Tôi nhớ trong một chương trình truyền hình cách đây khoảng 2 năm, NSƯT Đỗ Kỷ - chồng của NSND Lan Hương đã nhận xét một cách tự hào về vợ mình rằng: "Hương rất tốt với mọi người, bao giờ cũng nghĩ cho người khác và nhận phần thiệt thòi về mình. Tôi yêu cô ấy cũng vì đức tính này...".
Vâng, một số người có thể sẽ nghĩ "vợ hát chồng khen hay". Nhưng tôi tin, không có nhiều ông chồng có thể dành lời nói đó cho người bạn đời của mình, nhất là khi họ đã sống chung 40 năm - quãng thời gian đủ dài để hai người hiểu nhau tận chân tơ kẽ tóc.
Người phụ nữ ấy phải như thế nào mới nhận được lời nhận xét đầy tự hào, đầy dịu dàng yêu thương đến thế từ người chung chăn gối...
Những ngày đầu làm dâu...
NSND Lan Hương là con gái Hà Nội gốc, sinh ra và lớn lên ở quận Đống Đa. Lan Hương có gương mặt đẹp của người phụ nữ Á Đông. Từ lợi thế đó cộng với năng khiếu diễn xuất nên học xong phổ thông, chị thi đỗ lớp đào tạo diễn viên đầu tiên do Nhà hát Kịch Việt Nam tổ chức.
Tại đây, chị gặp Đỗ Kỷ - cậu bạn chung trường phổ thông Kim Liên ngày nào. Từ những buổi đạp xe chung đường về, những câu chuyện khiến hai người trở thành bạn thân. Rồi từ bạn thân họ yêu nhau lúc nào không hay.
Tình yêu ấy khiến cho vai diễn của họ hay lên mỗi lần đóng cặp với nhau trong các buổi trả bài và khi đứng chung sân khấu Nhà hát Kịch Việt Nam.
Nghệ sĩ nhân dân Lan Hương thời trẻ trong phim "Khoảnh khắc yên lặng trong chiến tranh".
Lan Hương bảo, anh là mối tình đầu của chị, một mối tình ít lãng mạn nhưng chân tình mà mỗi lần nhắc lại, cả hai đều luôn dành cho nhau những lời nói đẹp và cử chỉ yêu thương.
Chồng chị, NSƯT Đỗ Kỷ là con trai út trong gia đình có 5 anh em trai. Vì nhà toàn đàn ông nên sự tinh tế, lãng mạn ở anh gần như rất ít. Anh lại còn thuộc tuýp người ít nói.
Thế nên trong gần 10 năm yêu nhau, anh ít khi dành cho chị những lời lẽ bay bướm mà bất kỳ cô gái đang yêu nào cũng muốn được nghe từ người bạn trai của mình. Nhưng bù lại, anh là mẫu đàn ông chân thực và cho người khác cảm giác tin tưởng khi ở bên.
Vì thế, tình yêu của hai người tự nhiên gắn kết. Đến một ngày, nhìn lại xung quanh thấy bạn bè cùng trang lứa ai cũng lấy chồng cưới vợ... vậy là họ cũng làm đám cưới. Năm ấy, chị 27 tuổi.
Cảnh nhà chồng nghèo khó nhưng chị luôn đối xử với mẹ chồng và các anh chị trong gia đình bằng sự kính trọng và mở lòng.
Những năm đầu thập niên 90, kinh tế cả nước khó khăn, đời sống của những diễn viên chưa mấy tên tuổi như vợ chồng chị cũng nằm chung trong guồng quay tự nhiên đó.
NSND Lan Hương nhớ lại: "Lấy anh Kỷ, tôi là dâu út. Khi tôi về, nhà lúc đó cũng chật chội lắm vì cả 5 cặp vợ chồng ở chung. Hồi đó còn nấu cơm bằng bếp củi và nồi gang. Đại gia đình ăn chung nên nồi cơm rất to, khoảng chừng 40 cm. Cứ đến trưa là tôi phải đánh móng tay vì móng đen hết do vào bếp".
Có lẽ Lan Hương sẽ không bao giờ quên được cuộc sống những ngày tháng ấy. Cảnh hai vợ chồng dở khóc dở cười những lúc mưa dột giữa giường hay gặp những cảnh mà chỉ cuộc sống "tập thể" đông đúc mới hiểu.
Để có tiền, ngoài giờ diễn hai vợ chồng chị nhận làm thêm đủ việc. Nhờ giỏi nữ công gia chánh, những lúc không đi diễn, Lan Hương nhận thêu thùa, may vá, buôn bán hàng gia công. Còn chồng chị đi chở hàng thuê, bốc vác ngoài bến tàu bến xe...
Cuộc sống còn khó khăn hơn khi họ sinh con. Thậm chí có lần, Lan Hương bị sốt 38 độ vẫn phải lên sân khấu diễn. Chồng chị đứng trong cánh gà bế con. Con khóc đòi mẹ, anh lại ẵm con chạy ra ngoài khán phòng để không ảnh hưởng tới vở diễn. Lúc hai vợ chồng cùng lên sân khấu, cậu con trai lại nhờ anh em trong đoàn trông hộ...
Nhưng rồi mọi khó khăn cũng đi qua. Để rồi hơn 10 năm sau, họ cũng xây cho mình được tổ ấm riêng cùng hai cậu con trai vừa ngoan vừa đẹp.
Chị sở hữu vẻ đẹp mặn mà thuần Á Đông...
Hạnh phúc giản dị và bình yên
Từ thời yêu nhau đến khi về ở chung một nhà, ngủ chung một giường, anh hiếm khi nào tặng quà cho chị - ngay cả những ngày đặc biệt. Chị bảo món quà đặc biệt và quý nhất anh tặng chị chính là hai cậu con trai.
Thế nhưng để "nặn óc" nhớ thì cũng có một lần chị nhận món quà đặc biệt từ anh. Lần đó chị đi diễn ở Đại học Nông Lâm. Vai diễn của chị là một người phụ nữ nghèo khổ nên phải tháo nhẫn cưới để túi xách.
Vô tình, túi xách bị một vài người trong đoàn làm đổ. Lúc nhặt đồ lại, do sơ suất chiếc nhẫn bị mất. Về nhà chị mới phát hiện ra và nói anh quay lại trường tìm nhưng anh bảo: "Thôi, mai anh mua cho em cái khác".
Gắn bó với nhau ngót 40 năm, trải qua mọi khó khăn vất vả nhưng hai vợ chồng chị không một lần to tiếng với nhau. Lỡ có giận hờn cũng chưa bao giờ quá một ngày.
Nhiều người có lẽ không tin nhưng bí quyết để gia đình chị hạnh phúc là vợ chồng cùng quan điểm và tin tưởng nhau.
Dẫu chị có về nhà lúc 3 giờ sáng và được một người đàn ông đưa tới tận cửa thì chồng cũng không ghen tuông. Thậm chí, anh và cả anh của chồng (hồi đại gia đình còn ở chung một nhà) ra mở cửa đều cười cảm ơn vì đã đưa chị về nhà an toàn.
Ngược lại, có lần chồng chị gọi điện hỏi ý chị cho một cô bạn diễn về ngủ nhờ vì đoàn quay xong muộn mà nhà cô ấy ở quá xa. Vậy là, chị và cô bạn kia ngủ trên giường, anh ngủ dưới đất vì... nhà chật quá!
Anh chị đều nghĩ rằng nghệ sĩ nên khó tránh được chuyện có nhiều người dành tình cảm cho mình nhưng quan trọng nhất là phải biết cư xử đúng mực để giữ gìn hạnh phúc gia đình.
Vợ chồng NSND Lan Hương - NSƯT Đỗ Kỷ
Kể về đời sống riêng, chị bảo hai vợ chồng có chung sở thích đọc sách và "chém gió". Một trong hai người phải đi công tác xa thì thôi, hễ về nhà là tâm sự với nhau đủ chuyện và về bất cứ chủ đề nào.
Dù vậy, ở nhà hay ở cơ quan chị cũng rất... sợ chồng vì tính anh nghiêm. Ở cơ quan dù anh chưa bao giờ nghĩ mình là sếp của vợ nhưng chị cũng cảm thấy bị gò bó... đôi chút. Anh cũng có lần quở trách vợ trong công việc, dù vậy chị chưa bao giờ khóc hay giận chồng.
Chị bảo: "Khi chồng làm lãnh đạo, tôi luôn phải gương mẫu trong tất cả mọi việc. Thậm chí phải hy sinh nhiều thứ. Không những chấp hành mọi việc tốt hơn mọi người, mà tôi không được phép làm điều gì để người ta nghĩ không tốt về anh.
Hơn nữa, nếu tôi hoàn thành tốt công việc thì đương nhiên công việc của anh Kỷ cũng thuận lợi. Cả tôi và anh Kỷ đều không muốn mọi người nghĩ có chồng làm lãnh đạo thì vợ kiêu ngạo, tinh tướng".
"Trả lại u cho tôi..."
Đó là comment (bình luận) thú vị của diễn viên Nguyễn Tùng Anh ở Nhà hát Tuổi Trẻ dành cho NSND Lan Hương khi xem bộ phim "Sống chung với mẹ chồng" mà chị đóng.
Có lẽ lâu nay, khán giả và đồng nghiệp đã quá quen với hình ảnh một nghệ sĩ Lan Hương luôn vào vai hiền... dù chị cũng từng đóng không ít vai phản diện, chua ngoa, đanh đá nhưng chưa có vai nào đủ "ác" để người ta xôn xao như lần này.
NSND Lan Hương trong ngày ra mắt phim "Sống chung với mẹ chồng".
Trước khi bộ phim phát sóng, chị khá hồi hộp chờ đợi phản ứng từ khán giả "thử xem họ ghét mình thì như thế nào".
Bởi lẽ trước khi nhận đóng vai này, đạo diễn Vũ Trường Khoa có nói với chị rằng "Em nhờ chị đóng một vai nhưng chị phải chấp nhận hộ em là sau khi đóng xong, khán giả sẽ ghét chị lắm, không yêu chị như trước đâu".
Quả thật, vai diễn của NSND Lan Hương đã nhận được vô vàn sự quan tâm của công chúng. Nhiều người tò mò không biết ngoài đời chị là một bà mẹ chồng như thế nào?
Thậm chí, phim phát sóng được vài tập, có người hàng xóm còn lo vai mẹ chồng đáo để này sẽ làm khó cậu con trai thứ hai của chị đang ở tuổi... muốn lấy vợ. Nghe vậy, chị chỉ cười.
Vợ chồng chị luôn tôn trọng suy nghĩ và quyết định của con cái. Ngày chị đi công tác, con trai chị nói với bố rằng cậu muốn lấy vợ. Chồng chị hỏi ý muốn của con rồi bảo đợi mẹ về để thống nhất. Khi chị đi công tác về, nghe chuyện chị đồng ý ngay.
NSND Lan Hương bảo mối quan hệ của chị với con dâu cả hiện giờ rất tốt dù mẹ chồng - nàng dâu cũng mất thời gian đầu tìm hiểu và chấp nhận nhau.
Khi chị còn làm ở Nhà hát, con dâu luôn cố gắng tạo điều kiện tốt nhất để mẹ chồng làm việc. Ngược lại, chị cũng tranh thủ những khi rảnh rỗi để chăm cháu cho con dâu nghỉ ngơi.
Ở cùng con dâu và con trai nhưng chị luôn cố gắng để không xảy ra mâu thuẫn. Mẹ chị cũng vậy. Tuy thuộc thế hệ trưởng thành trong thời kỳ phong kiến nhưng bà không hà khắc với cháu dâu hay bắt cháu dâu phải theo nề nếp gia đình.
Quan trọng nhất là mọi thành viên trong nhà đều thấy thoải mái và làm điều gì cũng đều nhằm mục đích tốt cho gia đình.
Và khi chơi với 2 cháu nội.
Vì thế dù 4 thế hệ ở trong một mái nhà thì cuộc sống cũng chưa bao giờ xảy ra xích mích. Ai cũng vui vẻ và yêu thương nhau. Có lẽ đó chính là một phần lý do khiến chị trẻ mãi dù đã nghỉ hưu được nửa năm.
Có lẽ hiếm có gia đình nào ngày nay sống quây quần như gia đình NSND Lan Hương - NSƯT Đỗ Kỷ. Và càng hiếm khi mà những thành viên trong gia đình ấy luôn yêu thương, gần gũi nhau.
Con cháu kính trọng ông bà, bố mẹ. Thậm chí, họ còn xem nhau như bạn bè để chia sẻ, hay trêu chọc, đùa giỡn. Gia đình vì thế lúc nào cũng sinh động, rộn rã tiếng cười.