Ông Tập Cận Bình và ông Joe Biden. Ảnh: Nikkei
Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP - Hồng Kông) dẫn lời một nhóm chuyên gia về Trung Quốc tại Mỹ nhận định rằng tân Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden nên tránh tổ chức các cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước khi cải thiện được nội bộ nước Mỹ và các liên minh.
Cụ thể, phát biểu tại hội nghị thường niên về Trung Quốc do SCMP tổ chức - năm nay là trên nền tảng trực tuyến - các nhà quan sát giàu kinh nghiệm về Trung Quốc cho rằng mặc dù kịch bản hai nước cắt đứt quan hệ hoàn toàn sau khi ông Biden tiếp quản chính quyền là điều bất khả thi, nhưng việc hai nước đối đầu gay gắt hơn là điều gần như không thể tránh khỏi.
"Tôi cho rằng Mỹ chưa thể sớm tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh với Trung Quốc [vào đầu năm tới], một phần là bởi Trung Quốc cho rằng Mỹ đang yếu đi", bà Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS) bình luận.
"Trước tiên chúng ta cần cải thiện tình hình đất nước, khôi phục các liên minh và danh tiếng của nước Mỹ", bà Glaser nói.
Ông Biden, người được truyền thông tuyên bố là tổng thống đắc cử của nước Mỹ, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các liên minh quân sự của nước Mỹ trong giai đoạn chuyển giao.
Tuy nhiên ông này cũng được kỳ vọng sẽ có thái độ cởi mở hơn về các cuộc đàm phán với Bắc Kinh, ngay cả khi ông khó có thể đảo ngược lập trường cứng rắn với Trung Quốc từ thời Tổng thống Donald Trump.
Một chuyên gia Mỹ khác tham gia hội nghị của SCMP là ông Daniel Russel, cựu cố vấn cấp cao về Đông Á thời chính quyền Tổng thống Barack Obama. Ông Russel nhận định rằng cả Washignton và Bắc Kinh dường như đều có lập trường cứng rắn hơn trong những năm gần đây.
Mặc dù vậy, các chuyên gia đều đồng tình rằng mặc dù căng thẳng giữa hai nước Mỹ-Trung không ngừng leo thang, nhưng kịch bản cả hai ngừng đối thoại là điều họ khó có thể tưởng tượng.
Bà Glaser gợi ý rằng Mỹ có thể đề nghị tổ chức các cuộc đối thoại cấp thấp hơn trước, có thể là về vấn đề thương mại: "Hai nước nên bắt đầu từ một cuộc đàm phán nghiêm túc về thương mại để thảo luận về những vấn đề Mỹ đã và đang quan ngại trong nhiều năm nay, nhưng chưa được giải quyết dưới thời chính quyền Trump. Qua đó chúng ta sẽ xác định được điều gì có thể cải thiện và đạt được tiến bộ".
Đồng tình với bà Glaser, ông Russel cũng bổ sung thêm rằng việc các kênh liên lạc giữa hai nước Mỹ-Trung không còn hoạt động vào cuối nhiệm kỳ của ông Trump là điều rất "không hợp lý" và "nguy hiểm", "khiến các vấn đề ngày càng gia tăng và trở nên tồi tệ hơn".
Trong khi đó, ông Cheng Li, Giám đốc trung tâm nghiên cứu Trung Quốc John L. Thornton tại Viện Brookings, Washington, cũng nhận xét rằng một hội nghị thượng đỉnh của hai ông Tập-Biden ngay sau lễ nhậm chức tổng thống sẽ là quá sớm.
Lí do được ông Li đưa ra là bởi "bầu không khí chính trị tại Mỹ lúc này vẫn còn khá tiêu cực với Trung Quốc", do đó một cuộc gặp song phương sớm sẽ mang lại những "rủi ro".
Mời quý độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus: