Chuyên gia khuyến cáo gì khi người dân mua test nhanh kháng nguyên?

Nhu cầu tự test COVID-19 của người dân tăng cao đột ngột là cơ hội kiếm lời của người kinh doanh vật tư y tế từ quy mô lớn đến nhỏ, từ những phố thuốc đến mạng xã hội với mức giá không thể kiểm soát.

Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhiều người dân lo lắng tìm mua các bộ test nhanh về tự thực hiện lấy mẫu xét nghiệm tại nhà. Việc này đã tạo cơ hội cho nhiều cá nhân trục lợi bất chính, liên tiếp các vụ buôn lậu kít xét nghiệm được phát hiện.

Gần đây nhất (ngày 17/2), Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng Cục hải quan) đã thu giữ 85.000 test nhanh COVID nhập lậu từ Hàn Quốc về sân bay Nội Bài, trị giá trên 8 tỷ đồng. Trong khi đó, pháp luật quy định đây là mặt hàng nhập khẩu có điều kiện, phải có giấy phép của Bộ Y tế.

Tại các hiệu thuốc, sàn thương mại điện tử và trang mạng xã hội rất nhiều các loại kit test nhanh được rao bán với các mức giá và nguồn gốc khác nhau khiến người tiêu dùng hoang mang. Người dân không thể phân biệt loại nào đã được cấp phép, loại nào chưa, lo ngại mua phải hàng trôi nổi, kém chất lượng.

Nhiều loại test do chưa được kiểm định về chất lượng nên cho kết quả không chính xác gây nhiều hệ lụy nguy hiểm. Người dân khi test ra kết quả âm tính sẽ mất cảnh giác, đi nhiều nơi, tiếp xúc nhiều người, trong khi kết quả đó có thể là dương tính nên nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh ra cộng đồng rất cao. Ngược lại kết quả test cho dương tính giả sẽ gây tâm lý hoang mang, lo lắng.

Nhiều loại kít test nhanh kháng nguyên COVID-19 được rao bán tràn lan trên thị trường khiến người tiêu dùng khó lựa chọn.

Ông Nguyễn Tử Hiếu - Phó Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế (Bộ Y tế) khuyến cáo, hiện nay, có nhiều loại kít test nhanh COVID-19 được rao bán trên thị trường, người dân nên thận trọng khi chọn mua, chỉ nên mua các loại kít test nhanh nằm trong danh mục Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành. Bởi, sinh phẩm được cấp phép đã qua kiểm chứng mới đảm bảo tiêu chuẩn, độ đặc hiệu, độ nhạy.

Khi mua ở hiệu thuốc, người dân cần hỏi hiệu thuốc loại kit test này được cấp phép lưu hành tại quyết định nào của Bộ Y tế.

Nếu mua online, chỉ mua sản phẩm kit test COVID-19 ở các đơn vị là các cửa hàng thuốc có uy tín, đã được cấp phép kinh doanh và các mặt hàng nằm trong danh mục Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành.

Tuyệt đối không nên mua ở những trang mạng xã hội không có thông tin người bán và không có địa chỉ rõ ràng, hoặc khi hỏi thông tin thì cố tình giấu địa chỉ bán hàng, chỉ nhận đặt hàng qua tin nhắn (inbox), chỉ bán hàng online chứ không có cửa hàng cụ thể.

Test nhanh dùng để chẩn đoán mắc COVID-19 có 2 loại: Test nhanh kháng thể (thường lấy mẫu bệnh phẩm là máu) và test nhanh kháng nguyên (dịch tỵ hầu). Loại thường được biết đến là loại test nhanh kháng nguyên.

Theo danh sách cập nhật của Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, tính đến ngày 11/2/2022, cả nước có 30 loại test nhanh kháng thể và 83 loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép. Đối với test nhanh kháng nguyên, trong nước có 03 sản phẩm hàng Việt Nam và 80 loại nhập khẩu từ nước ngoài (trong đó có 69 test nhanh, 11 test chạy máy miễn dịch).

Độ chính xác của test nhanh phụ thuộc vào kỹ thuật lấy mẫu và cách thực hiện, tất nhiên là cũng có sai số nhất định so với thể trạng của từng người. Vì thế, người thực hiện cần thực hiện kỹ theo hướng dẫn.

Danh sách các loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép:

a. Sản xuất trong nước

1. Trueline COVID-19 Ag Rapid Test (dịch tỵ hầu và dịch mũi)

2. Ninonasal®/VSM-COV-TDM-05 (dịch mũi)

3. NG·Test®/ SARS-CoV-2 Ag/ VSM-COV-TDH-20, VSM-COV-TDH-21 (dịch tỵ hầu)

b. Nhập khẩu