Thu phí là khoản góp vốn của Nhà nước
Đại diện Tổng Công ty phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (Vidifi) cho biết, chiều 6/9 đã có báo cáo gửi các cơ quan chức năng về tình trạng sử dụng tiền lẻ để trả phí và gây mất trật tự an ninh tại trạm thu phí số 1 Quốc lộ 5.
Liên quan đến việc thu phí tại QL5, theo Vidifi, thực hiện quyết định 1621 của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Phát triển Việt Nam được giao chủ trì đầu tư xây dựng dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng theo hình thức BOT không vì mục tiêu lợi nhuận.
Vidifi được giao làm chủ đầu tư dự án và được giao quyền thu phí quốc lộ từ năm 2009 cho đến hết thời gian BOT.
Việc giao Vidifi quyền quản lý thu phí 2 trạm QL 5 thực chất là một khoản vốn góp của Nhà nước vào dự án cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, thực hiện theo hình thức hợp tác công tư (PPP).
Ngoài ra, tại Quyết định 746/QĐ-TTg ngày 29/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ, Nhà nước còn hỗ trợ trực tiếp vào dự án khoảng 29% tổng mức đầu tư, trong đó hỗ trợ chi phí giải phóng mặt bằng trên 4000 tỷ đồng, nhưng đến nay vẫn chưa được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020.
"Vì vậy, việc đầu tư xây dựng dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng bao gồm hình thức nhà nước đầu tư trực tiếp từ thu phí QL5, chi phí giải phóng mặt bằng,… và hình thức BOT (thu phí cao tốc, quảng cáo, dịch vụ trên cao tốc…).
Việc dư luận cho rằng "BOT một đường nhưng thu phí một đường khác" là phiến diện, chưa chính xác và dễ gây bức xúc trong dư luận xã hội", báo cáo của Vidifi nêu rõ.
Cũng theo Vidifi, thực tế nguồn thu phí QL 5 từ năm 2009 đến nay chủ yếu để thực hiện quản lý, duy tu và sửa chữa cho chính QL5, chưa hỗ trợ được cho dự án đường ô tô cao tốc Hà Nội – Hải Phòng theo quy định.
Hiện tại phần lớn các công trình gồm mặt đường, các công trình phụ trợ…của QL5 đã xuống cấp nặng nề và quá thời hạn đại tu. Theo dự kiến cần phải đầu tư từ 2.500 – 3.000 tỷ đồng thì mới sửa chữa căn bản những hư hỏng để đảm bảo khả năng khai thác và nâng cao tuổi thọ.
Với mức thu phí như hiện nay thì doanh thu cơ bản đáp ứng được việc sửa chữa và hiện Vidifi đã hoàn thành việc lập dự án đầu tư, đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục báo cáo Tổng cục Đường bộ Việt Nam xem xét phê duyệt để sớm thi công sửa chữa tuyến đường vào cuối 2017, đầu 2018.
Bên cạnh đó, Vidifi đã tiến hành sửa chữa đột xuất những vị trí hư hỏng nặng để đảm bảo an toàn giao thông cho phương tiện lưu thông trên tuyến đường.
Vidifi cũng khẳng định thêm, việc thu phí trên QL5 và cao tốc Hà Nội – Hải Phòng đã được quản lý chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật.
Đề nghị công an vào cuộc
Vidifi cho rằng, ngày 27/8 khi trên mạng xã hội đưa video 1 xe ô tô 4 chỗ sử dụng tiền lẻ qua Trạm thu phí số 1 QL5 đã có "một số đối tượng kêu gọi, kích động tiêu cực về thu phí QL5 trên các trang mạng xã hội". Sau đó, đơn vị đã báo cáo Bộ Công an, công an các tỉnh, TP để phối hợp xử lý.
Tiếp đó, trong hai ngày 4 - 5/9, đã tiếp tục có một số lái xe đi chậm, dàn hàng ngang, quay ngang xe... để gây ùn tắc giao thông trước trạm thu phí, sau đó sử dụng tiền lẻ mệnh giá 500 đồng để trả phí.
Ngoài ra, còn có việc tạo tình huống va chạm xe giả để kích động một số đông người dân địa phương chặn đầu xe và cố tình cản trở việc thi hành điều tiết giao thông...
"Các vấn đề nói trên đã được Vidifi báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan để có ý kiến chỉ đạo.
Những ý kiến phản ánh về bất cập thu phí hở trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ của người dân xung quanh trạm đang được Bộ GTVT chỉ đạo nghiên cứu áp dụng chung tại các trạm thu phí trên toàn quốc", Vidifi nêu rõ.
Vidifi cũng cho hay, với sự lan truyền rất nhanh thông tin trên mạng xã hội, đặc biệt là những thông tin về các dự án BOT giao thông khác nên các đối tượng xấu đã lợi dụng tình hình này để cấu kết kêu gọi kích động gây mất trật tự và an ninh tại khu vực trạm thu phí trên QL5.
"Việc tập hợp các đoàn xe gây mất trật tự nêu trên là các đối tượng chủ yếu thông qua facebook, diễn đàn... để gây rối tại Trạm thu phí số 1 QL5.
Trước tình hình trên và có thể tiếp tục diễn biến phức tạp tại hai trạm thu phí QL5, Vidifi đã có văn bản báo cáo và đề nghị Tổng cục An ninh, công an Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương quan tâm chỉ đạo các đơn vị liên quan xác minh, điều tra làm rõ hành vi nêu trên của cá nhân, tập thể.
Đồng thời, có biện pháp ngăn chặn để đảm bảo an ninh trật tự và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật", Vidifi nhấn mạnh.
Cũng liên quan đến việc thu phí tại trạm thu phí số 1 Quốc lộ 5, trao đổi với PV vào trưa 6/9, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Nguyễn Văn Phóng cho biết, đã giao cho Công an tỉnh phối hợp với Sở Giao thông vận tải tham mưu với UBND tỉnh hướng giải quyết, xử lý.