Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), trong cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc ở Bắc Kinh hôm 24/12, các phóng viên đã đặt câu hỏi với phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh về việc Trung Quốc bắt 2 công dân Canada Michael Spavor và Michael Kovrig.
Hồi tuần trước, phía Canada nhấn mạnh Trung Quốc đã “tùy tiện” bắt giữ 2 công dân nước này và hành động của Bắc Kinh trái ngược với việc đối xử “công bằng, minh bạch và không thành kiến” mà chính phủ Canada đã làm với Giám đốc Tài chính (CFO) Tập đoàn công nghệ Huawei Mạnh Vãn Chu.
Bà Mạnh bị bắt giữ vào ngày 1/12 tại Vancouver theo đề nghị từ phía chính phủ Mỹ.
Tuy nhiên, bà Hoa lại cho rằng Anh, Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã đồng lòng với Canada trong vụ bắt giữ CFO Mạnh Vãn Chu. Cũng theo bà Hoa, việc bắt giữ bà Mạnh là hành động “xấu xa”.
“Tôi tự hỏi họ liên quan tới vụ bắt giữ bà Mạnh như thế nào? Tiếng nói của họ ở đâu khi một quan chức cấp cao của một tập đoàn Trung Quốc bị chính phủ Canada bắt giữ trái phép theo yêu cầu từ phía Mỹ? Điều này đã chứng minh vấn đề nhân quyền mà họ vẫn nói tới có tiêu chuẩn khác biệt khi áp dụng với công dân tới từ những quốc gia khác”, bà Hoa nhấn mạnh.
Hôm 11/12, tòa án ở thành phố Vancouver thuộc tỉnh British Columbia tại Canada đã cho phép bà Mạnh Vãn Chu được tại ngoại và nộp số tiền bảo lãnh là 10 triệu CAD (7,5 triệu USD).
Trước đó, một tòa án quận ở New York đã đề nghị chính phủ Canada bắt giữ và dẫn độ bà Mạnh, người bị cáo buộc nói dối về mối quan hệ với SkyCom, một công ty cố tình bán các công nghệ do Mỹ sản xuất cho Iran bất chấp lệnh trừng phạt của Washington và Liên minh châu Âu (EU) với Tehran.
Không ít ý kiến cho rằng, Trung Quốc đã ra tay đáp trả Canada sau vụ bắt bà Mạnh bằng cách bắt 2 công dân Canada là Spavor và Kovrig.
Song phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại phủ nhận thông tin trên.
“Chính quyền Trung Quốc hoàn toàn tuân thủ các quy định luật pháp trong vụ bắt giữ 2 công dân Canada là Michael Kovrig và Michael Sparov bởi họ là những người có liên quan tới các hoạt động gây ảnh hưởng tới an ninh quốc gia của Trung Quốc. Chúng tôi hối thúc các nước liên quan cần tôn trọng chủ quyền pháp lý của Trung Quốc”, bà Hoa nói.
Quay trở lại vụ bắt giữ bà Mạnh, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nhấn mạnh, “bà Mạnh không vi phạm luật pháp Canada và phía Canada cũng đã xác nhận điều này”.
“Hành động bắt giữ bà Mạnh tưởng là hợp pháp và có lý lẽ nhưng lại là vụ bắt giam mang tính chuyên quyền. Phía Canada không ngừng nói về cái gọi là nghĩa vụ pháp lý theo hiệp ước dẫn độ song phương với Mỹ.
Nhưng không lẽ điều này có nghĩa Canada phớt lờ những quy định luật pháp cơ bản và các mối quan hệ mang tính quốc tế? Điều đó cũng có nghĩa Canada được quyền phớt lờ những quy tắc liên quan tới việc bảo vệ quyền pháp lý và lợi ích của các công dân Trung Quốc”, bà Hoa đặt ra câu hỏi.
Một lần nữa, bà Hoa khẳng định Canada “cần sửa chữa lồi lầm” và ngay lập tức thả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu. Ngoài ra, bà Hoa cho rằng, Mỹ cần rút lại lệnh yêu cầu dẫn độ bà Mạnh.
Trung Quốc cho bắt giam hai công dân Canada Kovrig và Spavor vào ngày 10/12. Hồi tuần trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận công dân Canada thứ ba có tên Sarah McIver cũng đã bị bắt trước cáo buộc vi phạm quy định cấp visa.
Tuy nhiên, vụ việc của bà McIver được xem có mức độ nhẹ hơn so với Kovrig và Spavor bởi bà này chỉ bị chính quyền địa phương bắt chứ không phải là cơ quan an ninh quốc gia Trung Quốc.