Mỹ cho biết nước này đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình chế tạo máy bay chiến đấu F-35 của mình sau khi Ankara tiếp nhận những bộ phận đầu tiên của hệ thống tên lửa phòng không S-400 từ Nga.
Lý do được Washington đưa ra là F-35 không thể cùng tồn tại song song với một hệ thống chuyên được sử dụng để thu thập thông tin tình báo của Nga, qua đó sẽ làm tổn hại tới các khả năng tiên tiến của F-35, nhất là tính năng tàng hình.
Thổ Nhĩ Kỳ không phải là bên duy nhất bị ảnh hưởng. Nhà sản xuất máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ, Lockheed Martin, cũng đang “đau khổ” vì quyết định loại bỏ Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi danh sách.
Tiến độ sản xuất kịp thời các thành phần chính của máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ 5 F-35 Lightning II đã bị tác động mạnh do Thổ Nhĩ Kỳ, đối tác phát triển cao cấp trong chương trình đã bị loại khỏi chương trình F-35.
Máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ 5 F-35 Lightning II của Mỹ. Ảnh: Sputnik
Vì vậy, các chuyên gia cho rằng tên lửa S-400 của Nga, thậm chí chưa cần lâm trận, đã gây ra tổn thất lớn đầu tiên cho F-35 của Mỹ. S-400 không chỉ có khả năng lôi kéo một đồng minh chủ chốt của Mỹ và NATO là Thổ Nhĩ Kỳ về phía Nga mà còn làm trì hoãn quá trình sản xuất dòng máy bay phản lực tiên tiến này của Mỹ.
Theo Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GOA), có tới 15 bộ phận được các nhà cung cấp Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất đã không đáp ứng được tiến độ theo yêu cầu. GOA cũng cho biết, Lockheed đã phải tìm kiếm các nhà cung cấp mới để sản xuất 1.005 bộ phận được các nhà cung cấp Thổ Nhĩ Kỳ đảm trách trước đây.
Một cơ quan của Lầu Năm Góc chịu trách nhiệm điều hành các hợp đồng của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, từ giữa tháng 8/2017 đến tháng 7/2019, số lượng các bộ phận chuyển giao muộn đã tăng từ dưới 2.000 lên hơn 10.000 thiết bị, với khoảng 60% bộ phận thiếu hụt do 20 nhà cung cấp gây nên.
Ông Ismail Demir, Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, chi phí để sản xuất một chiếc F-35 Lightning II có thể sẽ tăng mạnh sau khi các công ty Thổ Nhĩ Kỳ bị Mỹ loại khỏi chuỗi cung ứng linh kiện cho chương trình F-35.
Ông Demir cũng tiết lộ, Lầu Năm Góc và Lockheed Martin sẽ mất khoảng 600 triệu USD khi loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi các dây chuyền F-35, điều này đẩy giá mỗi chiếc tiêm kích tàng hình thế hệ 5 này lên thêm từ 7 triệu - 9 triệu USD.
Nga thử nghiệm tên lửa S-400 tại trường bắn Kamchatka