Trước đó, cuối tháng 4/2019, Giáo phận Bùi Chu thông báo về việc hạ giải nhà thờ Bùi Chu. Sau khi nhận được ý kiến từ chuyên gia và dư luận, đặc biệt ngày 7/5/2019, Thứ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch Lê Quang Tùng xuống thị sát nhà thờ Bùi Chu, làm việc với UBND tỉnh Nam Định, lắng nghe giáo dân ở đây, Cục Di sản văn hoá đề nghị Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch chỉ đạo Viện bảo tồn di tích sớm khảo sát nhà thờ Bùi Chu.
Tới ngày 10/5/2019, Linh mục Giuse Nguyễn Đức Giang, Tổng đại diện Giám phận Bùi Chu, Trưởng Ban Xây dựng Nhà thờ Chính toà Bùi Chu ký văn bản thông báo tạm hoãn hạ giải.
Tổng đại diện Giáo phận Bùi Chu nêu: “Sau khi cầu nguyện chung, suy nghĩ, lắng nghe ý kiến của các linh mục hữu trách và những người thành tâm thiện chí về công trình Nhà thờ Chính toà Bùi Chu, chúng tôi xin thông báo tạm hoãn việc hạ giải nhà thờ của chúng tôi”.
Phần mái của nhà thờ.
Vào thời điểm này, xuất hiện trên mạng xã hội một nhóm hơn 20 kiến trúc sư gửi “đơn đề nghị cứu xét”, dừng phá dỡ nhà thờ chính toà Bùi Chu gửi tới Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch , Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định. Nhóm chuyên gia này bày tỏ trên một số tờ báo và trang mạng xã hội cho biết, đã khảo sát nhà thờ Chính tòa Bùi Chu vào ngày 29 và 30/4.
Nhóm này kết luận, công trình chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái bị thấm dột, trần mái một số chỗ bong tróc nhưng kết cấu khung chịu lực còn tốt, đảm bảo khả năng chịu lực lâu dài nếu được gia cố thêm.
Ngoài ra, chuyện tường ngoài nhà rêu mốc vì lâu năm không được tu sửa là việc có thể khắc phục đơn giản...
Về việc này, Giám mục, Giáo phận Bùi Chu Thomas Vũ Đình Hiệu đã có văn bản gửi GS. Nguyễn Quốc Thông, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam khẳng định, không có vị nào trong nhóm kiến trúc sư nói trên tới gặp những người có trách nhiệm trực tiếp đối với công trình như những đoàn chính thức của nhà nước từ trung ương, tỉnh Nam Định và địa phương.
Theo Giám mục Thomas, 2 tháp của nhà thờ chính tòa Bùi Chu đã nghiêng tới 15 độ và nền nhà thờ đã lún xuống hơn 70 cm.
Sự xuống cấp của nhà thờ gây nguy hiểm tới tính mạng của bà con giáo dân tham dự phụng sự hàng ngày và cả những khách tới tham quan, không thấy nói trong “đơn đề nghị cứu xét”.
Phía trong nhà thờ. Ảnh: BC.
Tiếp đó, ngày 4/2/2020, linh mục Giuse Nguyễn Đức Giang, Tổng đại diện giáo phận Bùi Chu, cho biết, nhà thờ chính toà Bùi Chu sẽ được hạ giải trong một vài ngày tới.
Trước đó ngày 3/2, giáo dân đã thu dọn nội thất của nhà thờ, chuyển ra phía ngoài. "Kế hoạch hạ giải nhà thờ do Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu ấn định.
Sau đó, nhà thờ chính toà sẽ được xây mới giống như nhà thờ cũ. Các vật dụng từ nhà thờ cũ còn giá trị đều được tận dụng đưa vào nhà thờ mới", linh mục Giang nói. Tuy nhiên việc hạ giải tiếp tục được hoãn lại.
Đến nay, (ngày 18/7/2020), Nhà thờ Bùi Chu đang được hạ giải tại xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường.
Được biết, Nhà thờ Bùi Chu được xây dựng từ năm 1884 bởi giám mục người Tây Ban Nha Wenceslao Onate Thuận, đã qua hai lần trùng tu vào năm 1974 và 2000. Hiện nhiều chỗ bên trong nhà thờ đã xuống cấp.
Ở bên ngoài, mỗi khi trời mưa, một bên nhà thờ lại bị ngập nước. Nhiều giáo dân địa phương cho biết, mỗi khi đến nhà thờ cầu nguyện, hành lễ, họ thường lo lắng bởi vật liệu có thể rơi xuống, gây nguy hiểm cho mọi người.
Là giáo xứ có diện tích nhỏ (khoảng 1.350 km²) nhưng giáo xứ Bùi Chu có tới hơn 412.000 giáo dân.