"Chúng tôi chưa thể đưa ra những kết luận quan trọng", một sĩ quan quân sự cấp cao Ukraine cho hay. Mặc dù Ukraine tuyên bố đã vượt qua phòng tuyến kiên cố của Nga ngày 26/7 ở phía Nam Zaporizhia và đạt được một vài bước tiến khiêm tốn tại 2 khu vực nhưng còn quá sớm để khẳng định đây là thành công.
"Nó không thể thay đổi bức tranh toàn cảnh hiện nay", sĩ quan trên cho hay.
Lính Ukraine tập trận ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters
Sự thận trọng này không phải không có lý do. Ý tưởng ban đầu chọc thủng phòng tuyến Nga, khiến cho đối phương phải rút quân như điều từng xảy ra vào tháng 9 năm ngoái khi Ukraine tấn công vào Kharkiv là thiếu thực tế. Theo sĩ quan Ukraine: "Cơ hội là 50 - 50. Đôi khi chúng tôi sẽ thành công và đôi khi chúng tôi sẽ phải lui quân". Với từ 6 - 7 tháng chuẩn bị phòng tuyến cho cuộc phản công của Ukraine, Nga đã xây dựng được những chướng ngại vật phức tạp và vững chắc.
Mick Ryan, một vị Tướng Australia đã nghỉ hưu, gọi thiết kế chướng ngại vật của Nga là "phức tạp và nguy hiểm hơn bất kỳ thứ gì mà bất kỳ quân đội nào từng đối mặt trong gần 80 năm". Nằm sâu hàng chục km, hệ thống phòng thủ này có thể phá vỡ hoặc cản bước thậm chí những đội quân phối hợp ăn ý nhất, chia tách họ khỏi sự hỗ trợ hậu cần. Những gì Ukraine đang cố gắng thực hiện ở mặt trận phía Nam theo hướng thành phố Melitopol và cảng Berdiansk nhằm chia cắt lực lượng của Nga làm đôi và cắt đứt hành lang trên đất liền của Nga nối với Crimea là nhiệm vụ vô cùng khó khăn.
Các lực lượng của Ukraine đối mặt với nhiều thách thức nguy hiểm từ hàng triệu quả mìn, máy bay không người lái tích hợp thiết bị ghi hình, UAV cảm tử Lancet, thiết bị gây nhiễu và có thể vô hiệu hóa hoạt động của UAV, tên lửa tầm xa, trực thăng tấn công, mạng lưới cảm biến và đường liên kết dữ liệu. Thậm chí cả khi các bãi mìn được dọn sạch, chiến đấu cơ hoặc các hệ thống pháo có thể nhanh chóng rải đạn khắp chiến trường.
Việc xuyên thủng các phòng tuyến được chuẩn bị tốt, theo ông Ryan yêu cầu các kỹ năng phối hợp giữa các lực lượng ở mức cao nhất. Nhà phân tích quân sự Michael Kofman đánh giá, đây là điều Ukraine chưa thực hiện được. Ngoài ra, kỹ thuật và công nghệ phá vỡ phòng tuyến hầu như không phát triển trong 30 năm qua. Thậm chí các đội quân được huấn luyện tốt nhất của NATO, với ưu thế trên không, có thể cũng gặp khó khăn để vượt qua những trở ngại này.
Tuy nhiên, lực lượng của Nga phía sau phòng tuyến đang bị kéo căng bởi chiến lược tiêu hao của Ukraine. Nếu việc xuyên thủng phòng tuyến mà Ukraine đạt được có thể tiến xa hơn, các lực lượng của Nga sẽ gặp khó khăn trong việc tăng cường lực lượng.
Cả Nga và Ukraine đều đang liên tục tìm kiếm điểm yếu của nhau dọc mặt trận dài 1.000km. Ukraine đang đạt được một số bước tiến quan trọng quanh thành phố Bakhmut vào trong khu vực Klishchiivka, nơi Nga chưa có nhiều thời gian để xây dựng các phòng tuyến mạnh. Về phần mình, Nga vẫn hy vọng giành tiếp các vùng lãnh thổ tại những khu vực mà họ đã tuyên bố kiểm soát ở Kherson, Donetsk và Lugansk. Họ đã tìm ra những điểm yếu của Ukraine ở phía Bắc và phía Đông.
Nga đang nã pháo dọc biên giới thị trấn Đông Bắc Vovchansk. Ở mặt trận phía Đông, tình hình diễn biến phức tạp. Trong những tháng qua, Ukraine đặt mục tiêu giành lại Kreminna, hiện do Nga kiểm soát trong những tuần qua, nhưng họ đã bị đẩy lùi khỏi các vị trí ban đầu. Ở Lyman và Kupiansk, Ukraine mất 3 ngôi làng nhỏ trong tuần qua và thị trấn nhỏ Borova hiện đang nằm trong tầm ngắm của Moscow. Nếu Kiev mất thị trấn này, Nga sẽ có cơ hội đạt tiến triển đáng kể theo hướng sông Oskil. Tình hình của Ukraine ở thị trấn Avdiivka, cách Donetsk 10km về phía Bắc cũng đang vô cùng nguy cấp. Hiện nay, giao tranh diễn ra ác liệt trên tiền tuyến và cả hai bên chỉ đạt được những bước tiến nhỏ.