Nhà thiết kế đồ họa kiêm nghệ sĩ đường phố và nghệ nhân tranh khảm
Jim Bachor sinh năm 1964, lớn lên ở vùng ngoại ô Detroit, Michigan, Mỹ.
Sau 2 năm theo đuổi chương trình kỹ thuật tại ĐH Bang Michigan, ông chuyển vào Trung tâm Nghiên cứu Sáng tạo ở Detroit, cuối cùng tốt nghiệp với tấm bằng cử nhân thiết kế đồ họa.
Vào những năm 1990, Bachor đến Ravenna của Ý để nghiên cứu về nghệ thuật khảm cổ.
Jim Bachor.
Khảm (mosaic) là một hình thức nghệ thuật trang trí, sử dụng các mảnh vật liệu nhỏ, có thể bằng thủy tinh, đá, gốm... đính lên bề mặt vật chất rắn và phẳng. Tác phẩm của khảm được gọi là bức khảm, hoạc tranh khảm.
Theo phát hiện khảo cổ, nghệ thuật khảm đã bắt đầu từ hơn 4000 năm trước. Vật liệu chủ yếu của nó thuở sơ khai là đá màu, ngà voi và gốm.
Tại Ý, Bachor từng ghé thăm Pompeii, một tàn tích La Mã cổ, lập tức bị mê hoặc bởi những bức khảm còn sót lại.
Sau khi trở về nhà ở Chicago, Mỹ ông nảy ra ý định biến... cái ổ gà khó chịu ngay trước cổng thành thử nghiệm khảm đường phố đầu tiên.
Và những ổ gà không còn là ổ gà nữa
"Đám ổ gà trên con đường ngoài cổng nhà tôi cực kỳ tồi tệ," - Bachor cho biết. Ông đã phải chịu đựng cái tồi tệ của chúng khá là lâu, cuối cùng chịu hết nổi, quyết định phải tự tay lấp chúng.
Nhưng chỉ lấp nó đi thì không "nghệ thuật". Với tư cách là một nghệ sĩ đường phố kiêm nghệ nhân khảm, Bachor nhanh chóng nghĩ ra một cách thức lấp ổ gà vừa bền chắc lại vừa có tính mỹ thuật.
Ông đem xi măng trộn thành bê tông, và sau khi trát xong thì tỉ mẩn gắn kính màu. Cuối cùng biến bề mặt xám xịt, nhàm chán thành một bức tranh sinh động.
Cũng kể từ lúc ấy, những ổ gà qua tay Bachor đã không còn là ổ gà nữa. Chúng biến thành những bông hoa, cây kem, con chuột... hết sức đáng yêu.
Với chiếc áo khoác dạ quang điển hình của công nhân viên đường phố và mớ chóp nón giao thông (nhằm ngăn xe cộ chạy qua làm hỏng khi chưa hoàn thành), Bachor đi khắp nơi tìm kiếm ổ gà, biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật khảm đường phố lạ mắt.
Tính đến nay, ông đã thành công biến 79 ổ gà trên khắp thế giới, từ New York (Mỹ) đến Helsinki (Phần Lan) thành những tác phẩm khảm vừa tuyệt mỹ lại vừa bền chặt.
Với mỗi ổ gà, Bachor phải mất khoảng 8-10 tiếng mới tạm hoàn thành. Ông phải còn phải chờ thêm một đêm cho bê tông khô rồi mới chỉnh sửa lại lần cuối, và sau cùng là dọn dẹp sạch sẽ.
Đơn giản vì đam mê, vì chẳng thu được đồng nào
Mặc dù Bachor rất thích công việc khảm ổ gà trên đường phố, song ông cũng khá "kén cá chọn canh". Để được nghệ sĩ này "chấm", thì một ổ gà phải có kích thước từ 45-60cm, và sâu chừng 5-10cm.
Vấn đề là ổ gà, dù nên được lấp đi, không phải là tài sản riêng của Bachor. Thế nên ban đầu, công việc của ông khá bị cảnh sát để ý.
"Tôi không quan tâm," - Bachor cười nói. "Tôi đã quá già để bị bắt. Và tôi cũng đã có một cặp con trai song sinh rồi."
Song dù Bachor không hề bị bắt trong suốt 5 năm tùy ý trang trí các ổ gà, những tạo tác của ông tại New York vẫn bị bộ phận giao thông của thành phố gỡ bỏ.
Lý do là vì chúng quá đẹp, có thể gây phân tâm cho người tham gia giao thông, từ đó ảnh hưởng đến sự an toàn.
Xét ra thì chỉ tại Chicago là Bachor được hoan nghênh hơn cả. "Có một lần khi tôi đang làm việc ở một vùng thuộc phía nam Chicago," – ông kể. "Một viên cảnh sát đã lò dò tới chỗ tôi và hỏi: Bác có phải là người đàn ông ổ gà không?"
"Tôi đã trả lời là phải, và anh ấy bảo "Việc bác làm thật quá sức tuyệt vời’"."
Nhưng cái còn tuyệt vời hơn nữa là Bachor hoàn toàn tự nguyện, không đòi hỏi phải được trả thù lao.
Bất chấp mùa hè nắng nôi hay mùa đông lạnh giá, người đàn ông này vẫn cần mẫn trám các ổ gà bất tiện trên đường phố, nhân thể biến chúng thành những tác phẩm khảm đẹp mê hồn.
Tham khảo: The Guardian, BBC