Một thế giới không công bằng
Hãy tưởng tượng: thế giới này như một đại dương. Bạn đang ở trong đại dương và làm việc chăm chỉ. Bạn có một chiếc thuyền nhỏ với mái chèo. Bạn đã quyết định rằng mình muốn đến một hòn đảo xa xôi nào đó. Đó là mục tiêu.
Vì bạn đã chuẩn bị cho mình kĩ năng chèo thuyền, việc cần làm chỉ là chèo. Mỗi ngày, mỗi tuần, bạn đều tích cực chèo. Từng chút một, cảm thấy hòn đảo tưởng chừng xa xôi đó ngày càng gần hơn.
Vì muốn đến đó nhanh hơn, bạn quyết định chèo không phải tám mà là mười giờ một ngày. Chiếc thuyền bắt đầu đi nhanh hơn. Bạn hơi kiệt sức, nhưng vẫn tiếp tục chèo.
Đột nhiên, một chiếc thuyền khác tiến đến và bắt kịp.
Con thuyền đó nhanh hơn rất nhiều. Đó là không thể! Bạn tự nhủ. Chắc chắn người chèo trong con thuyền đó có cánh tay bằng thép.
Thực ra trên đó là một triệu phú, không thông minh hơn, không khỏe hơn, cũng không chèo thuyền với kỹ thuật tốt hơn bạn.
Chẳng mấy chốc, nó sẽ tiếp cận và bỏ bạn lại phía sau. Rõ ràng là nó sẽ đến được hòn đảo trước. Và không đổ một giọt mồ hôi.
Điều thay đổi đầu tiên của bạn là chèo tích cực hơn. Bây giờ bạn sẽ cố gắng hết sức. Chèo nhanh hơn. Và không chỉ mười, mà là mười hai giờ. Mạnh mẽ hơn, dứt khoát hơn, tập trung hơn. Bạn có thể làm được. Thuyền bắt đầu đi nhanh hơn một chút.
Nhưng bây giờ lại có thêm một gia đình. Bạn cũng có hai con. Nghĩa là thuyền nặng hơn. Bạn tự nhủ phải làm việc thông minh và tận dụng hết khả năng.
Nhưng những gì xảy ra sau đó khiến bạn thất vọng. Có những người bạn thời thơ ấu, trên những chiếc thuyền của họ. Họ bắt kịp và bỏ bạn lại phía sau. Họ đi như bay. Bây giờ tất cả sắp đến hòn đảo…
Cuối cùng bạn nhận ra rằng sẽ không bao giờ đến được hòn đảo. Bởi nước đang tràn vào thuyền của bạn qua một lỗ thủng. Bạn chỉ còn một lựa chọn: bịt chỗ thủng và tiếp tục chèo bằng sức lực còn lại.
Nếu điều duy nhất bạn biết làm chỉ là chèo. Mỗi ngày, những con thuyền khác bắt kịp và bỏ lại bạn.
Chỉ cho đến khi bạn bước chân lên đảo, bạn mới nhận ra điều khác biệt. Thuyền của họ có buồm và họ có thể đi bất cứ đâu. Bạn thay đổi theo đó. Và rồi bạn biết rằng ngày và đêm, bất cứ lúc nào, con thuyền vẫn sẽ tiếp tục đi bởi vì nó không phụ thuộc vào sức lực cánh tay, mà là vào một thứ mạnh mẽ hơn nhiều: gió. Bạn không cần đẩy thuyền. Gió làm điều đó. Bạn chỉ cần lãnh đạo. Và bây giờ bạn biết quy tắc mới – quy tắc của người giàu.
Quy tắc của người giàu
Trong khi, người nghèo thì cố gắng duy trì cuộc sống trong tuyệt vọng; họ không thể nhìn thấy tầm quan trọng của những cánh buồm.
Tầng lớp trung lưu có thuyền, họ chèo không ngừng, để rồi bị thua và kiệt sức trong một cuộc đua mà họ không bao giờ có thể thắng.
Thì để làm giàu, nhiều người sử dụng sự sáng tạo của mình để đóng một chiếc thuyền với những cánh buồm đủ mạnh để đi khắp thế giới. Họ chính là những người giàu.
Trong câu chuyện ẩn dụ này, đại dương là thế giới; không khí là tiền bạc. Mọi người đều cần không khí để sống. Nhưng trong khi một số sử dụng nó chỉ để tồn tại, những người khác sử dụng nó để thúc đẩy bản thân và tiến xa hơn.
Những người dùng tiền để tồn tại - ở đây là những người cố gắng chèo thuyền, tầng lớp trung lưu - có quyền tự do và tự chủ nhất định. Nhưng loại thuyền này có những hạn chế - chỉ có thể di chuyển nhờ công sức trực tiếp của người chủ. Nếu người chủ nghỉ ngơi hay bị ốm... thuyền sẽ dừng lại và bắt đầu trôi.
Các khoản nợ - trong câu chuyện trên là hình ảnh nước tràn vào thuyền - chỉ làm cho nó nặng hơn, chậm hơn và khiến người chèo mất tập trung. Hơn nữa, nếu chúng không được kiểm soát hoặc loại bỏ, thuyền sẽ chìm.
Trong khi đó, những người dùng tiền để thúc đẩy bản thân - ở đây là những người có thuyền buồm, rõ ràng ở một cấp độ khác. Chúng di chuyển nhanh hơn, có thể đi xa hơn; họ có nhiều thời gian rảnh hơn và khả năng ra quyết định lớn hơn. Họ cũng có thể chấp nhận rủi ro và thay đổi hướng đi nếu cần thiết. Họ có sự yên tĩnh và có một cơn gió luôn hỗ trợ. Họ không phải là tay chèo mà là thuyền trưởng và đã cầm lái con thuyền.
Dù thuyền trưởng nghỉ ngơi, ngủ hay bị ốm, thuyền vẫn đi tiếp. Thuyền trưởng không thể biến mất hoàn toàn. Chính anh là người cầm đầu; người định hướng những cánh buồm; người đưa ra mệnh lệnh và chiến lược để giữ cho con thuyền luôn hoạt động tốt.
Và trong mọi trường hợp, một chiếc thuyền buồm, dù nhỏ đến đâu, sẽ luôn tiến xa hơn một chiếc thuyền chèo.