Thông qua việc kiểm soát chặt chẽ giao thương khu vực biên giới cùng với chiến lược ngoại giao trong cuộc chiến chống lại Covid-19, Việt Nam đang có cơ hội trở thành người chiến thắng sau đại dịch.
Đối với một quốc gia từ lâu đã có tiếng là đáng tin cậy và có trách nhiệm, sự bùng phát của Covid-19 và những tác động của nó đã mang đến những cơ hội mới mà các nhà phân tích cho rằng Việt Nam đang nắm chắc trong tay.
Giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam tại Đại học New South Wales ở Úc nói rằng, Việt Nam đã nhanh chóng thu hút được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế qua chiến lược ngoại giao thời COVID-19, một bước đi mà Trung Quốc cùng nhiều quốc gia khác cũng cũng đang triển khai để đạt được hiệu quả tương tự.
Thời gian gần đây, Việt Nam đã đẩy mạnh sản xuất thiết bị y tế và giúp đỡ các quốc gia có nhu cầu sử dụng trong phòng chống Covid-19, bao gồm cả Hoa Kỳ, Nga, Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Đức và Vương quốc Anh.
Ông Thayer cho biết thêm, những quốc gia này đang phải vật lộn để đối phó với đại dịch, đã đàm phán các thỏa thuận đối tác chiến lược với Việt Nam trong những năm gần đây.
Vào đầu tháng 4/2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói lời cảm ơn Việt Nam trong một bài đăng trên Twitter sau khi Mỹ tiếp nhận 450.000 bộ quần áo bảo hộ được sản xuất tại các nhà máy ở Việt Nam, do công ty hóa chất DuPont của Mỹ sở hữu và vận hành.
Việt Nam cũng đã hỗ trợ khẩu trang, nước rửa tay và các thiết bị y tế phòng chống Covid-19 khác cho các dịch vụ y tế ở hai nước láng giềng Campuchia và Lào, những quốc gia mà Việt Nam có quan hệ hữu nghị đặc biệt.
"Đại dịch Covid-19 là cơ hội tuyệt vời để Việt Nam tăng cường ngoại giao, giúp truyền bá hình ảnh hào phóng và tình đoàn kết của người Việt đối với cộng đồng quốc tế", Giáo sư Alexander Vuving tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K Inouye ở Honolulu, Hawaii cho biết.
Ảnh: AFP
Thật vậy, những lời ca ngợi mà quốc tế dành cho Việt Nam đang tăng vọt. Derek Grossman, một nhà phân tích quốc phòng cao cấp của tập đoàn RAND, thuộc một nhóm chuyên gia cố vấn có trụ sở tại Washington, nói rằng việc đối phó với đại dịch Covid-19, cùng với các chiến lược ngoại giao trong bối cảnh khủng hoảng, sẽ giúp Việt Nam gia tăng giá trị của mình trên trường quốc tế.
Điều đó thậm chí đã rõ ràng trước đại dịch. Việt Nam là một trong số ít những nước hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung khi các công ty đa quốc gia và các công ty khác di dời các nhà máy của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế quan mới của Mỹ đối với những hàng hóa được sản xuất tại Trung Quốc.
Ngân hàng đầu tư Nomura của Nhật Bản ước tính rằng nền kinh tế Việt Nam đã tăng 8% trong năm 2019 với tư cách là người hưởng lợi từ sự thay đổi trong chuỗi cung ứng.
Nhiều nhà phân tích cho rằng Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ việc di dời các nhà máy trong "làn sóng thứ hai" do ảnh hưởng của đại dịch với Trung Quốc.
Ông Vuving nói, Việt Nam là một trong những quốc gia được hưởng lợi chính của việc thay đổi này vì đã có những chiến lược ngoại giao thân thiện trong khi vẫn có hiệu quả về kinh tế đối với các công ty phương Tây. Trong nhiều trường hợp, Việt Nam sẽ là lựa chọn đầu tiên của các nước phương Tây khi họ cần tìm một sự thay thế đáng tin cậy hơn. Đây là thời cơ không thể tốt hơn cho Việt Nam.
Ngân hàng Thế giới dự đoán rằng trong trường hợp tồi tệ nhất, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam sẽ giảm xuống 1,5% trong năm 2020 vì đại dịch Covid-19, giảm đáng kể so với khoảng 7% tăng trưởng trong những năm gần đây.
Mặc dù điều này sẽ đánh dấu mức tăng trưởng thấp nhất của Việt Nam trong nhiều thập kỷ, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với hầu hết các nước láng giềng Đông Nam Á, bao gồm cả Thái Lan, hiện đang chính thức dự kiến mức tăng trưởng GDP -5,3% vào năm 2020.
Các nhà đầu tư thấy rõ sự khác biệt khi thị trường chứng khoán Việt Nam là khu vực có tình hình khả quan nhất trong năm nay, trong khi một số thị trường chứng khoán khác trong khu vực đã chao đảo vì thiệt hại kinh tế do dịch bệnh Covid-19.
Theo nhận định của một số chuyên gia, nền kinh tế Việt Nam có thể phục hồi nhanh hơn các quốc gia Đông Nam Á khác vào năm 2021, đặc biệt là nếu các công ty Mỹ, Nhật Bản và EU di dời các chuỗi cung ứng sau đại dịch ra khỏi Trung Quốc và vào Việt Nam.
Cuộc khủng hoảng Covid-19 xảy ra vào thời điểm ngoại giao quan trọng đối với Việt Nam. Năm 2020, Việt Nam giữ chức chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đồng thời là Ủy viên không thường trực trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Ngày 14/4, Việt Nam đã tổ chức một hội nghị cấp cao đặc biệt theo hình thức trực tuyến với các nhà lãnh đạo của các quốc gia Đông Nam Á trong khối ASEAN để bàn về cách ứng phó với dịch bệnh Covid-19, trong bối cảnh các ca nhiễm mới liên tục gia tăng ở một số quốc gia thành viên, trong đó có Indonesia, Singapore và Philippines.
"Trong giai đoạn khó khăn này, sự đoàn kết của cộng đồng ASEAN tỏa sáng như ngọn hải đăng trong bóng tối", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh trong bài phát biểu khai mạc hội nghị.
