Anthony Tan, nhà đồng sáng lập kiêm CEO của Grab. Ảnh: Tech in Asia
Siêu ứng dụng Grab và người đàn ông tạo dựng nên nó là Anthony Tan (SN 1982). Theo CNBC, Anthony Tan là con trai út trong một gia đình trong hàng giàu nhất tại Malaysia. Bố của ông là Tan Heng Chew, Chủ tịch của Tan Chong Motor, tập đoàn ô tô đa quốc gia nổi tiếng ở Malaysia. Đây là tập đoàn do ông nội của Tan sáng lập vào năm 1950. Tập đoàn đã được niêm yết trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Kuala Lumpur của Malaysia.
Dù sinh ra đã là "thiếu gia" nhưng Tan lại quyết định không đi theo cơ nghiệp của gia đình. Anthony Tan tự nhận bản thân là "kẻ nổi loạn không có lý do". Nhưng rõ ràng anh đang thực hiện sứ mệnh tạo ra một doanh nghiệp có thể trở thành sức mạnh vì điều tốt đẹp.
Minh chứng là Anthony Tan hiện là người đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của tập đoàn gọi xe đa quốc gia và siêu ứng dụng Grab.
Trên thực tế, sau khi được niêm yết trên Sàn Nasdaq (Mỹ) vào tháng 12/2021, Grab có doanh thu hơn 2 tỷ USD vào năm 2023. Không chỉ dừng lại ở cung cấp dịch vụ gọi xe, Grab hiện còn mở rộng sang cả lĩnh vực giao hàng, tạp hóa và những dịch vụ tài chính như thanh toán, cho vay và ngân hàng số. Tính đến năm 2023, Grab đã phục vụ được hơn 35 triệu khách hàng, đồng thời tạo ra 13 triệu việc làm ở 8 quốc gia Đông Nam Á.
Anthony Tan chia sẻ: "Tôi nhớ khi gặp cựu Tổng thống Ferdinand Marcos tại Philippines, ông ấy đã nhắc nhở tôi và hội đồng quản trị rằng, Grab thực sự đã thay đổi chỉ số thất nghiệp quốc gia. Điều đó khiến chúng tôi thực sự vui mừng".
Khởi nghiệp ngay từ khi còn đi học
Vào năm 2009, Anthony Tan bắt đầu học MBA ở Trường Kinh doanh Harvard, nơi anh gặp được người đồng sáng lập là Hooi Ling Tan. Cả hai đều lớn lên tại Malaysia, trở thành bạn tốt và có chung mục tiêu cải thiện hệ thống taxi thiếu an toàn, nhất là cho phụ nữ.
Năm 2011, hai người đã soạn thảo kế hoạch kinh doanh, đồng thời tham gia cuộc thi khởi nghiệp ở trường đại học và giành giải nhì với số tiền thưởng 25.000 USD. Sau đó, số tiền này được dùng để làm vốn khởi nghiệp cho Grab.
Đến nay, Grab được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư như SoftBank và công ty có giá trị vốn hóa thị trường lên tới hơn 14 tỷ USD. Tuy nhiên, trong cuộc trò chuyện với truyền thông, Tan cho biết, những ngày đầu khởi nghiệp của anh và bạn không hề dễ dàng.
Do lớn lên trong một gia đình làm kinh doanh nên Anthony Tan được kỳ vọng là sẽ quay trở lại làm việc cho công ty của nhà sau khi du học. Vì vậy, khi bố của Tan lắng nghe ý tưởng kinh doanh của con trai, ông không tin tưởng và yêu cầu ngừng nhắc đến. "Này, nó sẽ không hiệu quả đâu, con đừng làm phiền cha về chuyện này nữa...", Tan nhớ lại.
Nhưng may mắn là sau đó mẹ ông đã trở thành nhà đầu tư cá nhân đầu tiên của Grab. Với số tiền thưởng 25.000 USD và sự hỗ trợ từ mẹ, Anthony Tan đã chi thêm toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình để thành lập công ty vào tháng 6/2012, với tên gọi MyTeksi, tiền thân của Grab.
Mọi thứ vẫn chưa dừng lại, bởi trong những năm đầu kinh doanh, Tan và người đồng sáng lập Grab đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhất là vấn đề về tài chính.
Ông Anthony Tan nhớ lại, văn phòng ban đầu của Grab chỉ là một căn phòng nhỏ ở Kuala Lumpur, nơi nổi tiếng với khí hậu nóng ẩm quanh năm. Văn phòng thậm chí không có hệ thống thông gió, điều hòa hay WiFi.
"Chúng tôi đã phải chia sẻ kết nối mạng từ điện thoại di động", Tan kể.
Nhà sáng lập Grab sang Việt Nam mời tài xế cafe miễn phí
Theo Anthony Tan, việc thu hút tài xế tham gia vào nền tảng Grab cũng gặp rất nhiều khó khăn, vì thiếu hụt nguồn vốn. Tuy nhiên, Tan và bạn của mình đã thử một giải pháp tạo bạo hơn. Trong thời gian đầu, "cậu ấm" này đã đi khắp Đông Nam Á nhằm thuyết phục các tài xế taxi thử dùng Grab.
Ông kể rằng, nhận thấy rằng trước khi bắt đầu ca làm việc vào buổi sáng, các bác tài ở TP HCM (Việt Nam) thường ghé qua trạm xăng để uống cà phê, nên ông đã có mặt tại các cây xăng vào khoảng 4 giờ sáng để tặng cà phê miễn phí cho họ. Đồng thời ông cũng thuyết phục họ tham gia Grab.
"Đó là cách duy nhất và chúng tôi đã làm rất nhiều như thế", Anthony Tan kể.
Khi đến Manila (Philippines), ông thậm chí còn ngồi uống bia với đội tài xế taxi, những người thường thay ca vào khoảng 4 giờ sáng, để được lắng nghe những vấn đề của họ và lý do mà họ cần thêm thu nhập.
Người đồng sáng lập Grab tiết lộ, ông đã bay đến 2 – 3 thành phố mỗi tuần, nhất là trong giai đoạn công ty đang tăng trưởng và mở rộng quy mô. "Tôi có lẽ đã làm 15 – 18 tiếng, thậm chí hơn 20 tiếng mỗi ngày, từ thứ Hai đến Chủ nhật đều như vậy", ông Anthony Tan chia sẻ.
Thượng vụ lịch sử của Grab
Vào năm 2018, sau một cuộc chiến dài và tốn kém, Uber đã đồng ý bán toàn bộ mảng kinh doanh ở Đông Nam Á cho Grab để đổi lấy 27,5% cổ phần trong công ty. Lúc bấy giờ, Tổng giám đốc Uber là Dara Khosrowshahi cũng gia nhập vào hội đồng quản trị của Grab. Do đó, thỏa thuận này đã góp phần củng cố vị thế thống trị của Grab trong khu vực.
Từ tham vọng cải thiện an toàn cho hệ thống taxi ở Malaysia, Grab đã vươn lên trở thành một siêu ứng dụng hàng đầu Đông Nam Á, mặc dù vấp phải không ít tranh cãi cũng như cáo buộc độc quyền từ giới phê bình và các cơ quan quản lý.
Không thể phủ nhận rằng, trong những năm qua, Grab đã góp phần thay đổi cuộc sống của hàng triệu người. Công ty đã giúp nhiều người tiếp cận với các dịch vụ tài chính vi mô, hỗ trợ họ mua điện thoại thông minh và bắt đầu kiếm tiền với tư cách là tài xế.
"Đó là điều tạo nên sự khác biệt của chúng tôi, phải không? Hiểu được vấn đề của họ là gì. Mọi người có thể nói 'Này, Anthony, anh chỉ đang phục vụ một thị trường ngách thôi". Vâng, nhưng đó là một thị trường ngách lớn, một thị trường rất kém và chưa được phục vụ đầy đủ", Anthony Tan cho biết.
CEO Grab nhận định, công ty đều nhằm mục đích thực sự giúp đỡ mọi người, phục vụ như một hệ sinh thái mà không ai khác có thể. Đó là điều khiến Grab trở nên khác biệt với bất kỳ đối thủ nào.
Trong những ngày tháng khởi nghiệp, hai nhà sáng lập Grab đều dành phần lớn thời gian ở trên đường. Cả Tan và Hooi Ling đều góp mặt trong danh sách những người trẻ có sức ảnh hưởng lớn nhất trong kinh doanh 40 Under 40 của Fortune vào năm 2018. Riêng Anthony Tan còn được vinh danh trong Top 100 người sáng tạo nhất trong kinh doanh của Fast Company.
Bài tham khảo nguồn: CNBC, Grab, Fortune