"Tử thần" mang tên VX
Cách đây 26 năm (năm 1991), trong Nghị quyết 687, Liên Hợp Quốc chính thức xếp loại chất độc quân sự VX vào danh sách "Vũ khí hủy diệt hàng loạt".
Nếu như chất độc thần kinh Sarin có thể gây chết người chỉ "trong vài phút" với một liều lượng cực nhỏ (khoảng 200 miligam) và khiến nạn nhân tê liệt thần kinh trước khi chết trong đau đớn tột cùng thì chất độc VX còn mạnh hơn Sarin gấp 100 lần.
Viện Quan hệ Quốc tế Mỹ (CFR) cho biết, VX có khả năng vô hiệu hóa hoạt động của các cơ, khiến thần kinh của nạn nhân tê liệt rồi chết chỉ sau vài chục giây. Chỉ cần 1 giọt cực nhỏ VX dính lên da cũng có thể gây tê liệt thần kinh của nạn nhân.
Ở trạng thái nguyên thể, VX là một dung dịch không màu và không mùi. Ảnh: RT.
VX được đánh giá là loại chất độc thần kinh mạnh nhất từng được con người tạo ra. Ở trạng thái nguyên thể, VX là một dung dịch (như dầu máy), không màu và không mùi.
Vì độc tố của loại vũ khí hủy diệt này quá mạnh, năm 1993, Công ước Vũ khí hóa học (CWC) đã xác định việc bất cứ quốc gia nào sản xuất hay tàng trữ quá 100 gram VX mỗi năm là vi phạm luật pháp quốc tế.
Người ta tin rằng, hiện nay trên thế giới chỉ có Mỹ và Nga là hai nước sở hữu chất độc khủng khiếp này. Tuy nhiên, trên thực tế, còn có nhiều quốc gia khác đang bí mật tàng trữ VX.
Cơ chế hoạt động của chất độc thần kinh cực mạnh VX
Khoa học nhận định, VX hoạt động thông qua việc gây ức chế loại enzym dẫn truyền thần kinh Acetylcholinesterase.
Thông thường, khi một tế bào thần kinh vận động được kích thích, nó sẽ giải phóng chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine tại vùng giữa các tế bào thần kinh và tế bào cơ.
Khi tế bào cơ bắp nhận acetylcholine, nó sẽ kích thích sự co cơ. Để tránh tình trạng co cơ liên tục, acetylcholine sau đó sẽ được enzym Acetylcholinesterase chia nhỏ ra thành các chất không phản ứng (là axit axetic và choline).
VX lúc này có khả năng vô hiệu hóa chức năng của enzym Acetylcholinesterase, dẫn đến sự tích tụ acetylcholin quá tải dẫn đến sự co cơ không kiểm soát.
Kết quả là, nạn nhân sẽ thấy đau đớn vì sự co thắt dữ dội. Khi chất độc ngấm sâu vào cơ thể, nó sẽ vô hiệu hóa cơ hoành và làm tê liệt thần kinh. Nạn nhân sẽ chết sau đó không lâu vì ngạt thở.
VX có khả năng vô hiệu hóa hoạt động của các cơ, khiến thần kinh tê liệt rồi chết chỉ sau vài chục giây. Ảnh: Internet.
Ứng dụng chết người của VX
Vì khả năng giết người cực nhanh đó, không ít các quốc gia trong quá khứ đã lợi dụng VX để thực hiện các kế hoạch đen tối.
Trong suốt cuộc Chiến tranh Lạnh (1946–1991), chất độc VX được sử dụng để làm vũ khí ám sát có khả năng giết người cực nhanh.
Ngoài ra, quân đội Mỹ đã sử dụng VX trong loạt dự án mang mật danh "Project 112" và "Project SHAD" (một dự án cải tiến của "Project 112") được thực hiện bí mật trong suốt 7 năm, từ 1963 đến 1970.
Mục đích của dự án mật chết người do quân đội Mỹ và CIA phối hợp thực hiện này là nhằm đánh giá mức độ tác động của các chất độc hóa học (gồm Sarin, VX) lên cơ thể con người.
Quân đội Mỹ khi đó đã phối hợp với các đoàn hải quân của Anh, Canada, Australia để tiến hành xịt hơi độc lên những binh lính khỏe mạnh trong phòng kín nhằm đo phản ứng CTI (phản ứng mất kiểm soát thần kinh tạm thời) của mỗi binh lính.
Trong suốt 7 năm, từ 1963 đến 1970, Mỹ bí mật thực hiện các thí nghiệm chết người lên binh lính. Ảnh minh họa: Internet.
Liều lượng chất độc mà quân đội Mỹ sử dụng luôn không quá liều gây chết người, vì họ muốn binh lính tham gia thử nghiệm "làm quen" với chất độc để tăng khả năng chống chịu trong bối cảnh xảy ra chiến tranh hóa học, sinh học.
Chưa dừng ở con người, Mỹ còn bí mật tiến hành xịt các chất độc này lên dân thường, động vật, cây cối để có cái nhìn tổng quan nhất về mức độ phản ứng của cơ thể trước chất độc.
Về sau, Mỹ mở rộng dự án "Project 112" sang dự án "Project SHAD", nghĩa là đi từ thử nghiệm sang chiến đấu thử nghiệm trong khuôn khổ tập trận có chất độc hóa học, sinh học.
Tổng thời gian 7 năm tiến hành 2 dự án mật này, Mỹ đã thực hiện 100 thí nghiệm xịt hơi độc lớn nhỏ khác nhau lên binh lính, dân thường, động vật và cây cối. Mãi đến năm 2005, loạt dự án chết người này mới bị phanh phui.
Bài viết sử dụng các nguồn: Militarytimes, Theguardian