Valery Dubrovskiy, giám đốc đầu tư của Hãng Đầu tư và Xuất khẩu Viễn Đông - một tổ chức phi lợi nhuận, nói hôm 14/8 rằng một số công ti Trung Quốc đã nhanh chóng thể hiện quan tâm với đề xuất mới.
"Chúng tôi dự kiến phần lớn đầu tư sẽ đến từ Trung Quốc," ông nói. "Chúng tôi kỳ vọng 50% (lượng đầu tư) từ Trung Quốc, 25% từ Nga và 25% từ các nước khác như Nhật Bản và Hàn Quốc."
Dubrovskiy cho hay, thông báo của chính phủ Nga về kêu gọi đầu tư đồng nghĩa tất cả 3 triệu hecta đất canh tác ở vùng Viễn Đông có thể được cung cấp cho các bên thuê lại, và những khu vực này phù hợp để chăn nuôi hay trồng các loại đậu tương, lúa mạch, khoai tây...
Dù chính sách mới từ Nga đánh dấu bước tiến đáng kể về hợp tác giữa các doanh nghiệp kinh doanh nông nghiệp ở Trung Quốc với vùng Viễn Đông, nhiều nhà quan sát vẫn hoài nghi về chất lượng các vùng đất được cấp cho nhà đầu tư nước ngoài.
Dmitri Rylko, tổng giám đốc Viện nghiên cứu thị trường nông nghiệp Nga, nói rằng phần lớn đất đai màu mỡ ở Viễn Đông đã có chủ, bất chấp doanh nghiệp Trung Quốc không ngừng gia tăng ký các thỏa thuận thuê lại.
Trong nhiều năm qua Moskva đã cố gắng thu hút đầu tư để phát triển kinh tế vùng Viễn Đông, bao gồm chính sách tặng đất cho công dân Nga được đưa ra năm 2016 - Zhou Jiayi, nhà nghiên cứu ở Viện hòa bình quốc tế Stockholm, cho biết.
"Nhưng về cơ bản thì cơ sở hạ tầng và giao thông [ở vùng Viễn Đông] rất thiếu thốn. Những khu đất đô thị có kết nối tốt hơn với thị trường, có thể thu hút nhà phát triển hơn, nhưng lại thường không có sẵn," bà Zhou nói.
Chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Sau khi Bắc Kinh áp thuế 25% lên mặt hàng đậu tương nhập khẩu từ Mỹ, nguồn cung các sản phẩm họ đậu - thực phẩm quan trọng với thị trường Trung Quốc - đứng trước nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng.
Trong bối cảnh đó, cơ hội trồng trọt và kinh doanh trên đất canh tác giá rẻ của Nga là một đề xuất rất hấp dẫn.
Trung Quốc đã giảm rõ rệt lượng thu mua đậu tương Mỹ, kết quả là giao dịch đạt kỷ lục 850.000 tấn đậu từ Nga trong giai đoạn 7/2017-5/2018 - theo số liệu của Cơ quan Kiểm soát hàng nông sản Nga (Rosselkhoznadzor).
Nhưng con số trên chỉ là "muối bỏ bể" so với 800 triệu tấn đậu tương mà Trung Quốc đã nhập khẩu tính từ đầu năm đến nay - theo số liệu mới nhất từ hải quan nước này.
Bộ nông nghiệp Trung Quốc thông báo sẽ thúc đẩy mạnh mẽ lĩnh vực sản xuất đậu tương trong nước để đáp ứng thị trường, và chuẩn bị sẵn sàng hơn 1 triệu hecta đất canh tác cho mùa vụ trong hai năm tiếp theo.
Zhang Xin, chuyên gia về Nga ở Đại học sư phạm Hoa Đông, Thượng Hải, nói rằng đề xuất cung cấp đất nông nghiệp từ phía Nga là tín hiệu thể hiện mong muốn rõ rệt từ cả Nga và Trung Quốc về việc tăng cường hợp tác, nhưng còn gặp nhiều trở ngại.
"Có những trở ngại về mặt chính trị ở vùng Viễn Đông - bao gồm từ cư dân địa phương - đối với các công ty Trung Quốc đến thuê đất làm nông nghiệp," ông Zhang nói.
Ngay cả khi Moskva đã ra quyết định về việc cấp đất cho nhà đầu tư nước ngoài, "liệu quyết định có được chấp hành trơn tru hay không thì còn tùy thuộc vào sự chấp nhận ở địa phương".