Tập đoàn Vingroup, VinFast vừa phát động chương trình có tên “Mãnh liệt tinh thần Việt Nam - Vì tương lai xanh” với những chính sách mạnh mẽ để hỗ trợ người dùng chuyển đổi sang phương tiện xanh như sạc ô tô điện miễn phí, ưu tiên chỗ đỗ xe, làn phục vụ riêng tại một số dịch vụ trong hệ sinh thái Vingroup.
Nhiều chuyên gia nhận định đây là những chính sách mạnh tay chưa từng có trên thị trường, mang tính tiên phong, hướng tới kinh tế xanh và tăng trưởng xanh.
Với TS. Lê Xuân Nghĩa, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, chiến dịch của Vingroup truyền cảm hứng mạnh mẽ. Hiếm có doanh nghiệp nào làm được như cách Vingroup đang làm: đó là nhìn thẳng vào vấn đề chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh trong giao thông, giúp cho mục tiêu Net Zero của Chính phủ trở nên hiện thực hơn.
“Sự tiên phong, dẫn dắt của VinFast, Vingroup vừa có ý nghĩa thức tỉnh vừa truyền cảm hứng để cộng đồng doanh nghiệp cùng chung tay kiến tạo thế giới xanh trong tương lai” , TS. Nghĩa nói.
PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng đánh giá, những hành động mạnh mẽ của Vingroup đang tác động lớn tới xã hội nhằm thay lối sống bởi môi trường và chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn “làm cũng được, không làm cũng được”.
Việt Nam hiện cũng có cam kết cũng như hành động tích cực về phát triển xanh. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, ông khẳng định: “Cơ bản Việt Nam vẫn trong trạng thái Nâu” . Đồng thời, nhận thức thực chất khái niệm Xanh, cơ chế vận hành, giá trị của Xanh, đặc biệt cách chuyển từ Nâu sang Xanh tại Việt Nam là chưa đầy đủ.
“Cách làm của Vingroup giống như lời hiệu triệu đánh thức tất cả phải chung tay hành động, phải có cùng nhận thức xã hội, phải đồng lòng biến cam kết thành hành động” , PGS.TS Trần Đình Thiên kêu gọi sự chung tay của mỗi người dân trong công cuộc chuyển đổi xanh.
Đáng nói, không chỉ phát động phong trào, Vingroup còn có thêm nhiều cam kết, gắn với nhiều hành động, dùng chính nguồn lực tài chính của mình để hỗ trợ và đạt được nhiều kết quả thực tế.
Theo TS. Hoàng Dương Tùng - Mạng lưới không khí sạch Việt Nam & Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, những nỗ lực của VinFast rất đáng trân trọng, không chỉ trong việc đưa ra những sản phẩm xanh, mà còn tạo điều kiện để sản phẩm được sử dụng rộng rãi. Ông cho rằng chuyện làm xe điện đã khó, nhưng làm thế nào để phát triển thị trường, làm thế nào để người dùng sử dụng mới là điều quan trọng.
Để giảm thiểu những phương tiện nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm, việc xây dựng hạ tầng rất quan trọng. VinFast cũng đã có rất nhiều cố gắng, xây dựng các trạm sạc, có những chính sách miễn phí sạc, gửi xe trong một số năm nhằm động viên, khuyến khích cho người dùng nhiều hơn. Bên cạnh đó là những cam kết mạnh mẽ trong chính sách bảo hành, bảo dưỡng.
“Những hành động này có giá trị lan tỏa. Những kết quả thực tiễn cũng được ghi nhận ở tầm xã hội. Đấy chính là giá trị tương lai cho Việt Nam, gắn lợi ích hài hòa giữa xã hội, doanh nghiệp và người dân” , TS. Trần Đình Thiên nhận định.
Nhìn sâu hơn, dù doanh nghiệp có nguồn lực mạnh đến đâu thì vẫn không thể làm được một mình, bởi giải quyết bài toán ô nhiễm hay xây dựng một tương lai xanh là nhiệm vụ lớn lao, là trách nhiệm chung của toàn xã hội, không phải câu chuyện của riêng cá nhân hay tập thể nào.
TS. Hoàng Dương Tùng cho rằng muốn đi xa thì phải đi cùng nhau, không thể đi riêng lẻ, trước hết phải tới từ sự ủng hộ, đồng lòng của người dân. “Nếu người dân không ủng hộ, không đồng lòng thì cũng là thất bại. Công cuộc bảo vệ môi trường này không phải của riêng ai, không phải của riêng một mình Vingroup, VinFast, không phải của một doanh nghiệp nào, mà của cộng đồng người dân. Đây là một thông điệp hết sức mạnh mẽ: Sự chung tay của tất cả mọi người mới dẫn đến thành công".
Trong hành trình trên, ngoài sự chung sức của người dân, vai trò của Nhà nước cũng rất quan trọng, cần phải khuyến khích bằng những những cơ chế với doanh nghiệp tiên phong như Vingroup. “Phải đảm bảo doanh nghiệp tiên phong không chịu thiệt vì những người đi đầu thường phải đối mặt với ‘bão tố’” , vị chuyên gia nói.
Từ câu chuyện Chính phủ Hàn Quốc, Nhật Bản ủng hộ doanh nghiệp nội địa, PGS.TS cho rằng, doanh nghiệp Việt cũng cần những cam kết quốc gia. Điều này theo PGS.TS lại càng quan trọng trong bối cảnh xe điện đang phải đương đầu với tương lai cạnh trạnh khốc liệt.
“Tất cả những việc làm cần hiểu là hỗ trợ một sản phẩm Việt cạnh tranh trên thị trường quốc tế, mang lại lợi ích quốc gia, cho xã hội Việt Nam, một đất nước xanh và sạch” , PGS.TS Trần Đình Thiên lên tiếng.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan có gợi ý cụ thể: “Tại sao Chính phủ không đề ra một chương trình đến năm bao nhiêu tất cả xe công phải dùng xe xanh, xe thuần điện, không dùng loại xe khác” . Bà cũng đưa ra thêm ý kiến về việc cần có khuyến khích về thuế, phí liên quan tới môi trường với các tổ chức, doanh nghiệp chuyển đổi sang phương tiện xanh.
Hay với TS. Hoàng Dương Tùng, ông mong rằng sự chuyển đổi này không chỉ dừng lại ở taxi điện, mà tất cả các phương tiện công cộng đều nên chuyển sang điện. “Bây giờ các chị lao công thu gom rác rất vất vả khi đẩy xe rác, tôi rất mong chúng ta cơ giới hóa để phục vụ tốt cho việc phân loại rác tại nguồn tại Hà Nội. Cơ giới hóa vừa tăng năng suất lao động, vừa sạch sẽ vừa bảo vệ môi trường. Nếu sử dụng những phương tiện điện thì thu gom rác vào ban đêm vừa đỡ vất vả, vừa đỡ tiếng ồn.”
Bên cạnh đó, lượng lớn xe máy giao hàng hàng ngày cũng là đối tượng có thể thay thế, hoặc những dịch vụ công như là xe bưu điện,…
“Vingroup đã đi đầu như vậy, nếu có thêm sự ủng hộ, đồng hành của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng, tạo ra một phong trào lớn về chuyển đổi xanh trong giao thông, khi đó chắc chắn chiến dịch sẽ thành công, rất có ý nghĩa và giá trị cho tương lai cho thế hệ sau này” , TS. Lê Xuân Nghĩa khẳng định.
Có thể thấy, hơn cả việc kiến tạo một tương lai bền vững, việc người tiêu dùng Việt Nam cùng ủng hộ sản phẩm thương hiệu Việt như Vingroup, VinFast còn giúp xây dựng thành công 1 thương hiệu công nghiệp - công nghệ cao mang đẳng cấp quốc tế của người Việt.
Như TS Lê Xuân Nghĩa đã chia sẻ, chìa khóa thành công của công nghiệp hóa dựa vào ngành công nghiệp chế tạo, mà trụ cột là ngành công nghiệp ô tô. Xây dựng thành công 1 thương hiệu ô tô Việt Nam đạt đẳng cấp thế giới không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn giúp khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam.
Tuy nhiên, việc phát triển một thương hiệu như vậy là không dễ dàng. Theo ông, điều khó khăn không chỉ vì công nghiệp ô tô non trẻ, mà còn bởi Việt Nam đã mở cửa cho ngành ô tô của nước ngoài vào từ lâu. Ngành ô tô nội địa phải đối chọi với những đối thủ cạnh tranh rất lớn, có kinh nghiệm, giàu cả về tiền tài lẫn công nghệ. Ngoài nỗ lực của doanh nghiệp, nếu không có sự hỗ trợ đắc lực của Chính phủ, của hệ thống ngân hàng, của người tiêu dùng, nhất là tầng lớp trẻ, thì “cuộc chiến” tạo lập một ngành ô tô trụ cột công nghiệp quốc gia sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ở Việt Nam, các ngân hàng ưu tiên cho vay các dự án ngắn hạn, không có nhiều nguồn lực tập trung cho công nghiệp. Mặt bằng lãi suất cũng ở mức cao. Nên có thể nói những khó khăn mà doanh nghiệp như VinFast phải vượt qua về tài chính là rất lớn.
Một khó khăn khác là ô tô nội địa bị nước ngoài cạnh tranh rất khốc liệt cùng tư duy chuộng ngoại của một bộ phận người dùng. Điều này khác hoàn toàn với Hàn Quốc - nơi người dân luôn ưu tiên sản phẩm công nghiệp nội địa. Người tiêu dùng nội địa Hàn Quốc có ý thức dân tộc rất cao, ngay cả người Hàn Quốc sống ở nước ngoài khi mua xe ô tô để đi họ cũng vẫn đi xe do Hàn Quốc sản xuất. Đây không chỉ là sức mạnh tinh thần, mà còn là lá chắn để đối chọi với cạnh tranh quốc tế từ các hãng ô tô khác.… TS. Lê Xuân Nghĩa đánh giá đây là tấm gương cho người Việt, là bài học để nước ta xây dựng 1 nền công nghiệp trong tương lai.
Ngành công nghiệp ô tô vốn tính bằng tiền tỷ USD, như vậy VinFast đang là doanh nghiệp tiên phong trong ngành công nghiệp mũi nhọn, rường cột của quốc gia.
“Chúng ta tự hào vì là nước duy nhất ở Đông Nam Á, dù đi sau trong phát triển ngành ô tô nhưng hiện đã có một hãng ô tô thương hiệu Việt Nam - điều mà Malaysia hay Thái Lan chưa làm được. Trong số 100 doanh nghiệp ảnh hưởng lớn nhất thế giới theo xếp hạng của TIME xuất hiện hãng xe điện Việt Nam VinFast. Đó là điều cả thế giới đã thừa nhận và cũng là niềm tự hào của doanh nghiệp Việt.”
Ông Lê Xuân Nghĩa tin rằng, người Việt hoàn toàn có thể làm nên nguồn sức mạnh dân tộc lớn lao tương tự như Hàn Quốc. Các doanh nghiệp như VinFast sẽ là những “hạt giống công nghiệp” quý giá để phát triển ngành công nghiệp, cũng như để Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, thuộc nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu khu vực châu Á.
