Những tiến bộ trong công nghệ có thể giúp trích xuất tiểu sử thi thể dễ dàng hơn cho các chuyên gia. Mới đây, các nhà khoa học đã tìm thấy ngôi mộ của một phụ nữ trẻ từ thời đại đồ đồng ở khu vực ngày nay là miền trung Hungary, mà ngay cả hỏa táng cũng không thể xóa mờ được vết tích về câu chuyện cuộc đời cô.
Các nhà nghiên cứu từ những tổ chức ở Italia và Hungary đã phân tích nhiều mẫu hài cốt và đồ tạo tác của con người được phát hiện trong một nghĩa trang 4.000 năm tuổi gần thành phố Szigetszentmiklós, Hungary.
Tại đây, chôn hàng trăm nồi đất sét cách bờ sông Danube nửa km, các nhà khoa học tin rằng nghĩa trang này lưu giữ một kho dữ liệu khảo cổ đại diện cho một nền văn hóa đã mất từ lâu được gọi là Vatya.
Những điều chúng ta hiện biết về Vatya chỉ dựa trên sự rải rác của các kiến trúc kiên cố và nghĩa trang của những thi thể hỏa táng được chôn trong các bình gốm. Nó hầu như không đủ để cung cấp cái nhìn sâu sắc về một dân tộc đã chiếm giữ lưu vực sông Danube trong khoảng nửa thiên niên kỷ, bắt đầu từ khoảng năm 2100 trước Công nguyên.
Những trang sức cho thấy cô đến từ một tầng lớp giàu có. Ảnh: Science Alert
Khu vực lớn nhất trong số đó là một địa điểm gần Szigetszentmiklós, được phát hiện trong một cuộc khai quật cứu hộ trước khi xây dựng khu đô thị mới.
Tổng cộng, 525 ngôi mộ được tìm thấy trong khu vực rộng nửa hécta (khoảng một mẫu Anh), chủ yếu bao gồm các mảnh xương, tro và đôi khi là đồ gốm sứ hoặc đồ đồng.
Các nhà nghiên cứu đã lấy 41 mẫu từ 29 lễ chôn cất, trong đó có 26 ca hỏa táng, đồng thời tiến hành một loạt các thử nghiệm và biện pháp trong phòng thí nghiệm để phác thảo một bức tranh rõ ràng hơn về những người này là ai.
Một trong những chiếc bình đó vô cùng nổi bật. Mang mã số 241, huyệt mộ này chứa nhiều cổ vật quý giá, bao gồm một chiếc vòng cài tóc bằng vàng và một vòng cổ bằng đồng, cũng như hai chiếc đinh ghim bằng xương.
Ngay cả chiếc bình của 241 cũng chứa đựng những dấu hiệu cho thấy lúc sinh thời, cô ấy rất được tôn trọng, thiết kế của nó phản ánh một cách độc đáo họa tiết Vatya thời kỳ đầu.
Cô được chôn cất cùng 2 đứa con sinh đôi của mình. Ảnh: Science Alert
Trong số các mảnh xương cũng có nhiều điểm đặc biệt - một phụ nữ ở độ tuổi cuối 20 hoặc đầu 30 – rõ ràng không phải chôn cất một mình. Hai đứa trẻ nhỏ xíu, chỉ mới khoảng 30 tuần tuổi thai kỳ, đã được chôn cùng cô.
Trong khi hầu hết các bình khác chỉ chứa một phần thi thể hỏa táng của người quá cố, bình số 241 tương đối đầy đủ hơn, có vẻ như người ta đã rất cẩn thận để thu thập từng mảnh nhỏ từ giàn hỏa táng trước khi chôn cất.
Mặc dù bị phân mảnh, cơ thể này vẫn chứa đựng những chi tiết nhỏ về lịch sử cuộc đời của cô thông qua phân tích các đồng vị.
Ví dụ, răng hàm của cô ấy chứa các lớp nhựa thông, có tác dụng lưu giữ các sự kiện tiểu sử quan trọng. Phần hình nón của xương đùi được tu sửa với tỷ lệ tiêu chuẩn trong nhiều năm, bảo tồn các dấu hiệu của dinh dưỡng và vận động.
Việc đo lường những chữ ký này đã giúp các nhà nghiên cứu phác họa một bức tranh của một người phụ nữ đến từ xa khi cô còn là một đứa trẻ ở một nơi nào đó khoảng 8 đến 13 tuổi, có thể sinh ra ở miền Nam Moravia - ngày nay là Cộng hòa Séc - nếu không phải là thượng lưu. Danube.
Chúng ta có thể tưởng tượng người phụ nữ trẻ đáng kính đã kết hôn với những nhân vật được kính trọng trong cộng đồng Vatya, chiếc vòng cổ gia truyền của cô ấy như một biểu tượng cho nền tảng giáo dục đầy đủ; Ghim cài áo bằng xương và vòng cài tóc của cô ấy được tặng làm quà chào mừng đến ngôi nhà mới.
Có lẽ cô đã qua đời khi đang mang thai đôi, tuy nhiên, tất cả đều chỉ là phỏng đoán.
Bên cạnh câu chuyện xúc động về cuộc đời của bộ xương nằm dưới huyệt mộ số 241, vẫn còn đó những bộ hài cốt có thể cho chúng ta biết thêm về văn hóa của Vatya.