Báo Quân đội Nhân dân đăng: "4 giờ 17 phút ngày 17/2/1979, giữa lúc nhân dân Hoàng Liên Sơn đang ngủ ngon thì bất thình lình hàng loạt đạn đại bác từ phía Bắc giội tới làm khắp biên giới bốc lửa ngùn ngụt. Hàng loạt quả đại bác thi nhau trút xuống thị xã Lào Cai, Cốc Lếu, nhằm thẳng các cơ quan, nhà máy…"
Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Lê Mã Lương kể lại: Từ mờ sáng 17/2 đến 5/3/1979, Trung Quốc huy động 600.000 quân, mở cuộc tấn công quy mô lớn gồm nhiều quân đoàn, tập đoàn quân trên dọc biên giới 6 tỉnh phía Bắc nước ta (Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng đến Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu).
Mặc dù, quân Trung Quốc đông đảo như vậy nhưng những từ "run sợ" hay "lo sợ" chưa bao giờ có trong tư duy quân sự cũng như trong suy nghĩ của người Việt Nam.
Ngày 5-3, Chủ tịch Tôn Đức Thắng công bố Lệnh tổng động viên toàn quốc "để bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đánh thắng hoàn toàn cuộc chiến tranh xâm lược của bọn bành trướng và bá quyền Trung Quốc".
Không khí sục sôi của những ngày tháng ấy đã được nhiếp ảnh gia người Đức Thomas Billhardt ghi lại.
Tới Việt Nam 12 lần trong vòng 23 năm (1962 - 1985), nhiếp ảnh gia người Đức Thomas Billhardt đã ghi lại nhiều hình ảnh sống, chiến đấu của quân và dân Việt Nam trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc. Ảnh được đăng tải trên trang Flickr cá nhân của ông.
Không khí sục sôi. Ảnh: Thomas Billhardt
Những cô gái đôi mươi cũng khoác lên mình áo lính. Ảnh: Thomas Billhardt
Ảnh: Thomas Billhardt
Tập quân sự giữa lòng thành phố. Ảnh: Thomas Billhardt
Không khí sục sôi của những ngày tháng ấy cũng hiện lên rõ nét trong ảnh của nhiều nhiếp ảnh gia khác, trong đó có ông Trần Mạnh Thường.
Báo Quân đội nhân dân số Thứ Sáu, ngày 23/2/1979 đăng: "Trong 5 ngày (từ 17 đến 21/2), quân dân các tỉnh biên giới diệt 12.000 địch, diệt và đánh thiệt hại nặng 14 tiểu đoàn, bắn cháy, phá hủy 140 xe tăng, xe thiết giáp, thu nhiều súng và đồ dùng quân sự ".
Vào thời điểm đó, tổng lực lượng phòng thủ của Việt Nam trên toàn tuyến ở vào khoảng 50.000 quân, chủ yếu là bộ đội địa phương, công an vũ trang và dân quân tự vệ.
Dọc đường hành quân. Ảnh: Trần Mạnh Thường
Hàng vạn thanh niên tới ghi danh, nhập ngũ, sẵn sàng lên đường bảo vệ biên giới. Ảnh: Trần Mạnh Thường
Chiếu đấu nơi biên giới. Ảnh: Trần Mạnh Thường
Chiến sĩ Việt Nam bắt giữ tù binh. Ảnh: Getty
Xác xe tăng Trung Quốc bị bắn gục tại bản Sẩy (Hòa An, Cao Bằng). Ảnh: Trần Mạnh Thường
Người lính Việt Nam chiến đấu ở Lạng Sơn năm 1979. Ảnh tư liệu
Cô bộ đội bế bé gái theo mẹ đi tản cư tại Hòa An, Cao Bằng. Ảnh: Trần Mạnh Thường
Các thiếu nữ dân tộc Tày chuyển lương thực cho bộ đội. Ảnh: Trần Mạnh Thường
Theo tướng Lương, đây là cuộc chiến tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới phía Bắc mà quân dân ta đã chiến đấu và chiến thắng quân xâm lược.
