì như vậy sẽ mất vitamin, chất khoáng, chất oxy hóa trong thực phẩm".
Để tự bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình, người tiêu dùng nên tránh mua những thực phẩm chay đã ngả màu, mốc, có màu sắc lòe loẹt khác thường. Chúng ta nên mua thực phẩm chay ở những nơi uy tín, có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng. Biện pháp tốt nhất là nên tự chế biến món ăn chay từ rau củ tươi, đừng lạm dụng những món ăn chay giả mặn có tên gọi hấp dẫn.
Mời quý vị xem video cụ thể:
Ăn thực phẩm chay giả mặn, đường đi tắt tới nghĩa địa