Ngày nay, chuyện bị đỉa chui vào mũi, miệng đã không còn là trường hợp hiếm. Ví dụ như gần đây đã có một trường hợp bị đỉa "ở nhờ" trong mũi ở Trung Quốc.
Thậm chí y học đã có những thuật ngữ như "leech endoparasitism" hay "internal hirudiniasis" để nói về chứng đỉa ký sinh.
Nhưng cách đây hơn 30 năm, một bác sĩ người Anh đã vô cùng sốc trước trường hợp như vậy. Lấy làm lạ, ông đã ghi chép lại cẩn thận về ca bệnh này như sau.
Ca bệnh hi hữu của bác sĩ Granger
Lúc đó vào năm 1985, bác sĩ T.A.Granger đang làm việc tại vùng Tây Bắc của Ấn Độ. Ông nhận một ca đặc biệt, bệnh nhân là một ông lão người dân tộc Pashtun với bộ râu màu muối tiêu, nói rằng có con vật gì đó trong... cổ họng mình.
Ông ấy cố gắng ho khạc nó ra nhưng không thể, thay vào đó chỉ phun ra những ngụm máu sẫm đen. Nó cũng khiến ông rất khó ăn uống trong nhiều ngày.
Khi nhìn vào cổ họng bệnh nhân, bác sĩ Granger có thể lấy ra các khối máu đông, nhưng không thấy bất kỳ con ký sinh nào. Nếu thực sự tồn tại thì có vẻ nó đã "cư ngụ" sâu hơn.
Granger liền lấy một dụng cụ chuyên biệt - có tay cầm giống kéo nhưng phần thân rất dài và lưỡi giống cái nhíp - đưa sâu vào phần họng dưới, gần thực quản. Ngay lập tức, Granger có thể cảm nhận sự tồn tại của một vật thể đang ngoe nguẩy. Ông dùng đầu nhíp kéo mạnh nó ra.
Quả thật, đó là một con đỉa dài tới khoảng 6 - 7cm đã sống trong cuống họng được 11 ngày! Theo lời người bệnh, trước đó ông ta từng uống nước mưa tù đọng và ngay lập tức bị con vật "túm lấy" cổ họng không buông tha!
Cận cảnh một con đỉa
Đỉa thực chất thuộc họ nhà giun, ngành giun đốt. Điều đó nghĩa là cơ thể đỉa cũng phân là thành nhiều đốt (vòng) giống như giun đất.
Một con đỉa đang nuốt chửng một con giun đất
Và có thể bạn chưa biết: đỉa có đến 2 giác mút (để hút máu) ở hai đầu cơ thể. Giác mút lớn nằm ở phía sau, ngoài việc hút máu còn có chức năng giúp đỉa bò, trườn. Giác mút còn lại chính là miệng của con vật.
Thông thường đỉa sẽ ký sinh trên da vật chủ (bao gồm động vật có vú, cá, lưỡng cư). Nhưng nếu có cơ hội thâm nhập vào vòm họng, thanh quản hay mũi thì chắc chắn nó cũng không... từ chối. Ở động vật, thậm chí đỉa còn có thể "sống bám" trên âm đạo, bàng quang, hậu môn.
Nó sẽ cố gắng hút máu của vật chủ cho đến khi cơ thể đỉa "phồng" to ra gấp 10 lần. Hơn nữa, nước bọt của đỉa chứa chất hirudin có tác dụng chống đông máu nên rất khó loại bỏ nếu thiếu sự trợ giúp của nhân viên y tế.
Bị đỉa bám vào họng: nguy hiểm như thế nào?
Một điều đáng lo ngại là đỉa ký sinh thường gặp ở nông thôn. Mà ở đây, người bệnh lại tự mua thuốc điều trị hoặc nhầm lẫn sang các căn bệnh về mũi họng khác.
Các trường hợp đỉa ký sinh trong mũi, họng người và động vật
Ví dụ như năm 2002, một cậu bé Syria bị đỉa ký sinh sau khi uống nước từ suối, liên tục cảm thấy khó thở. Thế nhưng bệnh nhân lại được "thầy lang" địa phương kê cho thuốc... hen suyễn.
Tương tự, năm 2009 một cậu bé 11 tuổi ở Iran cũng bị đỉa ký sinh trong miệng sau khi tắm sông, nhưng lại được kê sang thuốc kháng sinh trị... đau họng!
Một trường hợp khác xảy ra với cậu bé 7 tuổi ở Ethopia năm 2013. Em bị đỉa bám ở thực quản, khiến nước bọt có máu và thấy khó thở.
Ban đầu, gia đình cậu bé tự chữa trị bằng bài thuốc dân gian từ lá cây anh túc và hạt lanh nhưng dĩ nhiên không có tác dụng. May thay, cuối cùng đến phòng bệnh, em đã được các bác sĩ gây mê và "rút" con đĩa ra thành công.
Không bơi lội, uống nước từ nguồn không an toàn để tránh các bệnh ký sinh nguy hiểm!
Từ nhiều trường hợp được ghi nhận như trên, y học đã liệt kê các triệu chứng bị đỉa ký sinh ở mũi họng như sau: cổ họng sưng, khó nuốt, ói hay ho ra máu, cảm giác có "vật thể lạ" di chuyển, khò khè khó thở...
Nếu gặp các triệu chứng như trên, đừng hốt hoảng mà hãy đưa người bệnh đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Nói chung, đỉa ký sinh thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng vẫn tồn tại nhiều nguy cơ khó lường nếu nó làm tắc đường thở.
Ngoài ra, phòng bệnh hơn chữa bệnh. Dù trong trường hợp nào, chúng ta cũng nên tránh uống nước hay bơi lội trong những môi trường nước không an toàn. Còn để loại bỏ đỉa bám ngoài da, bạn có thể tham khảo các bước sau.
CÁCH LOẠI BỎ ĐỈA BÁM NGOÀI DA
Bước 1: Bình tĩnh, đỉa không truyền bệnh hay có độc.
Bước 2: Đỉa tiết ra chất khiến ta không thấy đau. Nhưng hãy kiểm tra xem còn chỗ nào bị đỉa bám nữa.
Bước 3: Nếu có thể, hãy chờ 20 phút, đỉa sẽ tự nhả ra. Bạn sẽ không chết nếu mất một chút máu.
Bước 4: Cũng có thể dùng vật cứng, có cạnh như các loại thẻ để đè chặt lên đầu đỉa (phía nhỏ hơn chính là đầu).
Bước 5: Khi đỉa nhả ra, hãy tránh xa nó ngay trừ khi bạn muốn bị "hút" lần nữa.
Bước 6: Rửa, sát trùng và băng vết thương. Nếu sau đó vết thương vẫn chảy máu, hãy đến gặp bác sĩ.