"Prokhod-1"
Việc hệ thống phòng ngự nhiều lớp của Nga được rải mìn chặt chẽ đã trở thành trở ngại khiến phía Ukraine không thể đạt được kết quả rõ ràng sau 6 tháng phản công.
Nhưng liệu các bãi mìn có trở thành khó khăn tương tự nếu người Nga tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn với những đột phá sâu xuyên qua "Phòng tuyến Zelensky" (thuật ngữ được truyền thông Phương Tây đề cập về thế trận phòng thủ của Ukraine)?
Từ những gì đã diễn ra trong gần 2 năm xung đột ở Ukraine, tôi (Sergey Marzhetsky) nhận định rằng tổ hợp robot rà phá bom mìn hạng nặng "Prokhod-1" được chế tạo trên khung gầm xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-90 là khí tài thích hợp nhất cho thử thách loại này.
Được điều khiển từ xa, "Prokhod-1" có thể phá hủy hầu hết các loại mìn từ mìn sát thương bộ binh tới mìn chống tăng và tạo ra một lối đi an toàn rộng tới 4,5 mét qua các bãi mìn.
"Prokhod-1" là biến thể điều khiển từ xa của BMR-3MA "Vepr" với lưới kéo TMT-S.
Ngay cả những quả mìn mạnh nhất cũng bị phá hủy dưới lưới kéo TMT-S của nó mà không gây ảnh hưởng đến thân khí tài.
Ưu điểm lớn của "Prokhod-1" là sự kết hợp của nó với chính MBT T-90, nó không chỉ tạo khoảng trống cho các đoàn xe tăng đi qua mà còn dễ dàng sửa chữa bởi có chung khung gầm với MBT.
Tức là càng sở hữu nhiều BMR (Phương tiện bọc thép rà phá bom mìn) loại này, các nhóm tăng thiết giáp Nga càng có thêm nhiều cơ hội để đột phá.
Tuy nhiên, Quân đội Nga còn có những phương pháp rà phá bom mìn khác - những phương pháp từ xa hơn.
Hình minh họa.
UR-77, UR-83P và URP-01 "Podvyazka"
Thứ đầu tiên được đề cập tới là xe quét mìn UR-77 "Meteorit".
Trong một video được đăng tải gần đây, người Ukraine ẩn nấp trong một cứ điểm kiên cố ở một vành đai rừng - và trở thành mục tiêu cho một bó chứa 725 kg chất nổ.
Tiếp theo người xem có thể thấy các ống chứa đầy chất nổ được phóng đi ra sao, kích nổ thế nào và vùng hủy diệt do nó tạo ra có diện tích bao nhiêu và thậm chí là cách chiếc xe công binh kéo căng ống chất nổ UZP-77 để tạo ra khu vực tàn phá rộng hơn.
Việc sử dụng UR-77 theo cách này không phải nằm trong các mục đích dự kiến khi người Liên Xô phát triển nó.
Video về UR-77 được ông Sergey Marzhetsky đề cập trong bài viết.
Tuy nhiên thực tế là UR-77 đã được sử dụng như một vũ khí chính xác tầm cực ngắn với sức công phá vượt xa bom FAB-1500, thứ có đầu đạn mang lượng chất nổ chỉ là 676 kg. Có thể nói trước mắt chúng ta có một phương pháp khả thi khác ngoài robot rà phá bom mìn.
Người Mỹ cũng có một thứ tương tự UR-77 được gọi là M58 MICLIC thứ hiện đang phục vụ trong cả Lục quân lẫn Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ.
Sự khác biệt chính là khí tài của người Mỹ không có khả năng tự hành, tức là nó phải được kéo đi bằng phương tiện khác.
Quay trở lại với người Nga, ngoài UR-77, họ cũng có tổ hợp quét mìn hạng nhẹ UR-83P nặng 2,51 tấn. Thứ này có thể phóng ống chất nổ UZP-77 để tạo ra các lối đi an toàn rộng 6 mét trong các bãi mìn và tầm phóng từ 100 đến 460 mét.
UR-83P cùng các ông ống chất nổ UZP-77 trên một thùng xe tải.
UR-83P có thể được lắp ở phía sau thùng xe tải hoặc xe bán tải, biến nó thành xe quét mìn tự hành trong trường hợp khẩn cấp - hoặc sử dụng luôn như biến thể URP-01 "Podvyazka" có thể được kéo.
Xét đến thực tế là chiến trường Ukraine đã trở thành một cuộc xung đột nơi các cuộc tấn công phải vượt qua các hệ thống phòng thủ chiều sâu, tuyến đầu của lực lượng Nga đang có nhu cầu lớn về các tổ hợp rà phá bom mìn hạng nhẹ như UR-83P hay URP-01 "Podvyazka".
"Sáng kiến"
Quay trở lại chủ đề về robot rà phá bom mìn, có một hướng đi khá thú vị dường như là việc sử dụng robot trong mục đích này không dừng lại ở các khí tài hạng nặng dựa trên khung gầm xe tăng mà còn là các robot cỡ nhỏ.
Đặc biệt, những robot (chính xác là UGV - Phương tiện di chuyển mặt đất không người lái) loại này có thể kéo các ống chứa chất nổ, phá hủy hầu hết các quả mìn và giúp công việc của lính công binh trở nên dễ dàng hơn.
Một UGV được lực lượng Nga vận hành ở mặt trận Avdiivka, Donetsk.
Ngoài ra những gì đang diễn ra ở Ukraine cũng có thể giúp hồi sinh một dự án từ thời Liên Xô.
"Izdeliye 190" là một BMR được phát triển trên khung gầm MBT T-72, nó rà phá bom mìn bằng cách như sau. Sử dụng vòi phun, "Izdeliye 190" sẽ phun hỗn hợp chất dễ cháy lên bãi mìn ở khoảng cách lên tới 16 và 18 mét.
Sau khi hỗn hợp phủ kín lớp đất trên cùng, tổ hợp sẽ kích nổ chúng để tạo ra một vụ nổ nhiệt áp. Vụ nổ sẽ gây ra các vụ nổ thứ cấp của các quả mìn hoặc chỉ đơn giản là dọn dẹp chúng bằng sóng xung kích.
Theo thiết kế, "Izdeliye 190" có thể quét sạch mìn khỏi khu vực rộng 12 x 6 mét chỉ sau 1 lần kích nổ và lượng "đạn" của tổ hợp đủ để tạo ra một lối đi rộng 5-6 mét và dài 320 mét trong bãi mìn.
Được biết tổ hợp đã được thử nghiệm thành công và được đặt tên là "Oboe". Nó thậm chí còn được đưa vào sử dụng vào năm 1989 với tên UR-88, nhưng mới chỉ giới hạn ở một nguyên mẫu duy nhất.
Ngay sau đó là sự tan rã của Liên Xô và người Nga lúc đó không cần tới một chiếc "xe tăng phun lửa" để rà phá bom mìn.
Nguyên mẫu duy nhất của UR-88 "Oboe" trong một bảo tàng ở Nga.