Sơ lược về hệ thống pháo phản lực bắn loạt BM-30 “Smerch”
Tổ hợp pháo phản lực bắn loạt Smerch được xem là loại vũ khí chế áp đầy uy lực trên chiến trường nhờ khả năng cơ động cao và nhanh chóng từ các trận địa được thiết lập sẵn.
Chúng có thể phóng đạn phát tán mìn hoặc giáng đòn cấp tập cả theo chế độ bắn có chuẩn bị hay không chuẩn bị xuống các mục tiêu đối phương như:
- Lực lượng cơ giới đang vận động hoặc trú nấp, các tổ hợp tên lửa chiến thuật di động, bãi đáp trực thăng vũ trang.
- Các phân đội hỏa lực như cối, pháo mặt đất, pháo phản lực, sở chỉ huy và binh lực đồn trú trong các căn cứ quân sự phức hợp.
Hỏa lực từ một loạt phóng của 3 xe phóng về hiệu quả có thể so sánh tương đương với hai lữ đoàn trang bị các tổ hợp tên lửa 9K79 “Tochka-U”.
Nếu sử dụng loại đạn pháo phản lực mang đầu nổ chùm đạn, 1 tiểu đoàn Smerch (4 xe phóng – 48 đạn 300mm) có khả năng chế áp hoặc vô hiệu khu vực mục tiêu có diện tích tới 672.000m2.
Hệ thống BM-30 có thể bắn từng quả đạn hoặc theo theo loạt. Thời gian bắn hết một loạt đạn: 20 giây, thời gian tái nạp khoảng 30 phút.
Đạn 300mm của hệ thống “Smerch” được trang bị động cơ tên lửa nhiên liệu rắn trong nhiên liệu hỗn hợp. Đầu đạn có thể đơn khối hoặc dạng “mẹ - con”.
Khi đối phương làm chủ vùng trời!
Xe tăng hoàn toàn bất lực trước máy bay, trực thăng của đối phương vì tầm quan sát rất kém và vũ khí của xe tăng không phải là để chống lại mục tiêu trên không.
Do đó, để tránh thương vong cho xe tăng khi tác chiến phải có lực lượng không quân yểm trợ hữu hiệu hoặc lực lượng phòng không đủ mạnh để bao bọc, bảo vệ khoảng không cho xe tăng tác chiến.
Lực lượng phòng không này vừa phải chống máy bay hiệu quả vừa phải có sức cơ động cao đi kèm xe tăng.
Vì vậy, các cường quốc quân sự thế giới đã chế tạo các tổ hợp phòng không trang bị radar và tên lửa, pháo phòng không để đi kèm trong đội hình tấn công của xe tăng-cơ giới.
Ví dụ như Flugabwehrkanonenpanzer Gepard của Đức; 9K22 Tunguska, Buk-M2 của Nga hay Type 95 SPAAA của Trung Quốc…..
Vì phải đối mặt với các tổ hợp phòng không hiện đại, máy bay cường kích hay trực thăng tấn công khó có thể hoàn thành nhiệm vụ cũng như có thể chịu tổn thất rất nặng nề về người và khí tài.
Thế nên, trong các khó khăn đó các nhà thiết vũ khí đã cho ra đời đạn chống tăng tầm xa được bắn bằng pháo phản lực phóng loạt.
BM-30 “Smerch” sát thủ của mọi loại xe tăng
Trước đây để chống lại xe tăng, chúng ta phải dùng tăng đấu tăng, pháo chống tăng, súng phóng lựu chống tăng vác vai của bộ binh hay các tổ hợp tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM)….
Nhưng các hệ thống này đều có tầm bắn ngắn, khi xe tăng vào tầm xạ kích thì các hệ thống và đơn vị săn tăng đã nằm trong tầm hỏa lực của đội hình tiến công.
Biển xe tăng như thế này dễ dàng bị pháo phản lực BM-30 tiêu diệt hoàn toàn. Ảnh minh họa.
Tuy nhiên khi BM-30 ra đời thì khái niệm chống tăng đã bước vào kỉ nguyên khác. Trong các chủng đạn của pháo phản lực phóng loạt BM-30 đã được trang bị nhiều loạt đạn chống tăng đầy uy lực.
- Đạn phản lực 9M55K1 với các phần tử tự tìm mục tiêu; được sử dụng cho nhiệm vụ tiêu diệt các cụm khí tài thiết giáp và xe tăng từ trên không.
Đạn được trạng bị 5 phần tử tự tìm mục tiêu “Motiv-3M”. Khối lượng đạn: 800kg; đầu đạn: 243kg; phần tử tự tìm mục tiêu: 15kg; thuốc nổ trong phần tử tự tìm mục tiêu: 4,5kg; độ xuyên 70mm RHA ở cự ly 100 với góc chạm 30 độ; tầm bắn: 70km.
- Đạn phản lực 9M55K4 với đầu đạn rải mìn chống tăng được sử dụng cho nhiệm vụ rải các bãi mìn chống tăng từ xa trước các phân đội kỹ thuật của đối phương trên hướng tấn công cũng như trong khu vực tập trung.
Đạn trang bị mìn chống tăng “PTM-3” với đầu ngòi nổ điện không tiếp xúc. Khối lượng đạn: 800kg; đầu đạn: 243kg; mìn: 4,85kg; thuốc nổ trong mìn: 1,85kg; thời gian mìn tự hủy: 16…24 giờ; tầm bắn: 70km. Mỗi đạn mang theo 25 quả mìn.
- Đạn phản lực 9M55K5 với đầu đạn chứa các phần tử xuyên lõm – nổ mảnh; được sử dụng nhằm tiêu diệt sinh lực địch và các khí tài bọc thép trên chiến trường.
Khối lượng đạn: 800kg; đầu đạn: 234kg; phần tử xuyên lõm – nổ mảnh: 0,24kg; tầm bắn: xa nhất: 70km. Mỗi mảnh đạn có khả năng xuyên 120mm giáp RHA.
Pháo phản lực BM-30 có thể kết hợp với các phương tiện trinh sát hiện đại như các đài trinh sát và chỉ thị mục tiêu dẫn bắn quang hồng ngoại, laser, quang điện tử, âm thanh, các máy bay UAV trinh sát không người lái.
Qua đó cho phép bố trí hỏa lực rộng khắp, bí mật cơ động và có khả năng tập trung hỏa lực, thừa sức chặn đứng một cuộc tấn công của các sư đoàn bộ binh cơ giới hạng nặng và tăng thiết giáp bằng các đợt hỏa lực cấp tập ở cự ly rất xa.
"Dàn đồng ca" BM-30 Smerch khai hỏa.
Những ưu thế của đạn chống tăng của tổ hợp BM-30 “Smerch”
- Tầm bắn rất xa – tính cơ động cực cao nên tránh được sự tấn công đáp trả của pháo binh và không quân đối phương trong khu vực chiến sự.
- Cơ chế đột nóc cực mạnh: Vì phần giáp trên nóc của các loại xe tăng được tiết giảm tối đa để đảm bảo tính cơ động vì vậy các loại đạn của Smerch với cơ chế nổ đột nóc dễ dàng xuyên phá.
- Độ chính xác cao: Do đạn được dẫn đường bằng hồng ngoại cũng như phần nắp che động cơ của xe tăng chủ lực phát ra bức xạ hồng ngoại rất mạnh.
- Hiệu quả chiến đấu rất cao: Với tốc độ bắn cực nhanh, mỗi tiểu đoàn (4 xe phóng) bắn hết 48 quả đạn chỉ mất 20s. Như vậy, mỗi lần bắn 5 loạt, ta có thể tung phóng 240 quả đạn chống tăng tự tìm mục tiêu bằng hồng ngoại hoặc đến 1.200 quả mìn chống tăng.
Lưu ý đây chỉ là hỏa lực của 1 tiểu đoàn hỏa lực.
Với biên chế 5-6 tiểu đoàn hỏa lực trong 1 lữ đoàn như quân đội LB Nga thì mỗi loạt đạn bắn đi, nếu được trinh sát tốt và nắm vững thời cơ phóng đạn thì có thể thừa sức đánh thiệt hại nặng 1 sư đoàn tăng-thiết giáp đối phương mà không hề gặp bất kì sự kháng cự nào.
Với việc hàng nghìn đầu đạn tiến công cùng lúc thì việc mỗi bẫy hồng ngoại hay hệ thống đánh chặn chủ động đều phải chịu thúc thủ.
Ngoài chức năng chống tăng tầm xa, BM-30 là vũ khí tác chiến chủ lực cấp chiến dịch của lục quân.
Với các loại đạn chùm chống bộ binh, đạn phá mảnh, xuyên giáp…, nó có khả năng tấn công cả tiền tuyến và hậu phương của quân địch, phát huy được tối đa khả năng chế áp hỏa lực, tấn công sân bay, sở chỉ huy, cầu cống, đường sá…
Khi triển khai tác chiến, trong vòng 20 phút, một hệ thống BM-30 9K58 “Smerch”, sử dụng đạn 9M542 có thể phóng tối đa 300 quả đạn mẹ, tạo ra 150.000 quả đạn con vào các mục tiêu trong phạm vi 5 km2, đảm bảo hủy diệt mọi thứ.
Hệ thống cũng phát huy được tác dụng rất tốt trong loại hình tác chiến chống đổ bộ đường biển, đặc biệt trong tình huống khẩn cấp, bị động, không có lực lượng chống đổ bộ tại hiện trường.
Các hệ thống BM-30 với khả năng phóng loạt tốc độ cao có thể được huy động tấn công đội hình đổ bộ từ khoảng cách vài chục đến hàng trăm km.
Một vài hệ thống pháo phản lực “Smerch” có khả năng dập nát hoàn toàn một cuộc đổ bộ của địch trên một bình diện rộng.
Nó có khả năng hủy diệt toàn bộ lực lượng hải quân đánh bộ, xe tăng, thiết giáp lưỡng thê của địch đang hành tiến từ tàu đổ bộ vào bờ hoặc đã lên đến mép nước, thậm chí có thể trực tiếp tấn công vào các tàu đổ bộ của đối phương.
