Các sông băng trên dãy núi Alps của Pháp lúc này trông giống như hiện trường của một vụ thảm sát. Thường được bao phủ bởi lớp tuyết trắng, nguyên sơ, chúng ngày càng bị bao phủ bởi những điểm sẫm màu trông như máu, hiện tượng này thường được gọi là "máu sông băng", hay nếu bạn thích một cái tên dễ thương hơn, thì là "tuyết dưa hấu".
Các đốm màu không thực sự là máu — chúng là các bông vi tảo. Đó là một hiện tượng được gọi là Chlamydomonas nivalis, trong đó các loài tảo lục có chứa sắc tố đỏ trải qua quá trình quang hợp và nhuộm màu tuyết. Tuy đây không phải thật sự là máu, nhưng chúng dự báo một tương lai nguy hiểm cho băng ở dãy Alps.
Lấy mẫu tuyết màu đỏ trên dãy Alps.
Để tìm hiểu thêm về những vết kỳ lạ này — và những gì chúng có thể cho chúng ta biết về cuộc khủng hoảng khí hậu — một nhóm các nhà khoa học Pháp gần đây đã bắt tay vào một dự án có tên là AlpAlga. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Plant Science, nhóm nghiên cứu đã mô tả hiện tượng này là do tảo nở hoa và là “dấu hiệu tiềm ẩn của biến đổi khí hậu”.
Các giống tảo tạo ra màu đỏ, cam hoặc tím được tìm thấy ở các dãy núi trên khắp thế giới, không chỉ bao gồm Alps mà còn cả Rockies và thậm chí cả Greenland và Nam Cực. Khi những vùng phủ đầy tuyết này ấm lên trong bối cảnh khủng hoảng khí hậu, các nhà nghiên cứu từ lâu đã nghi ngờ rằng tuyết tan nhiều hơn đang tạo điều kiện lý tưởng cho loài tảo này nở hoa, dẫn đến sự gia tăng tuyết hồng.
Vì đất chứa đầy các mẩu DNA do mọi loại sự sống tạo ra, nên các mẫu đất cho phép các nhà khoa học tạo ra một bức tranh rõ ràng về nơi sinh sống của hàng chục loại tảo khác nhau. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các loài tảo khác nhau phát triển mạnh ở các độ cao khác nhau.
Ví dụ, các nhà khoa học nhận thấy rằng một chi tảo được gọi là Sanguina, tạo ra màu đỏ như máu, chỉ nằm ở độ cao hơn 2.000 mét. Ngược lại, hai giống vi tảo lục có tên là Desmococcu và Symbiochloris, chỉ sống ở độ cao dưới 1.500 mét.
Nhiều loài tảo có xu hướng thích các độ cao cụ thể và rất có thể đã tiến hóa để phát triển mạnh trong các điều kiện được tìm thấy ở đó. Ví dụ, Sanguina chỉ phát triển trên 2000m
Sự phân bố hoàn toàn tách biệt cho thấy các loại tảo khác nhau phụ thuộc vào các điều kiện nhiệt rất cụ thể để sống. Nhưng khi biến đổi khí hậu làm nóng các hệ sinh thái trên núi và rút ngắn mùa tuyết, nó có thể gây rối với chu kỳ sống của các sinh vật.
Đó là tin xấu, vì cũng giống như vi tảo sống trong các vùng nước, tảo băng là cơ sở lưới thức ăn của hệ sinh thái miền núi. Khi tuyết bị tảo bao phủ nhiều hơn, nó cũng có thể gây mất ổn định hơn nữa các sông băng còn lại trên dãy Alps và các mảng tuyết, vì tảo sẫm màu hấp thụ nhiều năng lượng hơn tuyết trắng sáng. Điều đó có thể dẫn đến sự ấm lên nhiều hơn cho khu vực vốn đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng lớn.
Tảo Sanguina có màu đỏ, được hiển thị dưới kính hiển vi, được lấy từ một mẫu tuyết
Nghiên cứu mới chỉ là bước khởi đầu cho nỗ lực của nhóm AlpAlga nhằm tìm ra chính xác điều kiện môi trường nào khiến tảo nở hoa, những thay đổi trong khí hậu và băng tuyết ảnh hưởng đến chu kỳ sống của nó như thế nào và sự nở hoa này đang tác động như thế nào đến lớp băng còn lại. Các nhà khoa học có kế hoạch tiếp tục công việc của họ với một cuộc thám hiểm vào dãy Alps trong tháng này, kiểm tra sự thay đổi của tảo trong các mùa khác nhau. Họ hy vọng điều này sẽ dạy họ nhiều hơn về cách loài tảo này - và toàn bộ dãy Alps - có thể thay đổi khi hành tinh tiếp tục ấm lên.
Tuy nhiên, có một điều rõ ràng: Biến đổi khí hậu đã và đang giết chết băng trong khu vực. Dãy núi Alps ở châu Âu đã nóng lên 2 độ C so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp, nhanh hơn mức trung bình toàn cầu. Nghiên cứu cho thấy các ngọn núi đang trên đà mất đi ít nhất một nửa sông băng vào giữa thế kỷ, có nghĩa là số phận còn khủng khiếp hơn tuyết máu có thể xảy ra trong tương lai của dãy Alps trừ khi chúng ta sớm giải quyết lượng khí thải carbon.