Cá đù (hay cá lù đù, cá lanh) sống ở các khu vực nước lợ và nước mặn, bao gồm nhiều loài với số lượng lớn: đù đen, đù kẽm, đù đỏ dạ, đù sóc... Ở vùng biển miền Trung, cá đù sóc là loại phổ biến nhất.
Chúng có vảy nhỏ, thân bầu dục, đầu to và được ngư dân đánh bắt chủ yếu bằng lưới cước. Hình dáng không đẹp, tên cũng không hay nhưng bù lại thịt cá đù này rất ngon và ngậy.
Cá lù đù phận của nó cũng như cái tên, mặc dù thịt ngon, nhiều nạc chẳng kém cạnh cá thu, cá nạc nhưng lại bị bở nên xưa kia chẳng mấy ai ngó ngàng thèm mua, giá rẻ như cho. “Chê tôm ăn cá lù đù; chê thằng bụng ỏng, lấy thằng gù lưng” là câu ví von về sự “rẻ mạt” của loài cá này thời xưa.
Tuy nhiên, trong chục năm trở lại đây, những người dân vùng biển đã chế biến ra một món từ cá đù lạ, ngon được nhiều người xem như đặc sản của vùng biển, đó chính là khô cá đù một nắng.
Thịt khô cá đù này mềm mại nhưng vẫn giữ nguyên vị ngọt, béo vốn có trước đó. Điểm độc đáo của loại hải sản này là dù phơi khô nhưng khi chế biến con cá vẫn giữ được độ tươi, vị mặn mòi của biển cả, vị ngọt thơm mùi nắng của mỡ cá. Cách chế biến này khiến cá đù trở thành đặc sản giá đắt trong các quán ăn, nhà hàng và được lên máy bay, tàu thủy xuất ngoại sang Mỹ, Đài Loan, Hàn, Nhật…
Cũng giống như nhiều loài cá biển khác, khô cá đù có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau và đều mang lại hương vị hấp dẫn như nướng, rim khô, kho, chiên… Khô cá lù đù một nắng là loại thực phẩm giản dị, dân dã nhưng rất tốn cơm, ăn mãi không biết ngán.
Khô cá đù một nắng là đặc sản của vùng Bạc Liêu, Cà Mau, Đồng Tháp. Cá khô muốn ngon thì trước đó phải thật tươi, rồi tới kỹ thuật, kinh nghiệm của người thợ chế biến, tùy theo mùa, theo độ nắng, độ gió, độ muối mà canh thời gian phơi cá.
Để chọn một mẻ cá đù một nắng ngon, cần xem cá có màu vàng trong, da bóng loáng, lấp lánh. Cá không còn dính tay, chắc thịt, không quá tanh. Hiện tại khô cá đù một nắng được bán với giá 150k - 300k/kg tùy loại, tùy kích thước.
Nguồn: Tổng hợp