Nhắc đến Táo Quân, khán giả thường chỉ nhớ tới những diễn viên đứng trên sân khấu như Xuân Bắc, Tự Long, Vân Dung, Công Lý…
Ít ai biết rằng, để làm nên thành công của Táo Quân còn là sự cố gắng của rất nhiều con người phía sau hậu trường. Trong đó, không thể không kể tới vai trò của chuyên gia trang điểm Phạm Thái – người đã theo sát Táo Quân nhiều năm qua, để giúp các Táo có được tạo hình độc đáo và hấp dẫn.
Chuyên gia hóa trang Phạm Thái
Không có tư tưởng đánh bóng tên tuổi, chỉ cần người trong nghề biết là đủ
Tôi bắt đầu công việc hóa trang từ năm 2004. Tôi học hóa trang sau 2 năm thi trượt vào trường mỹ thuật công nghiệp. Thời điểm đó, tôi thấy nhiều sinh viên học xong không xin được việc nên quyết định bỏ học đại học, chuyển sang hóa trang.
Trước đó, tôi cũng có tiền đề là giáo viên dạy hóa trang cho cung văn hóa Hải Phòng. Trong thời gian vắng học sinh, tôi tự học thêm make up bằng cách nhìn vào tạp chí rồi làm theo họ.
Học hóa trang rất khó. Hồi tôi đi học, trong cả lớp chọn lọc chỉ có 31 người, lựa ra 7 người có năng khiếu để đào tạo và kí hợp đồng với 1 người duy nhất là tôi.
Từ trang điểm sang học hóa trang, tôi bị hụt, vì trang điểm thì phải thật đẹp, còn hóa trang lại trở về những gì đời thường nhất, nên rất đơn giản. Sau khi hiểu thì tôi bị cuốn theo nghề đó. Nó giống như nghề chọn mình chứ không phải mình chọn nghề.
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hóa trang và make up, nhưng thực tế rất khác nhau. Make up là làm cho người khác đẹp hơn, còn hóa trang là phải biến nhân vật trở nên thật nhất, giống kịch bản nhất.
Make up thì phải làm đầy đủ các bước, sao cho đẹp nhất có thể. Còn hóa trang thì không cần làm hết, nhưng phải thật tinh tế và cần độ cảm nhận tốt.
Sau đó, tôi bắt đầu tham gia hóa trang cho các đoàn làm phim. Nhưng ở Hải Phòng ít phim quá nên tôi chuyển tới Hà Nội, làm quen dần để mở rộng mối quan hệ.
Bộ phim ghi dấu ấn đầu tiên của tôi trên Hà Nội là Lập trình cho trái tim, năm 2007. Kể từ đó, mọi người biết tới tôi và giới thiệu phim nọ phim kia cho tôi.
Tôi không bao giờ có tư tưởng đánh bóng tên tuổi, nên khán giả chẳng ai biết tôi. Chỉ cần người trong nghề biết là đủ.
Tạo hình Cô Đẩu cho Công Lý là đau đầu nhất
Khi đi làm chương trình, tôi có duyên gặp chị Vân Dung, anh Công Lý, Quang Thắng đầu tiên. Họ giới thiệu tôi về hãng phim truyền hình VFC của anh Đỗ Thanh Hải.
Trước đó, tôi đã từng hóa trang giả gái cho anh Công Lý ở một bộ phim, tạo hình rất buồn cười. Anh Lý ấn tượng với tôi từ bộ phim đó rồi đề xuất tôi hóa trang cho Táo Quân từ 2011.
Ban đầu, Táo Quân còn ít người, tôi chỉ hóa trang cho anh Lý, chị Thảo Vân, chị Vân Dung và một số người nữa. Sang những năm sau, tôi mới phải làm cho tất cả mọi người.
Phạm Thái cùng dàn diễn viên gạo cội tại Gala cười 2018
Cứ mỗi năm, kịch bản và đạo diễn lại yêu cầu hóa trang phải khác với năm trước. Mọi người chỉ đưa ra cái khung, giống như bài toán, rồi bắt mình giải nó. Trong đó, vai cô Đẩu của anh Công Lý là khiến tôi đau đầu nhất.
Đó là thử thách với tôi. Cái đau đầu nhất là mỗi năm lại phải tạo hình cho Công Lý khác đi, khiến khán giả chấp nhận. Từ phần cổ của Lý hắt lên, tôi phải lo hết, từ tóc tai, phụ kiện tới trang điểm.
Vì kịch bản không được biết trước, nên nhiều khi có những yêu cầu sát đến ngày diễn mới đưa ra, tôi không thể thực hiện kịp. Nhưng tôi rất thích cô Đẩu, nên khó mấy cũng làm được.
Cô Đẩu Công Lý thay đổi qua các năm
Khó khăn lớn khi hóa trang cho Táo Quân
Khó khăn lớn nhất tôi gặp phải khi làm Táo Quân là kịch bản không tiết lộ trước nên tôi không được biết. Mọi người giấu rất kĩ. Nhưng là người hóa trang, tôi cần phải biết kịch bản để chuẩn bị tốt hơn, đỡ bị vội vàng, cập rập. Chính điều này đã dẫn tới nhiều khúc mắc. Thời gian không nhiều, nhưng vẫn phải làm thật hiệu quả.
Nhiều khi, có những vai tôi phải hóa trang rất mất thời gian, ví dụ như Mạnh Trường trong Tuổi thanh xuân phần 2. Mọi người xem trên tivi thì chẳng thấy gì, nhưng tôi phải mất tới 40 phút để ra được diện mạo đó.
Có những nhân vật khó ở hiệu quả hóa trang, nhưng có những nhân vật lại khó ở hiệu quả làm tự nhiên, không được phép make up quá nhiều mà vẫn phải ra chất. Mỗi cái khó một kiểu.
Trong đêm Gala cười năm nay, tôi hóa trang cho Công Lý vào vai bà già mất 20 phút, còn Tự Long mất một tiếng. Nhưng đấy là ở Việt Nam thôi, còn nước ngoài họ phải mất tới 3 đến 4 tiếng cơ. Tôi bị áp lực thời gian khá nhiều, nên chưa hài lòng lắm khi hóa trang cho Công Lý.
Tâm đắc nhất với Phan Hải trong Người phán xử
Tôi tâm đắc nhất với nhân vật Phan Hải trong Người phán xử. Ở vai diễn này, tôi đã làm Việt Anh khác hẳn đời thường.
Ở bên ngoài, Việt Anh không có chất của một công tử nhà giàu, ăn chơi trác táng. Tôi đã phải cố gắng nhiều mới tạo được diện mạo mới cho anh ấy, từ tóc, râu tới hình xăm, nhìn ra đúng thằng Phan Hải.
Trong quá trình hóa trang cho Việt Anh thành Phan Hải cũng có nhiều tình huống cười ra nước mắt.
Chẳng hạn, ở phim Người phán xử, tôi chỉ tham gia giai đoạn đầu, về sau là người khác hóa trang. Khi bàn giao, tôi đã chuyển hết tạo hình cho anh ấy rồi. Tuy nhiên, vì chủ quan nên anh ấy dán hình xăm trôn ốc trên cổ Phan Hải bị ngược hẳn so với lúc đầu, không ở chính giữa như tôi làm. Nếu khán giả soi kĩ sẽ bắt ngay được lỗi này.
Thường xuyên va chạm với diễn viên
Là một chuyên gia hóa trang kĩ tính, tôi thường xuyên va chạm với cả đạo diễn, diễn viên và nhiều người trong trường quay. Chẳng hạn, khi đưa ra kịch bản, tất cả các bộ phận, từ hóa trang, phục trang tới ánh sáng, diễn viên… đều phải đọc để nắm được công việc, hình dung vị trí của mình.
Điều này làm xảy ra tình trạng, cùng một kịch bản nhưng mỗi người cảm nhận một kiểu khác nhau, dẫn đến sự trái chiều trong cách nghĩ, quan điểm. Tôi nghĩ nên làm thế này nhưng diễn viên lại muốn làm thế khác. Họ hình dung về vai diễn khác hẳn tôi.
Lúc ấy, sẽ có nhiều người tự ái, không muốn hợp tác. Làm nghệ thuật mà, ai cũng có cái tôi riêng của mình.
Tôi là người chịu trách nhiệm về hóa trang, tạo hình, nên phải cố gắng thuyết phục được họ. Dù hầu như tôi thuyết phục được hết, nhưng vẫn có một số trường hợp khó khăn.
Ví dụ, diễn viên Nam Cường trong một bộ phim từng đưa ra tạo hình của riêng cậu ấy cho tôi vì muốn có chất riêng. Lúc này, tôi phải làm sao để dung hòa giữa hai tạo hình của tôi và cậu ấy.
Tự chế nguyên liệu hóa trang từ đồ ăn
Hiện tại, Việt Nam chưa có đào tạo chính quy về hóa trang mà chỉ là một bộ môn nhỏ thôi. Người ta không có nơi để theo đuổi đúng nghĩa. Vì thế, nguyên vật liệu hóa trang đa số phải nhập ngoại. Như tôi thì hay phải nhờ người quen ở nước ngoài mang về.
Ở nước ngoài, họ có nguyên một xưởng làm đồ hóa trang, còn Việt Nam mình thì không. Cái khó ló cái khôn, do thiếu thốn nên tôi phải tự chế đồ. Hầu hết nguyên liệu hóa trang hiện tại của tôi là tôi tự điều chế hết. Có những nguyên liệu phải chế biến khá lâu, mất tới nhiều ngày trời.
Tôi thường chế vật liệu hóa trang từ đồ ăn, thực phẩm, vì nó an toàn. Chẳng hạn, tôi dùng sáp ong để tạo hình, dán keo để làm sẹo…
Trong Táo Quân năm ngoái, tôi phải dùng khá nhiều phấn nền đen, kết hợp cùng một số nguyên liệu khác để biến màu da của Tự Long thành da nâu, nhìn rất buồn cười. Qua vai diễn này, tôi lại có thêm kĩ năng mới về pha chế nguyên liệu hóa trang.
Được đánh giá không thua kém chuyên gia hóa trang của Hàn Quốc
Hiện nay, cả khán giả lẫn người trong nghề vẫn đang đánh giá nghề hóa trang hơi thấp, coi đó chỉ là sự qua loa. Với tư tưởng sính ngoại, họ nghĩ rằng hóa trang ở Việt Nam có làm nữa cũng chỉ đến thế mà thôi, không bằng thế giới.
Tôi rất muốn phá bỏ suy nghĩ ấy của mọi người và chứng minh cho nước bạn thấy, Việt Nam cũng không thua gì thế giới.
Khi tôi hóa trang cho phim Tuổi thanh xuân, nhiều người đã dè bỉu Việt Nam làm xấu, bên Hàn Quốc làm đẹp lung linh. Tôi thấy vậy mới đề nghị để cả bên Hàn Quốc và Việt Nam cùng làm thử trang. Sau khi làm xong, tôi được đánh giá không hề thua kém gì Hàn Quốc.
Vì thế, nhà sản xuất đã để bên Việt Nam hóa trang cho diễn viên Việt Nam, còn Hàn Quốc hóa trang cho diễn viên Hàn Quốc, chứ không can thiệp vào nữa.
Như vậy, tôi đã phá vỡ được rào cản của mình. Có thể về phía khán giả chưa thấy được, nhưng dân trong nghề đã công nhận tôi.