Lãnh đạo Đài Loan gặp mặt cố vấn của Trump
Cuộc gặp diễn ra vào tối thứ Tư, 7/12, bốn ngày sau khi bà Thái điện đàm với ông Trump. Cuộc trao đổi kéo dài tới 3 tiếng đồng hồ giữa lãnh đạo Đài Loan và ông Yates được David Lee mô tả là "sâu rộng".
Stephen Yates được biết đến với vai trò cố vấn trong chiến dịch tranh cử của Trump và Chủ tịch đảng Cộng hòa tại bang Idaho. Ông đã "âm thầm" đến Đài Loan từ ngày 6/12.
Yates là người khởi thảo để đưa Luật quan hệ với Đài Loan cùng "6 cam kết" với Đài Loan vào cương lĩnh của đảng Cộng hòa, và cũng được cho là tác nhân quan trọng thúc đẩy cuộc điện đàm "lịch sử".
Theo tờ Taiwan News, bà Thái Anh Văn được tháp tùng bởi hai nhà lập pháp của đảng Dân tiến, Lo Chih-cheng và Hsiao Bi-khim, còn ông Yates dự cuộc gặp cùng "một người bạn".
Ông Lo nói với báo chí hôm 8/12 rằng cuộc hội ngộ giữa năm người diễn ra "vui vẻ".
"Yates vẫn tương tác với chiến dịch của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và cho rằng cả Trump lẫn nhóm của ông ấy đều thiện chí với Đài Loan," Lo cho biết. Yates cũng nhấn mạnh rằng liệu sự thiện chí đó có chuyển biến thành chính sách đối ngoại hay không thì còn cần thời gian quan sát.
Khuyên Đài Loan chủ động yêu cầu danh sách mua vũ khí
Theo China Times (Đài Loan), sau cuộc gặp với bà Thái Anh Văn, Stephen Yates đã gặp và dùng bữa với ông David Lee vào trưa 9/12.
Ông Yates gọi cuộc điện đàm Trump-Thái Anh Văn là "bước khởi đầu nhỏ", hai bên cần nỗ lực đẩy nhanh bước tiếp theo. (Ảnh: Taipei Times)
Trả lời truyền thông sau cuộc gặp, Yates tiết lộ hai ông đã đề cập đến các thách thức đối với Đài Loan cũng như Mỹ có thể "ra mặt" giúp Đài Loan như thế nào, đồng thời trao đổi ý kiến về thương mại, quốc phòng và cơ hội công ăn việc làm.
Chiều cùng ngày, Yates tham gia sự kiện gặp gỡ các nhà lập pháp của đảng Dân tiến.
Nghị sĩ Lo Chih-cheng tiết lộ, ông Yates đặc biệt kiến nghị Đài Loan chủ động nêu danh sách mua sắm quân sự, đặc biệt là các dự án mà những chính quyền trước đây của Mỹ gạt bỏ. Dù không chắc chính quyền Trump có thể phê chuẩn, nhưng đây là lựa chọn mà Đài Loan có thể xem xét nghiêm túc.
Stephen Yates cũng thảo luận với phía Đài Loan về xu hướng phát triển chính trị của Mỹ. Dù định hướng tương lai cảu chính phủ Mỹ ra sao vẫn còn là điều mơ hồ, nhưng Yates nhận định Đài Loan hoàn toàn có thể nâng cao quan hệ với Mỹ từ các lĩnh vực thương mại, quân sự hay các chương trình giao lưu dân sự...
Sáng nay, 10/12, Stephen Yates tiếp tục lịch trình của mình khi gặp cố vấn của lãnh đạo Đài Loan, ông Ngô Lễ Bồi để bàn bạc về những rủi ro mà Đài Loan có thể gánh chịu khi trở thành tâm điểm đối đầu giữa Washington với Bắc Kinh, cũng như biện pháp giảm thiểu nguy cơ và thiệt hại.
Yates gợi ý người đứng đầu cơ quan quốc phòng Đài Loan có thể "sát cánh" cùng Bộ trưởng quốc phòng Mỹ để cùng đưa ra các tuyên bố. Mỹ cũng có thể cung cấp các loại vũ khí "nhạy cảm" để củng cố lòng tin của Đài Loan.
Chuyến thăm không chính thức cùng diễn biến các cuộc trao đổi của ông Yates tại Đài Loan đã "đổ thêm dầu" vào mối quan hệ đang xấu đi nhanh chóng giữa Trung Quốc đại lục và chính quyền Tổng thống đắc cử Mỹ.
Ở một diễn biến khác, Thượng viện Mỹ ngày 8/12 chính thức thông qua "Dự luật Ủy quyền quốc phòng năm tài khóa 2017", lần đầu tiên đưa vào nội dung thúc đẩy giao lưu quân sự cấp cao với Đài Loan, khiến Bắc Kinh hết sức giận dữ.
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng ngày 9/12 gay gắt chỉ trích: "Trung Quốc kiên quyết phản đối Mỹ và Đài Loan tiến hành giao lưu chính thức và tiếp xúc quân sự dưới bất cứ hình thức nào, phản đối Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan".