Amraco - tập đoàn dầu mỏ của Ả Rập Xê Út, là "con gà đẻ trứng vàng" của quốc gia này, giúp gia đình hoàng gia nắm giữ quyền lực với một lượng nhỏ của petrodollar. Thế nhưng, đối với các giám đốc điều hành, cuộc sống của họ lại khá khiêm tốn so với nhiều người nắm giữ chức vụ tương tự ở một số nơi khác.
Năm ngoái, ban lãnh đạo và các thành viên hội đồng quản trị của Saudi Aramco chỉ nhận được khoản tiền lương và thưởng tổng cộng là 30 triệu USD. Số tiền bằng một nửa so với những nhân viên cấp cao của Exxon Mobil và Chevron được trả, dù sau đó họ còn phải chịu thuế thu nhập - trong khi công dân của đất nước này không phải đóng.
Theo nguồn tin thân cận, trong năm 2016, CEO Amin Nasser chỉ kiếm được không quá 5 triệu USD khi công ty này chuẩn bị cho kế hoạch IPO, tức là chỉ chưa đến 1/5 so với CEO của Exxon - Rex Tillerson, nhận được trong cùng một thời điểm. Ngay cả khi tính đến cả ưu đãi thuế và những đặc quyền khác như nhà với bể bơi riêng, thì con số này vẫn không là gì so với kế hoạch lớn của công ty.
Thái tử Ả Rập Mohammed bin Salman muốn Aramco được định giá ở mức "cao ngất trời" - 2 nghìn tỷ USD, khi chính phủ nước này thoái vốn. Đây là bước chuyển đổi về mặt kinh tế lớn nhất kể từ khi công ty này được nhà nước nắm quyền kiểm soát vào những năm 1970. Bên trong công ty, trong nhiều thập kỷ, các giám đốc điều hành đã được học một "câu thần chú" rằng thành công về lâu dài vượt lên trên tất cả những mối ưu tiên khác. Đó là về tương lai của cả quốc gia, chứ không phải tư lợi cá nhân.
Lương thưởng của CEO Aramco thấp hơn nhiều so với những "đại gia" cùng ngành.
Ellan Ward nhận định: "Họ là huyết mạch của Ả Rập Xê Út. Các giám đốc điều hành coi họ là người quản lý nguồn tài nguyên quốc gia đáng quý này." Ward là chủ tịch của công ty tư vấn chính trị và năng lượng, là tác giả của cuốn sách "Saudi, Inc.: The Arabian Kingdom’s Pursuit of Profit and Power" (Tạm dịch: Saudi Inc.: Quá trình theo đuổi lợi nhuận và quyền lực của Vương quốc Ả Rập)
Aramco chưa từng công khai chi tiết về các khoản lương thưởng cho nhân viên, ngoài những số liệu tổng hợp - được nêu rõ trong bản báo cáo bạch hồi tháng 4. Người phán ngôn của công ty này cho biết chính sách của họ là trả thù lao cho nhân viên cấp cao dựa trên tiêu chí phù hợp với chiến lược và mục tiêu của công ty.
Nhiều chi tiết có thể được công bố hơn nếu Aramco tiếp tục với kế hoạch niêm yết dài hạn. Kế hoạch IPO của công ty này nhiều lần đã bị trì hoãn, một phần vì các nhà đầu tư lo ngại về mức định giá đề xuất quá cao. Quá trình IPO sẽ bắt đầu được thực hiện vào Chủ Nhật tuần này, cổ phiếu của Aramco sẽ bắt đầu giao dịch trên sàn chứng khoán Saudi vào ngày 11/12, theo kênh truyền hình Al Arabiya đưa tin vào tuần này.
Thái tử Mohammed muốn bán một phần của công ty này cho các nhà đầu tư nước ngoài nhằm củng cố chương trình cải tổ "Vision 2030". Mục tiêu của chương trình là đa dạng hoá nền kinh tế, giảm tỷ lệ thất nghiệp và giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ.
Năm ngoái, Aramco đã chứng kiến khoản lợi nhuận lớn đến mức kinh ngạc - 111 tỷ USD, tương đương với lợi nhuận của 5 công ty đối thủ cộng lại - Exxon, Chevron, Royal Dutch Shell Plc, BP Plc và Total SA. Hơn nữa, mục tiêu IPO sẽ biến họ trở thành công ty niêm yết có giá trị lớn nhất thế giới, vượt xa các "đại gia" ngành dầu mỏ khác.
Theo Bloomberg Billionaires Index, doanh thu từ dầu mỏ của công ty từ lâu đã mang về rất nhiều tiền cho Nhà Saud, hiện đang nắm giữ khối tài sản ước tính lên tới hơn 100 tỷ USD. Tuy nhiên, các thành viên trong hội đồng quản trị của Aramco lại từ chối nhận gói lương thưởng theo tiêu chuẩn ở Mỹ. Nguồn tin thân cận tiết lộ, các giám đốc điều hành cũng hoài nghi về những khoản ưu đãi có thể thúc đẩy các nhân viên tối đa hoá hiệu quả trong ngắn hạn với chi phí thực hiện dài hạn.
Hiện tại, ban điều hành của Aramco đang tìm hiểu những cách thức nhằm điểu chỉnh gói lương thưởng cho các giám đốc điều hành theo tiêu chuẩn của Mỹ và châu Âu để thu hút nhà đầu tư quốc tế. Các giám đốc đã cân nhắc về cổ phiếu ưu đã và ưu đãi khuyến khích dài hạn - thường chiếm phần lớn trong lương của các giám đốc điều hành tại công ty phương Tây. Ngoài ra, họ cũng cân nhắc trai cổ phiếu thưởng cho tất cả nhân viên.
Dẫu vậy, làm việc ở Aramco, các nhân viên còn được hưởng nhiều chế độ phúc lợi khác ngoài lương. Rất nhiều người dân nước này mong muốn được làm việc tại đây. Những ứng viên hàng đầu đôi khi được tuyển dụng ở độ tuổi thiếu niên. Khi được nhận, họ có thể sẽ được tài trợ cho đi học ở Mỹ, nhằm đảm bảo công việc lâu dài và uy tín ở quê nhà.
Mọi thứ còn tốt hơn khi họ được bổ nhiệm lên các vị trí cấp cao. Các giám đốc điều hành đang công tác hoặc đã nghỉ, cùng gia đình họ, hầu hết sinh sống ở Ar-Rabiyah - một nơi đầy những biệt thự sang trọng với hồ bơi riêng. Họ còn được hưởng một loạt các dịch vụ và gói phúc lợi được Aramco cung cấp, như xe hơi, tài xế, người làm vườn và dọn phòng. Hợp đồng với công ty còn đi kèm với bảo hiểm y tế cho một vợ hoặc nhiều vợ của họ.