Năm 2002, cậu bé Đường Lạc Thanh (Trung Quốc) cùng cha đi tàu từ quê nhà ở Hán Trung, Thiểm Tây để thăm người cô vừa mới sinh con. Đường Nhạc Thanh lúc đó vừa tròn 8 tuổi, đây là lần đầu tiên cậu đi du lịch xa.
Sau một cuộc hành trình mệt mỏi, cuối cùng hai cha con cũng tới nơi. Nhìn Đường Nhạc Thanh cao lớn, trầm tính và thanh tú, chú của em vừa gặp đã khen. Sau đó, chú đưa cha của Đường Nhạc Thanh đi uống trà và chơi cờ cùng nhau.
Lúc này, người cô đặt đứa trẻ đang ngủ vào xe đẩy, sau đó nhờ Đường Nhạc Thanh trông giúp để đi chuẩn bị bữa trưa.
Một câu nói doạ dẫm thay đổi cuộc đời đứa trẻ.
Nhìn em gái đang ngủ say trong xe đẩy, Đường Nhạc Thanh cảm thấy chán nản, đẩy xe đẩy đi vòng quanh phòng khách. Kết quả là trong quá trình đẩy, cậu bé vô tình lật xe, đứa trẻ và chăn ga gối đệm bên trong rơi xuống đất, cô em gái sợ hãi tỉnh dậy, phát ra tiếng khóc đau lòng.
Tiếng động lập tức làm hai người lớn đang chơi cờ ở một bên giật mình, người cô trong bếp, tay cầm bắp cải chạy ra ngoài.
Cũng may lúc đó chăn ga đắp cho đứa trẻ tương đối dày, xe đẩy cũng không cao lắm nên đứa trẻ không bị xây xát, nhưng Đường Nhạc Thanh cũng sợ hãi đứng ở một bên hồi lâu không nói một lời, không dám di chuyển 1 bước.
Người lớn đều thương xót đứa bé. Mặc dù cô của Đường Nhạc Thanh nói rằng không sao nhưng trong mắt lại tràn đầy đau khổ và khó chịu. Có điều Đường Nhạc Thanh dù sao cũng là cháu trai nên cô không nói gì.
Nhưng cha của Đường Nhạc Thanh lập tức chỉ trích con quá bất cẩn, vừa nói còn giơ tay định đánh. May mà người chú kịp thời ngăn cản.
Nhưng sau đó, trong lúc cha và chú của Đường Nhạc Thanh đang trò chuyện, lời nói của cha Đường Nhạc Thanh thực sự khiến cậu bé sợ hãi, chính những lời này đã thay đổi vận mệnh của hai cha con trong suốt quãng đời còn lại.
Cha doạ bán, con tưởng thật
Khi đó Đường Nhạc Thanh biết mình làm sai nên đứng bất động trong góc, trong khi người cha trò chuyện, giọng đầy bất mãn việc con làm lật xe đẩy. Vừa nói, ông còn dọa bán Đường Nhạc Thanh.
Đường Nhạc Thanh từ nhỏ sống với ông nội, ông nội yêu thương em nhất. Cha làm việc bên ngoài quanh năm, hiếm khi về nhà, Đường Nhạc Thanh vốn là người thiếu bạn đồng hành và sự quan tâm, không biết rằng những lời của cha mình thực ra chỉ là một trò đùa. Dù mới 8 tuổi nhưng cậu biết rằng bị bán đồng nghĩa với việc sẽ phải chịu đựng nhiều đau khổ, và cha còn muốn mình nữa.
Kể từ giây phút đó, Đường Nhạc Thanh lần đầu tiên trong trái tim nhỏ bé của mình cảm thấy cha kỳ lạ và đáng sợ như vậy.
Thế là đến giờ ăn tối, bố gọi cậu lại ăn cơm nhưng Nhạc Thanh không để ý, cuối cùng chú phải tới đưa đến bàn ăn.
Buổi tối nằm trên giường, Đường Nhạc Thanh dù có mệt thế nào cũng không ngủ được, những lời cha nói ban ngày luôn vang vọng trong đầu. Cậu bé nghĩ rằng nếu cha bán mình trên đường về, cậu sẽ không bao giờ gặp được người ông yêu thương.
Suy nghĩ hồi lâu, Đường Nhạc Thanh quyết định bỏ trốn và một mình trở về quê hương để tìm ông nội để được bảo vệ.
Hành trình gian truân
Vì vậy, sáng hôm sau, Đường Nhạc Thanh lẻn ra ngoài trong lúc cha đang trò chuyện với cô và chú, rồi chạy đến ga xe lửa cách nhà cô không xa dựa trên trí nhớ của mình.
Đường Nhạc Thanh định một mình bắt tàu về nhà, nhưng sau khi vào lại được bảo phải xuất trình vé, đương nhiên Đường Nhạc Thanh không có tiền. Ngay khi cậu bé đang chán nản bất lực, một cặp vợ chồng trung niên đã chủ động hỏi Đường Nhạc Thanh sẽ đi đâu và sống ở đâu.
Tuy nhiên, lúc đó Đường Nhạc Thanh còn quá nhỏ, lại là lần đầu tiên đi xa, cậu hoàn toàn không nhớ được địa chỉ cụ thể quê hương mình, chỉ mơ hồ nói rằng trước nhà có một con sông lớn, nước rất trong và có rất nhiều cá dưới sông.
Cặp vợ chồng trung niên đã kết hôn nhiều năm và chưa có con nên khi nhìn thấy cậu bé Đường Nhạc Thanh, họ tràn ngập yêu thương. Họ nói rằng đúng như có một người đến Thanh Đảo lần này và đề nghị đưa cậu đi cùng.
Đường Nhạc Thanh không hề cảnh giác, vừa nghe đồng ý giúp liền vui vẻ đồng ý.
May mắn thay, hai vợ chồng này không phải là người xấu, họ đưa Đường Nhạc Thanh đến một thị trấn nhỏ gần "Sông lớn" ở Thanh Đảo, ban đầu định đưa về nhà, nhưng Đường Nhạc Thanh lại không nói được địa điểm cụ thể. Cuối cùng, cặp đôi đưa cho Đường Nhạc Thanh một ít tiền lẻ rồi rời đi.
Trên thực tế, con sông lớn mà Đường Nhạc Thanh nhắc đến chỉ là một dòng sông, trong khi nơi hai vợ chồng đưa cậu đến là biển cả. Đường Nhạc Thanh tuy không nhớ rõ cụ thể địa điểm, nhưng lại có một ký ức sâu sắc về con sông trước nhà.
Khi Đường Nhạc Thanh được 3 tuổi, ông nội bế cậu đi chơi ven sông, không ngờ Đường Nhạc Thanh nhất quyết đòi xuống đi bộ, sau khi đi được một đoạn, bị trượt chân rơi xuống sông.
Cũng may nước sông cạn, ông nội kịp thời phát hiện, Đường Nhạc Thanh nhanh chóng được ông nội kéo lên nhưng toàn bộ quần áo đều ướt đẫm. Nỗi sợ hãi này cũng khiến Đường Nhạc Thanh nhớ tới dòng sông.
Khi lên 5 tuổi, Đường Nhạc Thanh từng chơi bên ngoài và mãi đến tối mới biết về nhà. Khi đó, anh trai anh đã nói với Đường Nhạc Thanh, nếu sau này không tìm được đường về nhà, nên nhớ rằng trước nhà có một con sông lớn, có thể đi bộ dọc theo bờ sông để tìm về nhà.
Rơi xuống sông và lạc đường một lần khiến Đường Nhạc Thanh có ấn tượng sâu sắc về dòng sông. Vì vậy, khi nhìn thấy biển cả vô tận trước mặt, cậu vừa nhìn đã nhận ra đó không phải là dòng sông mình đang tìm kiếm, vẻ bối rối trên mặt lại hiện lên.
Từ thành phố xa lạ này đến thành phố xa lạ khác, Đường Nhạc Thanh tuy sợ hãi, bất lực và muốn khóc nhưng cậu biết rằng khóc cũng không giải quyết được vấn đề. Vì vậy, cậu định hỏi thăm xung quanh, hy vọng có sự thay đổi.
Chẳng bao lâu, tiền lẻ mà cặp vợ chồng trung niên đưa cho Đường Nhạc Thanh đã dùng hết, Đường Nhạc Thanh biết đường về nhà còn rất xa, phải ăn uống, việc này đều tốn tiền, nhưng làm sao có thể kiếm tiền?
Đường Nhạc Thanh giống như một con kiến, giống như một mảnh sỏi nhỏ trong sa mạc, nhỏ bé và bất lực. Đúng lúc này, Đường Nhạc Thanh nhìn thấy một nam sinh lớn hơn mình rất nhiều đang nhặt những chai nước uống rỗng từ mương thoát nước.
Đường Nhạc Thanh hỏi cậu nhặt chai lọ làm gì, người này nói rằng có thể bán chai lấy tiền. Đường Nhạc Thanh suy nghĩ một chút, mình cũng có thể cùng anh này đi nhặt chai, không chỉ có thể kiếm được chút tiền, còn có thể có được bạn ở thành phố xa lạ này.
Thiếu niên này thật ra rất thân thiện, không những đồng ý cho Đường Nhạc Thanh đi theo, còn chủ động đưa cho cậu một số chai vất vả mới nhặt được.
Nhìn người anh trai mặt xám ngoét đang nở nụ cười trước mặt, Đường Nhạc Thanh lại nghĩ đến anh trai mình, điều này càng củng cố quyết tâm tìm đường về nhà trong cậu.
Đáng tiếc, Đường Nhạc Thanh đã đi theo người anh trai này đi nhặt chai ở Thanh Đảo hơn một năm nhưng lại không tìm được địa chỉ quê hương của mình.
Cho đến một ngày, Đường Nhạc Thanh đang nhặt chai ở một quảng trường, tình cờ có một ông già bắt chuyện và hỏi tại sao tuổi còn trẻ như vậy lại đi nhặt chai. Đường Nhạc Thanh mỉm cười, kể lại cặn kẽ tình huống của mình, vừa xoay người rời đi, ông lão đã giữ hắn lại.
Ông lão nói rằng ông nghe giọng nói của Đường Nhạc Thanh rất gần với giọng điệu của người Tứ Xuyên, ông cảm thấy quê hương của Đường Nhạc Thanh rất có thể là ở Thành Đô, Tứ Xuyên.
Sau khi có được manh mối này, Đường Nhạc Thanh vô cùng vui mừng, lập tức bày tỏ lòng biết ơn, sau đó cầm số tiền nhặt chai lọ mấy năm nay, chào tạm biệt anh trai kết nghĩa rồi lên đường lên đường đến Thành Đô một mình.
Không ngờ khi Đường Duyệt Thanh đến Thành Đô vẫn không tìm thấy dòng sông trong trí nhớ chứ đừng nói đến địa điểm cụ thể của gia đình.
Chẳng bao lâu, Đường Nhạc Thanh đã hết tiền, nhìn đường phố đông đúc và các biển quảng cáo đèn neon, Đường Nhạc Thanh lúc này càng bối rối hơn.
Để có đồ ăn, anh vẫn nhặt chai, trong quá trình nhặt chai, cậu lại gặp một nhóm nam sinh cùng tuổi với mình. Đường Nhạc Thanh quyết định tham gia cùng bọn họ, nhưng lần này cậu không may mắn như lần trước...
Hóa ra những đứa trẻ nhặt chai lọ này chỉ là giả vờ, thực chất chúng là một nhóm côn đồ không có học thức và không có tay nghề. Thấy Đường Nhạc Thanh là người lương thiện và có trách nhiệm đã dụ dỗ giúp thực hiện một số vụ trộm vặt. Đường Nhạc Thanh tuy còn trẻ nhưng cũng biết đây là hành vi phi pháp nên từ chối.
Tên xã hội đen nảy ra ý tưởng dụ dỗ Đường Nhạc Thanh, nói rằng cậu còn trẻ, cho dù có bị phát hiện cũng sẽ không bị kết án.
Nhìn thấy những đứa trẻ cùng tuổi với mình nhưng trên mặt đều có biểu cảm tàn nhẫn, Đường Nhạc Thanh biết nếu từ chối sẽ không có kết quả tốt nên miễn cưỡng đồng ý.
Sau nhiều lần thành công trước đó, bọn xã hội đen cảm thấy Đường Nhạc Thanh là một tài năng có triển vọng nên lại xúi giục trộm tiền. Không ngờ vừa nhận tiền đã bị bắt, sau khi xét xử, cậu bị kết án 5 năm 6 tháng tù.
Đường Nhạc Thanh trong lòng vừa đau buồn vừa tức giận, đồng thời trong lòng càng thêm oán hận cha mình.
Đường Nhạc Thanh cảm thấy nếu cha không từ quê hương đưa con đến Thiểm Tây thì cậu đã không làm đổ xe con của dì mình, cũng sẽ không xảy ra hàng loạt sự cố sau đó.
Trong trại giam vị thành niên, vì Đường Nhạc Thanh còn nhỏ, các viên cảnh sát phụ trách đều tỏ ra thông cảm và thương hại. Trong lúc trò chuyện, một cảnh sát đột nhiên hỏi Đường Nhạc Thanh: "Con có nhớ bố mẹ không?"
Đường Nhạc Thanh nói hận cha mình. Nhưng khi chú cảnh sát biết được nguyên nhân, ông đã bật cười, vừa vỗ vai Đường Nhạc Thanh vừa nhiệt tình nói với cậu rằng đó chỉ là một trò đùa của cha cậu.
"Chú đang đùa à? Con nhìn thấy rõ ràng vẻ mặt nghiêm túc của ông ấy ngày hôm đó, trông không giống như đang nói đùa", Đường Nhạc Thanh không tin lời chú cảnh sát nói. Lời tiếp theo của cảnh sát đã lật ngược quan điểm cứng đầu của Đường Nhạc Thanh.
Người cảnh sát lắc đầu, nhẹ nhàng chạm vào đầu Đường Nhạc Thanh, cười nói: “Thằng bé ngốc nghếch, khi trưởng thành, ít nhiều cậu cũng sẽ nói vài câu giận dữ với con mình. Tôi có một đứa con, kém con mấy tuổi. Đôi khi nó không vâng lời. Tôi cũng nói rằng tôi muốn bán nó! Nhưng đó chỉ là những lời nói giận dữ nhất thời".
Nói xong Đường Nhạc Thanh chợt nhận ra mình đã hiểu lầm cha. Cậu nghĩ khi mình đột nhiên bỏ nhà đi, cha sẽ lo lắng đến mức nào? Chính vào lúc này, Đường Nhạc Thanh bỗng nhiên bật khóc, hai năm nay cậu luôn lang thang bên ngoài nhặt chai lọ, dù sống khó khăn đến mấy cũng vẫn khóc như thế này.
Người cảnh sát ở một bên không ngừng an ủi Đường Nhạc Thanh, nói rằng đã biết mình sai, khi mãn hạn tù có thể về nhà xin lỗi cha thì mọi chuyện sẽ ổn thôi.
Đường Nhạc Thanh gật đầu trong nước mắt, từ lúc này trở đi, Đường Nhạc Thanh trong lòng đối với cha mình oán niệm biến mất, thay vào đó là vô tận khát khao cùng hối hận.
Sau đó, vì Đường Nhạc Thanh có thái độ tốt và thành tích xuất sắc nên được giảm án một năm rưỡi. Cậu ra tù năm 2011.
Vào ngày rời trại giam vị thành niên, cảnh sát nói với Đường Nhạc Thanh rằng trong thời gian tiếp xúc, ông có thể nhận ra rằng giọng của Đường Nhạc Thanh nghe giống giọng của người gốc Trùng Khánh.
Ông biết Đường Nhạc Thanh không có tiền nên đưa cho một ít chi phí đi lại. Đường Nhạc Thanh lên xe buýt đến Trùng Khánh vào tối hôm đó.
Nhưng khi đến Trùng Khánh, ở đó có một con sông lớn nhưng nó vẫn khác với con sông trong ấn tượng của Đường Nhạc Thanh. Cậu cảm thấy sau nhiều năm như vậy, có thể dòng sông hoặc cảnh quan xung quanh đã được cải tạo, không rõ nó có thay đổi gì so với trước hay không.
Vì vậy Đường Nhạc Thanh đi dọc bờ sông tìm kiếm mấy ngày, vẫn không tìm được nhà mình.
Nhìn khung cảnh đường phố xa lạ, cậu không biết dòng sông đó có phải là dòng sông khi còn nhỏ hay không. Khi đó, Đường Nhạc Thanh đã là một thiếu niên, vốn rất nhạy cảm.
Tuy chưa tìm được nhà nhưng trong ấn tượng của cậu, nhà ở quê đều là nhà gạch nung, mùa hè mưa nhiều, nhà dột, bố cũng ít khi ở nhà, ông nội không thể dọn dẹp nên cậu thường dùng chậu rửa để hứng nước mưa rò rỉ, mùa đông luôn có gió lạnh lùa vào nhà, ông nội đã già lại sợ lạnh.
Vì vậy, Đường Nhạc Thanh quyết định về Thành Đô làm việc kiếm chút tiền, sau đó khi có tiền sẽ ra ngoài tiếp tục tìm kiếm nhà, xây dựng một ngôi nhà mới, để gia đình không phải lo nhà cửa dột náy, bố cũng rất vui.
Lúc đầu, Đường Nhạc Thanh đang tìm việc làm bồi bàn trong nhà hàng, nhưng thời gian trôi qua, Đường Nhạc Thanh nhận thấy số tiền kiếm được quá ít. Sau đó, theo gợi ý của một đồng nghiệp, cậu đến công trường để buộc các thanh thép.
Mặc dù làm việc ở công trường vất vả hơn nhiều so với nhà hàng và cũng mất rất nhiều thời gian nhưng mức lương nhận được lại cao hơn rất nhiều. Bằng cách này, Đường Nhạc Thanh đã làm việc chăm chỉ và không hề phàn nàn trong hơn ba năm.
Kiếm được 120 ngàn NDT, Đường Nhạc Thanh lại đến Trùng Khánh. Có điều, hành trình tìm nhà vẫn vô vọng.
Tìm được nhà nhờ internet
Vào thời điểm đó, công nghệ đang phát triển nhanh chóng, tình cờ, Nhạc Thanh đang ăn mì trong một quán, nghe thấy chủ quán mì nói rằng bây giờ cậu có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ cảnh sát và truyền thông.
Đường Nhạc Thanh cảm thấy có lý nên đã kể lại một số ký ức rải rác của mình về quê hương, cũng như tên của ông nội và cha mình cho các phương tiện truyền thông liên quan.
Quả nhiên, năm sau, 2019, Đường Nhạc Thanh cuối cùng cũng đạt được điều mình mong muốn. Quê cậu không phải ở Thanh Đảo, Thành Đô hay Trùng Khánh mà ở một thị trấn ở thành phố Thiên Môn, tỉnh Hồ Bắc.
Đường Nhạc Thanh đã gặp được người thân đã tiếp nhận, chính là anh trai của cậu. Vừa gặp nhau, hai anh em đã ôm nhau khóc, Đường Nhạc Thanh hỏi tại sao bố không đến, nhưng anh trai cũng không nói gì. Đường Nhạc Thanh lại hỏi ông nội có khỏe không, nhưng anh trai vẫn im lặng.
Hóa ra sau khi mất con năm đó, cha không vội trở về quê hương mà ở lại Hán Trung, tỉnh Thiểm Tây để tìm kiếm. Nhưng tìm đi tìm lại, mọi phương pháp đều dùng hết, Đường Nhạc Thanh vẫn mất tăm.
Sau đó, ông trở về quê hương và kể cho cha nghe về việc Đường Nhạc Thanh mất tích, ở nhà được hai ngày, cha của cậu đã xách hành lý rời khỏi nhà, nói rằng ông vừa đi làm vừa tìm con trai.
Nhưng lần này người cha rời nhà không bao giờ trở lại, cũng không hề viết thư hay gọi điện về nhà, cứ như thể ông đã biến mất khỏi thế giới này.
Sau bao nhiêu năm lưu lạc, cuối cùng cũng trở về nhà, nhưng cha lại mất tích.
Đầu tiên, cháu trai biến mất, sau đó không có tin tức gì về con trai, ông nội của Đường Nhạc Thanh không thể chịu nổi nỗi đau, vài năm sau lâm bệnh nặng và qua đời.
Khi đó, anh trai của Đường Nhạc Thanh vừa mới trưởng thành, vừa đi làm vừa đi tìm tung tích của cha và em trai.
Sau khi biết được điều này, Đường Nhạc Thanh cảm thấy vô cùng hối hận. Nhưng bây giờ có nói nữa cũng vô ích, người anh an ủi, hai anh em từ nay về sau có thể cùng nhau đi tìm cha. Đường Nhạc Thanh gật đầu trong nước mắt.
Sau khi trở về quê hương, Đường Nhạc Thanh đã dành toàn bộ số tiền tiết kiệm được trong vài năm qua để sửa sang lại ngôi nhà, sau đó cùng anh trai ra ngoài làm việc.
Đã nhiều năm trôi qua, Đường Nhạc Thanh vẫn chưa tìm được cha mình, không biết cha còn sống hay không, nhưng anh chưa bao giờ bỏ cuộc. Anh muốn tìm được cha mình, sau đó trước mặt cha nói "Con xin lỗi".
Nếu thời gian có thể quay ngược lại, có lẽ cậu bé sẽ không bao giờ tức giận bỏ nhà đi vì một trò đùa của cha mình.
Nhiều cha mẹ hay doạ bỏ rơi khi con không ngoan. Với người lớn, đây có thể là câu đùa nhưng trẻ con lại bị ảnh hưởng tâm lý nặng nề.
"Hiệu ứng con mèo bị bỏ rơi" cho thấy: Khi một con mèo bị bỏ rơi, nó thường trở nên ngoan ngoãn vì sợ bị bỏ rơi lần nữa. Tương tự như vậy, cha mẹ kiểm soát trẻ bằng cách dọa bỏ rơi, con cái sợ mất đi tình yêu thương nên buộc phải thỏa hiệp hoặc tìm cách làm hài lòng cha mẹ. Phương pháp này tưởng chừng như rất hữu ích nhưng thực tế lại tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm.
"Hiệu ứng mèo bị bỏ rơi" có thể tạm thời kiểm soát và thuần hóa trẻ, nhưng nó cũng có thể khiến trẻ dần mất niềm tin vào cha mẹ, mất đi cảm giác an toàn, không nhận ra giá trị của bản thân, thậm chí đánh mất chính mình. Nó khiến trẻ không tin rằng mình được yêu thương và không thể gần gũi với cha mẹ.
Vì vậy, đừng bao giờ đe dọa, kiểm soát hay ép buộc trẻ phải vâng lời bằng cách dọa con sẽ không trao cho con tình yêu thương.
Một mối quan hệ tốt đẹp giữa cha mẹ và con cái là duy trì sự bình đẳng, hòa hợp vui vẻ, mang lại cho trẻ sự tin tưởng và an toàn mà chúng cần. Đồng thời để trẻ tin chắc rằng cha mẹ sẽ không bao giờ bỏ rơi chúng, và thậm chí rằng nếu mình không hoàn hảo thì vẫn đáng được yêu thương. Đây chính là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ và là bí quyết cho mối quan hệ cha mẹ - con cái bền chặt.