Ảnh minh họa: Reuters
Theo phản ánh của truyền thông quốc tế, các hoạt động hàng ngày tại Israel gần như đã trở lại tình trạng trước đại dịch. Giới chuyên gia xem đất nước Trung Đông này như một tấm gương cho mô hình phục hồi của những nền kinh tế đã đạt tới một tỷ lệ tiêm chủng rộng rãi trong dân số.
Chiến dịch tiêm chủng thần tốc
Có thể nói Israel đang là điểm sáng của thế giới trong triển khai chiến dịch tiêm chủng phòng chống Covid-19. Chương trình tiêm chủng đầy tham vọng được Israel triển khai khá sớm, bắt đầu từ cuối tháng 12 năm ngoái dựa trên hai mũi vaccine Pfizer-BioNtech. Đến nay, Israel là quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng trên đầu người cao nhất trên thế giới với hơn 5,4 triệu người đã được tiêm ít nhất một liều vaccine; trên 5 triệu người đã được tiêm đầy đủ hai liều vaccine (tức là khoảng 53% trên tổng số dân 9,3 triệu người và hơn 80% tổng số người trên độ tuổi 16).
Cùng với việc triển khai chiến dịch tiêm chủng thần tốc thì hiệu quả tiêm chủng mang lại cũng rất tích cực. Số ca mắc mới được phát hiện ở mức thấp nhất trong vòng 14 tháng với tỷ lệ xét nghiệm cho kết quả dương tính dưới mức 0,5%. Số ca mắc Covid-19 hàng ngày ở Israel đã giảm mạnh từ khoảng 8.000 ca từ đầu năm nay xuống còn dưới 100 ca trong những tuần gần đây. Theo số liệu từ Bộ Y tế Israel công bố hôm 3/5, nước này chỉ ghi nhận 67 ca mắc mới và 1 trường hợp tử vong; hầu hết những người mắc bệnh đã được điều trị khỏi; trên toàn quốc hiện chỉ còn hơn 1.200 ca mắc Covid-19 đang được điều trị, trong đó 97 trường hợp nguy kịch.
Trong bối cảnh số ca mắc bệnh giảm, chính quyền có thể nới lỏng các biện pháp phòng ngừa, bao gồm dỡ bỏ yêu cầu bắt buộc đeo khẩu trang ngoài trời và mở cửa trở lại các nhà hàng, quán bar và bãi biển, cho phép tổ chức các bữa tiệc, sự kiện hòa nhạc hay thể thao, tình trạng tắc đường cũng đã bắt đầu quay trở lại.
Israel cũng cho phép nhập cảnh hạn chế các nhóm khách du lịch nước ngoài đã tiêm phòng kể từ ngày 23/5. Ngoài ra, nước này đã ký thỏa thuận công nhận lẫn nhau về tiêm chủng vaccine và hộ chiếu xanh với Bahrain, đồng thời đang thúc đẩy sự công nhận lẫn nhau tương tự với Anh, qua đó, tạo điều kiện cho phép công dân Israel với cả hai quốc gia đi lại một cách an toàn.
Israel đã đạt được miễn dịch cộng đồng?
Với gần 60% công dân được tiêm chủng và 15% những người khác đã hồi phục, một số chuyên gia y tế Israel tin rằng nước này đã có thể đạt được theo mức khuyến cáo của các chuyên gia thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là 65% - 70% dân số được tiêm phòng trước khi đạt được miễn dịch cộng đồng, nơi những người được miễn dịch bảo vệ những người không được miễn dịch.
Tiến sĩ Eyal Leshem, giám đốc Bệnh viện Du lịch và Y học Nhiệt đới Sheba, trung tâm y tế lớn nhất tại Israel cho rằng khả năng miễn dịch cộng đồng là lời giải thích duy nhất cho thực tế là các ca bệnh vẫn liên tục giảm ngay cả khi nhiều hạn chế được dỡ bỏ và các trường hợp mắc bệnh đang giảm ở tất cả các nhóm tuổi bao gồm cả trẻ em, mặc dù những người dưới 16 tuổi chưa được tiêm chủng.
Chuyên gia này tin tưởng độ hiệu quả của vaccine Pfizer đã được chứng minh lên tới hơn 95% trong việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh ở những người đã tiêm đủ hai liều và được đánh giá có độ hiệu quả cao đối với các biến thể virus khác nhau trong việc phòng bệnh. Trước đó, vào tháng 3, Lực lượng Phòng vệ Israel cũng tuyên bố đạt được miễn dịch cộng đồng sau khi hơn 80% tổng số quân nhân đã được tiêm phòng hoặc đã khỏi bệnh và lần đầu tiên quân đội Israel không ghi nhận có trường hợp mắc bệnh mới kể từ khi trường hợp đầu tiên được phát hiện vào tháng 3/2020.
Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế quốc tế lại tỏ ra thận trọng hơn trong việc kết luận khả năng miễn dịch cộng đồng tại Israel đã đạt được hay chưa, bởi họ cho rằng đây là điều rất khó khăn ngay cả khi tỷ lệ tiêm phòng cao. Việc kết luận cần dựa vào kết quả theo dõi xem liệu các trường hợp mắc bệnh ở Israel có tiếp tục giảm và ở mức thấp trong thời gian tới hay không. Đồng thời các chuyên gia cho rằng, miễn dịch cộng đồng cũng không phải là một trạng thái vĩnh viễn mà nó có thể thay đổi giảm bớt trong trường hợp xuất hiện những biến thể có khả năng kháng lại vaccine.
Bước đi thận trọng của Israel
Thành công lớn trong tiêm chủng cho phép Israel bắt đầu mở cửa trở lại, tuy nhiên, giới chức nước này cũng thận trọng không vội vàng mở cửa trở lại hoàn toàn mà vẫn tiếp tục áp dụng các biện pháp kiểm soát trước nguy cơ xuất hiện thêm các chủng virus biến thể mới.
Cụ thể, Israel tuyên bố chỉ mở cửa biên giới cho khách du lịch được tiêm chủng bằng các loại vaccine được cơ quan quản lý dược phẩm Mỹ hoặc EU phê duyệt. Những quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao và có tiềm năng kinh tế lớn đối với Israel sẽ được ưu tiên hơn như Mỹ, Anh, UAE. Việc mở cửa biên giới ban đầu sẽ hạn chế cho khoảng 40 đoàn khách du lịch được tiêm chủng đầu tiên từ cuối tháng 5, sau đó nước này sẽ đón số lượng không giới hạn các đoàn khách du lịch được tiêm chủng trong tháng 6 và cuối cùng là mở cửa cho cá nhân, khách du lịch đã được tiêm phòng từ đầu tháng 7.
Việc xét nghiệm huyết thanh học và PCR sẽ được yêu cầu đối với bất kỳ khách du lịch nhập cảnh nào, bất kể là họ đã được tiêm vaccine, đồng thời du khách phải xuất trình bảo hiểm y tế và đặt vé thông qua các đại lý du lịch để giới chức Israel có thể theo dõi tình trạng y tế của họ sau khi nhập cảnh.
Bên cạnh đó, Israel đã áp đặt lệnh hạn chế đi lại đối với 7 quốc gia gồm Ukraine, Ethiopia, Brazil, Nam Phi, Ấn Độ, Mexico và Thổ Nhĩ Kỳ, do có nguy cơ lây nhiễm cao và có những biến thể mới có thể kháng với vaccine Pfizer. Công dân Israel sẽ không được đến các quốc gia này trừ những trường hợp đặc biệt, trong khi những người trở về từ các quốc gia này, cho dù họ đã được tiêm phòng hay chưa, sẽ được yêu cầu kiểm dịch.
Ngoài ra, giới chức y tế Israel tiếp tục đẩy mạnh kế hoạch tiêm chủng mở rộng bằng việc ký hợp đồng mua hàng triệu liều vaccine Pfizer-BioNTech để chuẩn bị tiêm chủng cho trẻ em trong độ tuổi từ 12-15./.