Chén nước trên bàn thờ có ý nghĩa gì? Cách dùng 3 chén và 5 chén có gì khác nhau?

Bộ kỷ chén trên bàn thờ dùng làm gì?

Chén nước là món đồ thờ dùng để đựng nước sạch hoặc rượu trên bàn thờ thể hiện lòng thảo kính của gia chủ. Chén nước thờ thường được đặt trên một chân kỷ sứ tạo thành 1 bộ hoàn chỉnh. Bộ chén nước trên bàn thờ thường có số lẻ, thường là 3 chén hoặc 5 chén.

Theo quan niệm phong thuỷ, cũng như ông bà ta thời xưa, số chẵn tượng trưng cho tính âm, số lẻ tượng trưng cho tính dương. Chúng là người trần cúng cho người âm (dương cúng âm) nên phải sử dụng số lẻ.

Thêm vào đó, bàn thờ chuẩn phong thuỷ là bàn thờ được bài trí hài hoà đủ Ngũ hành (Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ). Nước tượng trưng cho hành Thuỷ trên bàn thờ. Hơn nữa, nước trong phong thuỷ tượng trưng cho tài, cũng như dòng chảy tài lộc mang đến vượng khí, may mắn cho gia đình. Cho nên kỷ nước đặt trên bàn thờ còn thể hiện sự tụ tài và sự tôn trọng, thành kính đối với Thần linh, gia tiên.

Bộ kỷ nước 3 chén và 5 chén thờ có gì khác nhau?

Chén nước thường có kích thước nhỏ, sử dụng bộ 3 hoặc 5 chén. Bởi vậy, các chén nước được đặt trên kỷ ngai để tạo sự vững chắc, thống nhất thành một khối. Cũng giống như việc, tụ thuỷ là tụ tài, dòng chảy tài khí được tụ về gia đình.

Về số lượng chén, tuỳ thuộc vào kích thước bàn thờ lớn hay nhỏ, bộ vật phẩm thờ ít (tam sự) hay nhiều (ngũ sự) để bày biện cho phù hợp.

Bộ kỷ 3 chén nước trên bàn thờ để đựng nước, rượu hay trà, thông thường đựng nước vì đã có nậm rượu bên cạnh. Bộ 3 chén nước thường mang ý nghĩa: Chén ở giữa thờ Thần, hai chén bên ngoài là bà Cô, ông Mãnh (người mất trẻ trong dòng họ) và Gia tiên.

Bộ kỷ nước 5 chén thường tượng trưng cho Ngũ hành (Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ) hoặc Ngũ thường (Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín),... Bộ kỷ 5 chén nước thường được dùng với các bàn thờ kích thước lớn hoặc sử dụng cho bàn thờ Phật, Thánh kết hợp bàn thờ Gia tiên (bàn thờ tam cấp). Trong 5 chén ấy thì 3 chén ở giữa tượng trưng cho Phật, Thánh; 2 chén hai bên tượng trưng cho bà Cô, ông Mãnh và Gia tiên.

Tuy nhiên, tuỳ thuộc vào điều kiện từng gia đình, sử dụng kích thước bàn thờ nên sẽ chọn bộ kỷ nước 3 chén hoặc 5 chén. Chẳng hạn, với những bàn thờ treo tường kích thước nhỏ ở chung cư thường dùng bộ kỷ 3 chén, gọn nhẹ và tiết kiệm không gian thờ cúng hơn.

Nên sử dụng bộ chén nước trên bàn thờ bằng chất liệu gì?

Bộ kỷ nước là một trong những vật phẩm không thể thiếu trên bàn thờ. Dù 3 chén hay 5 chén cũng được đặt gọn gàng trong một khay.

Có nhiều chất liệu sử dụng làm chén nước trên bàn thờ, tuy nhiên vật phẩm này thường đi theo bộ sẽ đẹp và trang trọng hơn. Chủ yếu trên thị trường vẫn là các chất liệu gốm, sứ phủ men, men rạn và có các hoa văn tinh xảo.

Cho nên, tuỳ thuộc vào điều kiện từng gia đình sẽ sắm kỷ nước 3 chén hoặc 5 chén đồng bộ theo các vật phẩm khác. Tránh lựa chọn kỷ nước bằng đồng khi sử dụng đồ thờ khác bằng gốm và ngược lại, tránh dùng kỷ nước sứ trong bộ thờ bằng đồng.

Lưu ý khi đặt kỷ chén nước trên bàn thờ

- Bộ kỷ chén nước nên được đặt trước mâm bồng, không đặt sau bát hương.

- Gia chủ có thể chọn loại kỷ nước khum tròn hoặc phân bậc, tuỳ thuộc vào gu thẩm mỹ của gia đình, miễn sao cho đồng bộ với các vật phẩm khác là được.

- Dùng thắp hương cúng Gia tiên hoặc tế thần có thể dùng kỷ 3 chén nước hoặc sử dụng 5 chén nước. Nếu không dùng thì hạ chén xuống, không nên chén rỗng trên bàn thờ.

- Khi dâng lễ với bộ 3 chén thì chén ở giữa là rượu, chén thứ 2 là trà khô, chén thứ 3 là nước (hoặc cả 3 đều là nước). Nếu dùng 5 chén thì lần lượt là rượu, trà khô, nước, gạo, muối. Gạo, muối, trà sau khi lễ sẽ vãi đi. Tuy nhiên, chủ yếu ở bộ kỷ 3 chén hoặc 5 chén đều là sử dụng nước.

- Không sử dụng chén bị nứt vỡ hoặc rạn để trên bàn thờ. Nếu có hiện tượng này cần thay bộ kỷ chén khác mới ngay lập tức.

- Không nên để lẫn màu chén nước, chẳng hạn hai xanh một vàng,... mà nên để đồng bộ màu với các vật phẩm khác.

(Thông tin mang tính chất tham khảo)