Tờ Financial Times (FT) cho hay các cảng biển Châu Âu đang "ngập lụt" trong dòng lũ xe điện Trung Quốc, biến nơi đây thành bãi đỗ xe bất đắc dĩ khi chuỗi phân phối không bán được hàng, doanh số chậm và mạng lưới logistic bị tắc nghẽn.
Trả lời FT, nhiều quan chức điều hành cảng cho biết sự ùn tắc của dòng lũ xe điện Trung Quốc là nguyên nhân chính dẫn đến các cửa khẩu biển này biến thành bãi đỗ xe như hiện nay. Nhiều doanh nghiệp đặt giao hàng nhưng lại chẳng có đơn yêu cầu vận chuyển tiếp theo do nhu cầu giảm tốc, hệ quả là vô số xe điện bị bỏ lại cảng biển.
Một số công ty khác thì gặp khó khăn vì hậu cần do thiếu tài xế hoặc phương tiện vận chuyển.
"Các hãng bán xe điện ngày càng thích sử dụng cảng biển làm kho chứa thay vì lưu kho tại các đại lý", đại diện cảng Antwerp-Bruges, vốn là cửa khẩu biển nhập khẩu xe hơi lớn nhất Châu Âu cho biết.
Đại diện của cảng này cũng cho hay họ đang phải vật lộn để giải quyết tình trạng ùn tắc các chuyến hàng xe điện từ Trung Quốc đang chất đầy trong kho chứa.
Một số giám đốc điều hành giấu tên nói với FT rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc không bán được nhiều xe điện ở Châu Âu như họ mong đợi và đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ùn tắc ở cảng biển như hiện nay.
"Các hãng xe điện Trung Quốc đang dùng các cảng biển Châu Âu như kho đỗ xe", một giám đốc chuỗi cung ứng ô tô ở Châu Âu nói với FT.
Hỗn loạn
Theo FT, nhiều xe điện mang thương hiệu Trung Quốc đã nằm tại các cảng biển Châu Âu đến 18 tháng, khiến các nhà quản lý cảng phải yêu cầu doanh nghiệp nhập khẩu đệ trình quá trình vận chuyển tiếp theo.
Tuy nhiên theo các chuyên gia phân phối ô tô ở Châu Âu, nhiều hãng bán xe chỉ đơn giản là dỡ hàng tại cảng, lưu kho cho đến khi bán được đến đại lý hoặc người tiêu dùng mà chẳng có kế hoạch tốn thêm tiền kho bãi hay vận chuyển nữa.
"Thật hỗn loạn", một giám đốc điều hành giấu tên nói với FT.
Tổng thư ký Hiệp hội xe hơi Trung Quốc (CPCA) Cui Dongshu thừa nhận rằng việc vận chuyển xe điện mang thương hiệu nước này khỏi các cảng biển tại Châu Âu rất khó khăn do liên quan đến cả vấn đề chi phí.
"Chúng tôi cần thay đổi cách xuất khẩu ô tô theo chụp giật này, điều này sẽ chỉ khiến các doanh nghiệp nội địa Trung Quốc rơi vào bất lợi", ông Cui nhận định.
Hãng vận chuyển BLG Logistics tại cảng Bremerhaven của Đức, nơi có mật độ giao thương đông thứ 2 ở Châu Âu, cho biết họ phải tốn thời gian dừng xe lâu hơn tại các cơ sở khi chở xe điện Trung Quốc do chính phủ đã ngừng chính sách trợ cấp từ tháng 12/2023 sau khi lo ngại dòng lũ sản phẩm này sẽ ảnh hưởng đến nhà máy địa phương.
Kế hoạch thất bại
Theo FT, sự tắc nghẽn tại các bến cảng Châu Âu xảy ra sau khi hàng loạt hãng xe điện Trung Quốc như BYD, Great Wall đẩy mạnh xuất khẩu sang Châu Âu do dư thừa sản lượng cũng như nhu cầu giảm tốc tại nội địa.
Thế nhưng, nhu cầu xe điện ở Châu Âu cũng không mạnh như tưởng tượng khi người tiêu dùng ưa chuộng các dòng xe nổi tiếng như Tesla hơn. Đó là chưa kể các nhà hoạch định chính sách Châu Âu dỡ bỏ trợ cấp cho xe điện Trung Quốc vì lo ngại ảnh hưởng đến các thương hiệu nội địa tại đây.
Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc năm 2023 đã tăng 58% so với cùng kỳ năm trước, vượt qua cả Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới, qua đó định hình lại thị trường xe hơi toàn cầu.
Trong 2 tháng đầu năm nay, các thị trường xuất khẩu hàng đầu của xe điện Trung Quốc bao gồm Bỉ, Anh, Đức và Hà Lan.
Mặc dù vậy tham vọng của các hãng xe Trung Quốc đang gặp phải trở ngại quá lớn. Bỏ qua vấn đề cạnh tranh, các thương hiệu Trung Quốc đang phải vật lộn để xây dựng bộ máy vận hành, phân phối và logistic từ con số 0 ở Châu Âu.
Do là những khách hàng mới nên các hãng xe điện Trung Quốc không thể tìm kiếm những công ty vận tải có thể ưu tiên đơn hàng của mình nhằm vận chuyển sản phẩm khỏi cảng biển Châu Âu.
Nguồn tin của FT cho hay khó khăn thiếu xe chở hàng là vấn đề cực kỳ phổ biến hiện nay với nhiều hãng xe điện Trung Quốc khi phần lớn các đơn vận chuyển đã được đặt trước bởi Tesla.
"Bất kỳ thương hiệu xe điện mới nào cũng sẽ phải đối mặt vấn đề này. Nếu bạn không có quy mô lớn, là khách hàng thường xuyên hay giá trị đơn hàng cao thì bạn sẽ chẳng được các hãng vận tải ưu tiên đâu", nguồn tin của FT cho biết.
Sự ùn tắc tại các cảng biển đã làm chậm tiến độ dỡ hàng của nhiều tàu chở hàng khác.
Trên thực tế, sự tăng vọt về sản lượng xuất khẩu xe điện của Trung Quốc đã làm ngành logistic thế giới không theo kịp gây tắc nghẽn, chưa kể đến cuộc tấn công tại Biển Đỏ càng khiến tình hình tồi tệ hơn.
*Nguồn: FT