Nước Úc luôn là địa điểm cho vô số những màn "đối đầu" khốc liệt không thể ngờ tới giữa con người và thiên nhiên. Từ cuối thế kỷ 19, "cuộc xâm lấn" của thỏ hoang châu Âu từng khiến nước Úc khốn khổ trong thảm họa sinh học.
Tuy nhiên, nước Úc không chỉ "điên đầu" vì nạn "xâm lăng" của các loài thú phương xa, mà thậm chí còn từng "bó tay" trước "đội quân" hàng chục nghìn con chim Emu đặc hữu xâm lấn, phá hoại mùa màng. "Cuộc chiến Emu" thậm chí còn đi vào lịch sử như một trong những màn đụng độ kỳ khôi mà thiệt hại nhất của con người với thế giới động vật.
Lũ chim Emu to xác từng là nỗi ám ảnh với quân dân Úc.
Thế nhưng gần đây, những tưởng được sống trong yên bình bên những loài động vật đặc hữu tuy có chút khác biệt nhưng hiền hòa, cư dân tại Sydney lại gặp phải một đối thủ mới mà họ không ngờ đến: loài vẹt mào Sulphur. Đau đầu hơn, "chiến lợi phẩm" lần này không phải mùa màng hay thứ gì vinh quang cho lắm mà lại khá bốc mùi: rác sinh hoạt.
Thật vậy, mặc dù cuộc đấu trí lần này giữa người Úc và lũ vẹt nghe không thể kỳ khôi hơn, nhưng các nhà nghiên cứu đã chứng kiến "cuộc chạy đua vũ trang" về chiến thuật đối phó của cả 2 bên.
Một bên là hàng đàn quạ hung hăng, xảo quyệt tìm mọi cách bới rác từ thùng rác cư dân để kiếm thức ăn. Bên còn lại là những người dân lương thiện đang cố gắng bảo vệ vệ sinh và mỹ quan đô thị.
Lũ vẹt tinh quái lật được cả vật chặn để mở nắp thùng rác.
Từ vài năm gần đây, lũ vẹt này đã nổi lên với biệt danh "vẹt rác" khi người ta phát hiện ra hành vi mở nắp thùng rác lật của chúng để kiếm thức ăn. Vào năm 2018, các video được chia sẻ trực tuyến cho thấy lũ vẹt ngoạm vào các vành của nắp thùng bằng mỏ hoặc chân của chúng, kéo về phía bản lề và cuối cùng lật hoàn toàn được nắp ra.
Sau khi xem đoạn phim, các nhà nghiên cứu đã điều tra hành vi và phát hiện ra rằng những con vẹt mào đang tìm cách mở thùng bằng cách quan sát lẫn nhau. Hành vi này được gọi là học tập xã hội.
Kể từ đó, cư dân địa phương đã triển khai nhiều biện pháp đối phó - bao gồm đặt gạch, gậy, sử dụng khóa và thậm chí cả rắn cao su - để ngăn những con vẹt mào tinh ranh vô tình xả rác đầy đường.
Tuy nhiên, không phải tất cả các biện pháp đối phó này đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc đánh bại chúng, khi chúng tiếp tục vượt mặt con người và cạy thùng rác thành công.
Hệ quả từ những "nước đi" cứng đầu của lũ vẹt là các cư dân phải "nặn óc" suy nghĩ thêm những chiêu trò mới đối phó với chúng. Điều thú vị là, giống cách lũ vẹt bắt chước nhau, nhiều cư dân bắt đầu "copy" nhà hàng xóm ý tưởng bảo vệ thùng rác. Các nhà nghiên cứu quan sát thấy các biện pháp giống nhau thường được áp dụng trong các cụm dân cư nhất định.
Theo các nhà nghiên cứu, hành vi học tập xã hội ở cả 2 loài là bằng chứng cho một cuộc "chạy đua vũ trang" về ý tưởng và các phương pháp sinh tồn.
Đối với nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã mời những người dân ngoại ô Sydney điền vào một cuộc khảo sát về phản ứng của họ đối với vấn đề "vẹt rác".
Những người tham gia nghiên cứu đã mô tả hơn 50 cách khác nhau để cố gắng bảo vệ thùng rác của mình khỏi những con vẹt mào. Những biện pháp đối phó này bao gồm từ các giải pháp đơn giản, chẳng hạn như đè nắp bằng gạch hoặc chai nước, cho đến những ý tưởng phức tạp hơn, chẳng hạn như dùng gậy và giày cũ kẹp chặt bản lề của nắp hoặc dùng một con rắn cao su để xua lũ chim.
Đủ mọi biện pháp được áp dụng để "phòng thủ" cho các thùng rác.
Một số cư dân thậm chí còn mua những chiếc khóa thùng đặc biệt, tương tự như những chiếc khóa dùng để ngăn lũ gấu lục lọi thùng rác ở Mỹ và Canada . Tuy nhiên, hạn chế chính của tất cả các biện pháp đối phó này là người thu gom thùng sẽ khó tháo nắp để thu gom rác bên trong.
Nghiên cứu cho biết ngoài một số giải pháp như khóa, lũ vẹt "giải" được hết phần lớn các chiêu trò được con người sử dụng đối phó với chúng, khiến các cư dân phải liên tục nghĩ ra cách mới.
Sự thông minh của lũ vẹt mào nước Úc không có gì bất ngờ. Hồi tháng 2, một nhóm nghiên cứu khác đã phát hiện họ hàng gần của chúng - cũng là một loài vẹt khác, đã có khả năng chơi bộ môn golf kiểu "thô sơ".
Một con vẹt đang học "chơi golf" trong mô hình.
Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác tốc độ học của vẹt mào để vượt qua mỗi biện pháp đối phó hoặc mức độ học tập xã hội đóng vai trò như thế nào trong việc tìm ra giải pháp cho mỗi vấn đề, nhưng họ dự định sẽ sớm tìm ra.
Chưa rõ "cuộc chạm trán" lần này sẽ diễn ra trong bao lâu nữa, nhưng có lẽ là không phải một sớm một chiều và cư dân ngoại ô Sydney sẽ còn phải bấm bụng chịu đựng dài dài.
Nguồn: Live Science