Theo Tổng cục Hải quan, ngày 26/1, Bộ NN&PTNT có công văn về việc kiểm soát nhập khẩu cá tầm thương phẩm dùng làm thực phẩm.
Cơ quan này đề nghị: "Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng hải quan tại các cửa khẩu trọng điểm, gồm: Hữu Nghị, Lào Cai, Móng Cái, Chi Ma, Tà Lùng... kiểm soát chặt việc nhập khẩu cá tầm về Việt Nam để bảo đảm nguồn gốc, xuất xứ và thuộc Danh mục được phép kinh doanh tại Việt Nam".
Ngày 18/2, Tổng cục Hải quan có công văn hướng dẫn cục hải quan các tỉnh, thành phố về việc thực hiện thủ tục nhập khẩu cá tầm và các chính sách nhập khẩu liên quan.
Lô cá tầm 12 tấn do Công ty TNHH Đầu tư & XNK An Hưng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ảnh: Cao Tuân
Qua thời gian theo dõi tình hình làm thủ tục hải quan và phối hợp, lấy mẫu kiểm tra xác định chủng loại tại Viện Nghiên cứu nuôi trường thủy sản I đối với một số lô hàng cá tầm nhập khẩu tại cục hải quan các tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn cho thấy thực tế cá tầm nhập khẩu không đúng với giấy phép do Cơ quan quản lý CITES Việt Nam cấp, không đúng với khai hải quan (cá tầm Xiberi, tên khoa học: Acipenser baerii).
Cụ thể, điển hình như vụ việc ngày 17/3/2021, Công ty TNHH Đầu tư & XNK An Hưng đăng ký tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Lạng Sơn nhập khẩu 12 tấn cá tầm Xiberi từ Trung Quốc.
Hải quan và kiểm dịch niêm phong các mẫu cá tầm Trung Quốc để đưa đi kiểm định chủng loại.
Cùng ngày, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I đã cùng chi cục hải quan, cơ quan kiểm dịch lấy mẫu tại kho riêng của doanh nghiệp để tiến hành giám định chủng loại.
Căn cứ kết quả giám định, hàng hóa thực tế nhập khẩu của doanh nghiệp (DN) không đúng chủng loại với khai hải quan và Giấy phép nhập khẩu do Cơ quan quản lý CITES Việt Nam cấp (tên là cá tầm Xiberi, tên khoa học: Acipenser baerii).
Ngày 23/3, Cục Giám sát quản lý về hải quan đã có công văn (số 497/GSQL-GQ1) đề nghị Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn căn cứ kết quả giám định của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I để xử lý theo đúng quy định.
Tổng cục Hải quan đề nghị thực hiện việc truy xuất nguồn gốc đối với các lô hàng cá tầm nói riêng và các mặt hàng động vật, thực vật tươi sống hoặc đã qua chế biến nhập khẩu.
Tuy nhiên, qua kiểm tra kho lưu giữ bảo quản hàng hóa của doanh nghiệp ngày 23/3/2021, toàn bộ lô hàng đã được doanh nghiệp tự ý đưa đi tiêu thụ khi chưa được cơ quan hải quan xác nhận thông quan. Cục Hải quan Lạng Sơn đã mời doanh nghiệp để yêu cầu làm rõ hành vi vi phạm để tiến hành xử lý theo quy định.
Theo Tổng cục Hải quan, tại cuộc họp với Bộ NN&PTNT, qua mẫu giám định, nhiều viện, cơ quan chức năng đã các định được lô hàng cá tầm lai. Việc nhập khẩu loài cá lai tiềm ẩn nguy hại đến môi trường, tương tự các loại ốc bươu vàng, rùa tai đỏ.
Nhiều mẫu cá tầm không đúng chủng loại với khai hải quan và Giấy phép nhập khẩu do Cơ quan quản lý CITES Việt Nam cấp.
Hải quan Việt Nam đề nghị Bộ NN&PTNT phối hợp với cơ quan hải quan lấy mẫu giám định các lô cá tầm nhập khẩu ngay tại cửa khẩu; không cho phép doanh nghiệp đưa hàng về kiểm dịch tại các địa điểm bảo quản theo đề nghị của doanh nghiệp đến khi có kết quả giám định của các đơn vị liên quan để đảm bảo an ninh, an toàn, phòng chống lây lan dịch bệnh, bảo vệ môi trường.
Thực hiện việc truy suất nguồn gốc đối với các lô hàng cá tầm nói riêng và các mặt hàng động vật, thực vật tươi sống hoặc đã qua chế biến nhập khẩu.
Trường hợp không đúng với Giấy phép, Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ NN&PTNT trao đổi với Cơ quan CITES Trung Quốc và có biện pháp xử lý triệt để đối với vấn đề này, tránh việc cá tầm không rõ nguồn gốc nhập khẩu tràn lan vào Việt Nam.