Theo PGS.TS.BS. Nguyễn Văn Ân, Trưởng khoa Niệu học Chức năng - Trưởng đơn vị Sàn Đáy chậu (Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM), cắt toàn bộ tử cung, nghĩa là cắt tử cung và cổ tử cung, thường sẽ làm giảm chiều dài âm đạo. Trong trường hợp này, phụ nữ dù vẫn còn quan hệ tình dục được nhưng có thể bị đau do âm đạo ngắn.
Trong trường hợp phẫu thuật cắt tử cung nhưng giữ lại cổ tử cung thì phụ nữ giữ được chiều dài âm đạo, giúp tránh bị đau khi quan hệ tình dục.
Một trong những bệnh lý khiến chị em phải cắt tử cung là sa tử cung. Sa tử cung hay sa sinh dục phụ nữ là tình trạng tụt xuống của tử cung vào trong âm đạo. Tình trạng này khá thường gặp ở phụ nữ đã mang thai và sinh đẻ, gia tăng tỉ lệ theo tuổi tác và tình trạng mãn kinh (40 – 60%).
Sa tử cung có thể đơn độc, nhưng thường hay phối hợp với sa thành trước âm đạo (sa bàng quang, sa niệu đạo) và/hoặc sa thành sau âm đạo (túi sa thành trước trực tràng), gọi chung là sa tạng chậu.
PGS Ân đang tư vấn cho bệnh nhân (ảnh M.T)
Sa tử cung có thể ở mức độ nhẹ (độ I, II), khối sa còn ở trong âm đạo, ít gây ra triệu chứng phiền loái cho bệnh nhân. Nhưng lâu dần, bệnh có thể chuyển sang mức độ nặng (độ III, IV), khối sa tụt ra ngoài âm đạo, có thể gây các triệu chứng làm bệnh nhân khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng sống.
PGS Ân cho biết khi khối sa gây ra triệu chứng làm ảnh hưởng đến chất lượng sống thì cần có các biện pháp điều trị. Bệnh nhân có thể áp dụng các biện pháp nội khoa bảo tồn như tập cơ sàn chậu, đặt vòng nâng âm đạo… Nếu không hiệu quả thì bệnh nhân cần phẫu thuật. Điều trị ngoại khoa cũng gồm 2 loại: không cắt tử cung và cắt tử cung.
Sa tạng chậu là chỉ định đứng hàng thứ 3 của cắt tử cung, sau các nguyên nhân do bệnh lý ác tính (như ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung, ung thư phần phụ …) và do tai biến sản khoa (như bang huyết sau sinh...).
Ở Mỹ, chỉ định cắt tử cung do sa tạng chậu chiếm khoảng 15 – 18%, và đa phần ở phụ nữ ở tuổi mãn kinh. Tại Việt Nam thì hiện chưa có con số thống kê đầy đủ.
Điển hình mới đây, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM đã tiếp nhận một phụ nữ 75 tuổi, đến khám vì sa một khối rất to ra ngoài âm đạo. 2 năm trước, bệnh nhân cũng đã được chẩn đoán là sa tử cung độ III và đã được cắt tử cung qua ngả âm đạo ở khoa Phụ Sản ở một bệnh viện tỉnh. Nhưng sau đó, bệnh nhân thấy bị tái phát khối sa, ngày càng nặng dần.
Kết quả khám cho thấy bệnh nhân bị sa tạng chậu tái phát độ III, mỏm cắt âm đạo tụt hẳn ra ngoài âm hộ khiến bệnh nhân rất khó chịu trong sinh hoạt. Bệnh nhân than phiền khó đi tiểu và hay bị tiểu gấp. Chụp cộng hưởng từ ghi nhận bên cạnh sa mỏm cắt âm đạo, còn kèm theo sa bàng quang độ III.
Bệnh nhân đã được tiến hành phẫu thuật nội soi. Cho đến nay (hơn 1 năm sau mổ), khám lại cho thấy tình trạng sa sinh dục đã được giải quyết, không còn bị rối loạn tiểu. Bệnh nhân rất hài lòng với cuộc sống hiện tại.
Dấu hiệu nhận biết sa tử cung
Theo PGS Ân, bệnh nhân bị sa tử cung, nhất là có đi kèm với sa thành trước hay sa thành sau âm đạo, thường đi khám bác sĩ do một hay nhiều triệu chứng sau:
- Triệu chứng của khoang trước âm đạo: chủ yếu là rối loạn tiểu như tiểu khó, tiểu không hết, tiểu lắt nhắt, tiểu gấp, tiểu không tự chủ... Nhiều bệnh nhân phải tự dùng tay đẩy khối sa lên để dễ đi tiểu. Một số bị viêm bàng quang tái đi tái lại.
- Triệu chứng của khoang giữa âm đạo: nặng tức vùng âm hộ, viêm nhiễm cổ tử cung, mỏm cắt âm đạo, khó chịu hoặc đau khi quan hệ tình dục.
- Triệu chứng của khoang sau âm đạo: táo bón, hoặc són phân, hoặc cả hai.
Bệnh nhân nên đi khám sa tử cung ở các phòng khám phụ khoa của các bệnh viện hoặc trung tâm y khoa có khoa phụ sản để được khám và điều trị.