Trận Thermopylae (hay còn có được biết như trận Cổng Lửa) là một trong những trận đánh đình đám nhất lịch sử thế giới. Theo truyền thuyết kể lại, chỉ với 300 chiến binh tài hoa, Leonidas - vua của người Sparta đã có thể cầm chân đội quân đông gấp cả trăm, cả ngàn lần của Ba Tư.
Tất nhiên, cầm cự được không có nghĩa là giành phần thắng, cuối cùng trong số 300 con người đó chỉ còn duy nhất 1 chiến binh có thể trở về để kể lại câu chuyện oai hùng của đồng đội.
Theo đó, Xerxes - con trai của Darius I, vua của Ba Tư chuẩn bị một đội quân khổng lồ cho cuộc xâm lược Hy Lạp của mình. Theo các ghi chép thì con số có thể lên tới 1 triệu người (cả quân lính lẫn hậu cần).
Nhưng các nhà nghiên cứu lại cho rằng, tối đa, bên phía Ba Tư chỉ có thể huy động được khoảng 100.000-300.000 quân (tức là khoảng 10-30%) con số trên.
Quay trở lại diễn biến chính của trận chiến, đội quân khổng lồ của Ba Tư muốn chinh phục được Hy Lạp thì buộc phải đi qua Thermopylae. Đây là một khu vực có địa hình hẹp, đầy hiểm trở nên được những chiến binh Sparta chọn làm nơi lập phòng tuyến trên cạn. Và câu chuyện vĩ đại về 300 chiến binh cũng bắt đầu từ Cổng lửa Thermopylae này!
300 chiến binh - Cổng lửa Thermopylae và Sự thật về huyền thoại của người Sparta
Bối cảnh
Vào năm 480 TCN, Zerxes - vua của Ba Tư quyết tâm xâm lược Hy Lạp bằng một cuộc chiến có một không hai khi huy động lực lượng đông đảo để mở rộng bản đồ của mình.
Người Hy Lạp phản ứng bằng cách gạt sang một bên những thù hận cá nhân để liên minh và sẵn sàng chiến đấu với kẻ thù. Họ xác định định rằng đèo đất Thermopylae sẽ là huyết mạnh quan trọng nhất của cuộc chiến, còn giữ được Thermopylae thì Hy Lạp còn an toàn, còn đủ thời gian để xây dựng lực lượng cần thiết chống đỡ lại Ba Tư.
Và nhiệm vụ này được giao cho Leonidas - vua của người Sparta. Chắc chắn rằng họ đã chọn đúng người để giao phó tuy nhiên thời điểm thì lại hoàn toàn sai!
Tuy nhiên, thỏa thuận này đã được đưa ra trong nửa đầu năm 480TCN và khi quân Ba Tư tiến đến thì đã là tháng 8 - thời điểm họ tổ chức Olympic và Carneia. Mọi hành động chém giết đều bị cấm trong thời gian này vì không muốn xúc phạm đến các vị thần.
Cuối cùng, Leonidas buộc phải "hành quân" chỉ với 300 chiến binh tinh anh nhất của Sparta để tiến đến eo đất Thermopylae.
Con số
Không ai có thể phủ nhận sự vĩ đại của trận chiến Thermopylae! Nó đã và sẽ còn được mang ra tán dương về tinh thần sắt đá cũng như ý chí ngoan cường của những chiến binh Sparta.
Tuy nhiên, không phải 100% tất cả những gì bạn được nghe đều là thật. Đặc biệt ở chi tiết những con số.
Đầu tiên, khác với huyền thoại đã được dựng thành phim, 300 người lính Sparta này không hề đơn độc. Ngoài 300 chiến binh thiện chiến dưới sự chỉ huy của vua Leonidas, còn có vài trăm người từ các nơi khác gia nhập.
Ngoài ra họ còn có được sự chi viện đáng kể của 4.000 đồng minh tham gia vào 2 ngày tử chiến đầu tiên cũng như khoảng 1.500 quân chi viện vào ngày cuối cùng.
Thực tế, tính tổng lại, bên phía Sparta cũng chỉ có khoảng gần 7.000 quân. Họ không khác gì những hạt bụi giữa sa mạc nếu so với đội quân khổng lồ bên phía Ba Tư (ít nhất cũng khoảng 100.000 người).
Thermopylae
Quân đội Ba Tư dù vượt trội về số lượng cũng như phong cách chiến đấu, tuy nhiên họ đã gặp bất ngờ thực sự ở Thermopylae. Địa hình không đủ rộng để triển khai quy mô lớn, quân Ba Tư không khác gì gặp phải "hòn đá tảng" nằm ngay giữa con đường tiến vào Hy Lạp.
Những chiến binh Sparta cùng đồng minh cứ lần lượt đẩy lùi từng lớp từng lớp tấn công của kẻ thù và đứng vững từ ngày này qua ngày khác.
Nhưng không may cho người Hy Lạp cũng như cho chính đội quân Sparta của Leonidas, kẻ thù của họ đã có được thông tin quan trọng từ một kẻ phản bội. Vào đêm thứ sáu, một phần quân đội Ba Tư đi theo con đường bí mật, vòng ra sau lưng nơi quân Hy Lạp áng ngữ. Như vậy những chiến binh quả cảm rơi vào thế gọng kìm của đạo quân khổng lồ kia.
1500
Không muốn hy sinh toàn bộ quân đội, nhưng quyết tâm giữ lời hứa Sparta để bảo vệ Thermopylae, Leonidas ra lệnh cho tất cả mọi người rút lui ngoại trừ người Spartans và Helper. Nhiều người đã làm theo, nhưng có 400 người Thebans và hơn 700 bên phía Thespians thì lựa chọn ở lại để chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.
Khi trận chiến bắt đầu vào ngày hôm sau và cũng là ngày cuối cùng, đã có khoảng 1500 người Hy Lạp còn ở lại, bao gồm 298 người Spartans (hai người đã được phái đi làm nhiệm vụ). Bị mắc kẹt giữa quân đội chính thống Ba Tư ở phía trước và gần 10.000 lính ở phía sau, toàn bộ những người sót lại đều tham chiến và hy sinh.
Thậm chí, Herodotus - nhà sử học sống ở thế kỷ 5 TCn đã đề cập đến xác chết của các "chiến binh đặc biệt" trên chiến trường, họ có thể là nô lệ nhưng sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng.
Như vậy, về bản chất, huyền thoại kia không chỉ dành riêng cho 300 người lính Sparta mà còn cả hơn 1.000 chiến binh Hy Lạp từ các nơi khác nhau cùng hội ngộ tại nơi đây để chặn đứng bước tiến quân đáng sợ của Ba Tư.