Trao đổi với hãng tin Sputnik, ông Binod Singh Ajatshatu, Giám đốc Viện BRICS tại New Delhi, chia sẻ về kế hoạch của khối để loại bỏ đồng USD, thay thế bằng đồng tiền chung của BRICS.
"Đồng USD vẫn đang chiếm ưu thế. Để loại bỏ được đồng tiền này, chúng ta phải cho thấy tốc độ về tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Nếu như Nga, Ấn Độ và Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng nhanh thì có thể đến năm 2027, BRICS sẽ có đồng tiền chung", ông Binod Singh Ajatshatu lạc quan cho rằng BRICS có thể loại bỏ thành công đồng USD trong mốc thời gian đề ra.
Giám đốc Viện BRICS tại New Delhi nhấn mạnh: "Ấn Độ là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất. Ấn Độ phải mua hàng hóa từ 3 đối tác thương mại khác nhau. Nếu chúng tôi thanh toán bằng đồng tiền BRICS, chúng tôi sẽ tiết kiệm được rất lớn cho Ấn Độ, có thể là từ 40 – 50 tỷ USD trong một năm".
BRICS đã tiến hành khởi động chương trình phi USD hóa sau khi Mỹ áp đặt những lệnh trừng phạt đối với Nga vào tháng 2/2022 vì chiến dịch quân sự tại Ukraine. Trên thực tế, trong năm qua, BRICS đã nỗ lực phát triển đồng tiền chung nhưng chưa ấn định ngày phát hành. Ý tưởng này ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn trong thời gian gần đây khi nhiều quốc gia đang tìm cách để loại bỏ đồng USD trong thương mại.
Nga và Trung Quốc đã và đang nỗ lực thuyết phục các nước đang phát triển cùng loại bỏ đồng USD trong thương mại. Hai thành viên quan trọng của BRICS đã giảm mạnh tỷ trọng dùng đồng USD, bằng cách giao dịch bằng đồng ruble và NDT.
Vào tháng 5 vừa qua, Nga và Iran đều tuyên bố sẽ bắt đầu sử dụng đồng tiền BRICS ngay trong ngày ra mắt, đồng thời loại bỏ đồng USD trong giao dịch. Ngoài ra, Trung Quốc đang tích cực nghiên cứu một loại tiền kỹ thuật số nhằm hỗ trợ cho những nỗ lực phi USD hóa.
Những tin tức mới nhất này khiến Giám đốc Viện BRICS tại New Delhi của Ấn Độ bày tỏ sự lạc quan rằng những gì đang diễn ra sẽ tốt đẹp.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng chia sẻ rằng, việc loại bỏ đồng USD không phải là điều dễ dàng. Bởi đồng USD có vai trò là đồng tiền dự trữ toàn cầu trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, những bất ổn gần đây xảy ra xung quanh đồng tiền này.
BRICS đã nghiên cứu và bàn bạc về dự án đồng tiền chung trong suốt năm 2023. Ngoài ra, việc tạo ra một hệ thống thanh toán BRICS Pay được đánh giá là sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho ngày phát hành tiền tệ. Mặc dù vị chuyên gia người Ấn Độ cho rằng năm 2027 là mốc thời gian ước tính sơ bộ, nhưng nhiều người vẫn mong đợi sẽ có thêm thông tin liên quan đến đồng tiền chung của khối này tại hội nghị thưởng đỉnh BRICS lần thứ 16.
Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 16 dự kiến diễn ra tại vùng Kazan của Nga và sẽ do Tổng thống Nga Vladimir Putin chủ trì. Hội nghị này dự kiến diễn ra vào tháng 10/2024. Đáng chú ý, BRICS dự kiến sẽ mời nhiều nhà lãnh đạo thế giới từ các quốc gia đang phát triển tham dự hội nghị thượng đỉnh.
Mỹ thừa nhận "châm ngòi" BRICS khởi động phi USD hóa
Mới đây, theo trang Watcher.guru, ông Christopher Waller, Thống đốc Cục Dữ trữ liên bang Mỹ (Fed) thừa nhận rằng, việc Nhà Trắng áp dụng những biện pháp trừng phạt đối với các quốc gia đang phát triển đã khiến BRICS khởi động chương trình nghị sự về phi USD hóa.
"Nếu các lệnh trừng phạt và chính sách này kéo dài, bối cảnh thanh toán xuyên biên giới đang thay đổi, bao gồm cả sự tăng trưởng nhanh chóng của những loại tiền kỹ thuật số, cũng có thể trở thành thách thức đối với vai trò thống trị của đồng USD", ông Christopher Waller cho biết.
Thống đốc Cục Dữ trữ liên bang Mỹ giải thích rằng, Trung Quốc và Nga đang tận dụng tình hình địa chính trị và thúc đẩy sáng kiến về phi USD của BRICS. Không chỉ Nga, Trung Quốc mà ngay cả một thành viên khác của BRICS là Ấn Độ và quốc gia mới gia nhập khối là UAE cũng đang hỗ trợ chương trình nghị sự phi USD hóa bằng cách giải quyết giao dịch bằng đồng nội tệ chứ không phải đồng USD.
Nếu xu hướng này tiếp tục, BRICS sẽ được hưởng lợi trong khi Mỹ sẽ thua thiệt trên thị trường tài chính toàn cầu. Hiện nay, khoảng 90% thương mại song phương giữa Nga và Trung Quốc được thanh toàn bằng đồng NDT và đồng ruble. Bên cạnh đó, một số thành viên của BRICS như Ấn Độ và UAE cũng đang thực hiện thanh toán bằng đồng NDT của Trung Quốc cho một số giao dịch xuyên biên giới. Tuy nhiên, Thống đốc Christopher Waller nhấn mạnh rằng, bất chấp những mối đe dọa, đồng USD vẫn sẽ đứng đầu so với tất cả các loại tiền tệ địa phương hàng đầu.
Ngày 10/6 vừa qua, Hội nghị Bộ trưởng ngoại giao Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) (diễn ra trong hai ngày 10 – 11/6) đã được khai mạc ở thành phố Nizhny Novgorod của Nga. Hội nghị này diễn ra nhằm thảo luận những vấn đề thời sự theo phương hướng nỗ lực để củng cố chủ nghĩa đa phương trong quan hệ quốc tế. Tại hội nghị, các bộ trưởng, thứ trưởng ngoại giao của các thành viên trong BRICS sẽ tiến hành thảo luận những vấn đề thời sự của khu vực cũng như hợp tác trong BRICS và tại những diễn đàn khác.
Các bên tham gia hội nghị này sẽ nỗ lực để tìm giải pháp cho những thách thức chung mà cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt, từ đó đảm bảo an ninh bình đẳng, phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế lâu dài.
Bài tham khảo nguồn: Sputnik, Cryptorank, Watcher.guru